♦ سخنرانی چالشی اخیر دکتر عیسی کلاننری
بحران آب در ایران هنوز برای بسیاری از اقشار جامعه به یک باور تبدیل نشده است؛ چرا که به باور انبوهی از مردم، این سرزمین همیشه با مشکل کم آبی دست وپنجه نرم کرده و حالا هم وضع بحرانی نیست! همین نگاه تا چندی پیش در بدنه مدیریتی کشور هم دیده میشد و کسی باور نداشت که مشکل داریم. بحث گسترده کردن جمعیت تازه و بیشتر ایرانی در عرصه های خاکی ایران هم یکی از همین استدلالها بود که در دورههای اخیر مطرح میشد. اما حالا با تغییر رویکردهای مدیریتی کشور برخی مسائل اندک اندک روشن شده و برخی مسئولان متوجه وخامت اوضاع شده و کارهایی را برای مدیریت این بخش شروع کرده اند.
آنطور که عیسی کلانتری، مشاور معاون اول رئیس جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط زیست در این خصوص میگوید، در سالهای گذشته وزارت نیرو جرأت اعتراف به واقعیت را نداشت؛ اما حالا بحران خشکسالی به اندازهای رسیده که مسئولان متوجه قهقرای کشور شده اند، زیرا درحال حاضر ٧٠درصد جمعیت کشور با سرانه زیر ٩٠٠ مترمکعب آب در سال زندگی میکنند و این از نظر استانداردهای جهانی یعنی رخداد فاجعه بزرگ. عیسی کلانتری که به تازگی سمت مشاوره از معاون اول دریافت کرده است، غروب شنبه به بنیاد ملی امید ایرانیان رفته بود تا در جمع خبرنگاران، کارشناسان و پژوهشگران از همین واقعیت ها و وضع آبی کشور گزارشی دقیق دهد.
♦️♦️♦️ در ادامه گزارش این نشست را میخوانید:
٩٧درصد آبهای سطحی را خشک کردیم
عیسی کلانتری، وزیر کشاورزی دوران سازندگی در این جلسه با اعلام آمار تکان دهنده از ذخایر آبی کشور گفت: ایران با بهره برداری از ٩٧درصد آبهای سطحی خود عملا تمام رودخانه های خود را خشک کرده است و دیگر آبی در طبیعت باقی نمانده است. او ادامه داد: این موضوع به معنای آن است که اگر به همین وضع ادامه دهیم حدود ٧٠درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ۵٠میلیون نفر برای زنده ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند. کلانتری با بیان اینکه سرانه آب تجدیدپذیر کشور به ١٠١میلیارد مکعب رسیده است.
بحرانی ترین وضع خشکسالی جهان در ایران
کلانتری با بیان این نکته که در زمینه بحران خشکسالی واقعیت هایی گفته نشده یا کتمان شده است یا با ناآگاهی از آن گذشتهایم، گفت: مسئولان دولتی تا امروز باور نداشتند که کشور دارد رو به قهقرا میرود و حالا متوجه این موضوع شده اند که کمی دیر است؛ مطابق با استانداردهای جهانی درصد بهره برداری از آبهای سطحی نباید بیشتر از ۴٠درصد باشد. این درحالی است که بیشتر کشورهای پیشرفته حد ایده آل بهره برداری برای حفظ منابع آبی خود را لحاظ کرده اند که حداکثر ٢۵درصد برداشت است.
او افزود: تنها دو کشور در جهان وجود دارد که با بهره برداری بیرویه از منابع آبهای سطحی در معرض بحران جدی قرار گرفتهاند و آن دو کشور ایران و مصر است. این در شرایطی است که میزان بهره برداری از آبهای سطحی در مصر به ۴۶درصد و در ایران با اختلاف فاحش به ٩٧درصد رسیده است. برای اینکه عمق فاجعه را بهتر متوجه شوید عملکرد برخی از کشورهای جهان را در بهره برداری از آبهای سطحی سرزمینشان مرور میکنیم: ژاپن ١٩درصد، آمریکا ٢١درصد، چین ٢٩درصد، هند ٣٣درصد و در کشوری مانند اسپانیا که از لحاظ اقلیم و ویژگی های جغرافیایی به ایران شباهت دارد تنها ٢۵درصد.
وزیر دولت پنجم گفت: این موضوع به آن معنی است که حتی در صورت بارش ایده آل و نفوذ آب به زیر زمین، جایی برای ذخیره آن وجود ندارد، در نتیجه آب در سطح خاک جاری شده و تبخیر میشود. این موضوع شورتر شدن خاک و از دست رفتن حاصلخیزی آن را به دنبال داشته است. درحال حاضر وضع آبی برخی از شهرهای ایران به سطحی رسیده است که آن شهرها از نظر تعاریف علمی و استانداردهای جهانی به «شهر مرده» تعبیر میشوند. به عنوان مثال درحال حاضر شاهرود و نیشابور از نظر هیدرولوژی شهر مرده به حساب می آیند و بخش عمدهای از شهرستان رفسنجان نیز شهر مرده تلقی میشود.
