♦ کلانتری از «رخداد فاجعه بزرگ» می‌گوید

«آب، نفت نیست. بلایی که ما سر نفت آوردیم را نمی‌توانیم سر آب بیاوریم»

عیسی کلانتری: «دیگر آبی در طبیعت باقی نمانده است… اگر به همین وضع ادامه دهیم حدود ٧٠‌ درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ۵۰ میلیون نفر برای زنده ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند.»
عیسی کلانتری، وزیر کشاورزی دولت‌های اول و دوم هاشمی رفسنجانی و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه که به تازگی سمت «مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط‌زیست» را نیز دریافت کرده، امروز دوشنبه، هفتم اردیبهشت ۱۳۹۴، در گفتگویی با روزنامه «شهروند»، که به عنوان تیتر نخست صفحه اول این روزنامه نیز انتخاب شده، از عمق بحران خشکسالی سخن گفت؛ به گفته او «بحران آب دیگر شوخی‌بردار نیست». کلانتری، پیش از این نیز با بیان این‌که «کاری که ما با آب‌های زیرزمینی می‌کنیم یعنی نسل‌کشی»، گفته بود «ما امانت‌دار بسیار بدی برای این تمدن ۷۰۰۰ ساله بودیم».
به گزارش «شهروند»، بحران آب در ایران هنوز برای بسیاری از اقشار جامعه به یک باور تبدیل نشده است؛ چرا که به باور انبوهی از مردم، این سرزمین همیشه با مشکل کم‌آبی دست‌وپنجه نرم کرده و حالا هم وضع بحرانی نیست! همین نگاه تا چندی پیش در بدنه مدیریتی کشور هم دیده می‌شد و کسی باور نداشت که مشکل داریم. بحث گسترده کردن جمعیت تازه و بیشتر ایرانی در عرصه‌های خاکی ایران هم یکی از همین استدلال‌ها بود که در دوره‌های اخیر مطرح می‌شد. اما حالا با تغییر رویکردهای مدیریتی کشور برخی مسائل اندک‌اندک روشن شده و برخی مسئولان متوجه وخامت اوضاع شده و کارهایی را برای مدیریت این بخش شروع کرده‌اند.
آن‌طور که عیسی کلانتری، مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط‌زیست در این خصوص می‌گوید، در سال‌های گذشته وزارت نیرو جرأت اعتراف به واقعیت را نداشت؛ اما حالا بحران خشکسالی به اندازه‌ای رسیده که مسئولان متوجه قهقرای کشور شده‌اند، زیرا در حال حاضر ٧٠‌ درصد جمعیت کشور با سرانه زیر ٩٠٠ مترمکعب آب در‌ سال زندگی می‌کنند و این از نظر استانداردهای جهانی یعنی رخداد فاجعه بزرگ. عیسی کلانتری که به تازگی سمت مشاوره از معاون اول دریافت کرده است، غروب شنبه به «بنیاد ملی امید ایرانیان» رفته بود تا در جمع خبرنگاران، کارشناسان و پژوهشگران از همین واقعیت‌ها و وضع آبی کشور گزارشی دقیق دهد. در ادامه گزارش «شهروند» از این نشست را می‌خوانید:
٩٧‌ درصد آب‌های سطحی را خشک کردیم
عیسی کلانتری، وزیر کشاورزی دوران سازندگی در این جلسه با اعلام آمار تکان‌دهنده از ذخایر آبی کشور گفت: ایران با بهره‌برداری از ٩٧‌ درصد آب‌های سطحی خود عملا تمام رودخانه‌های خود را خشک کرده است و دیگر آبی در طبیعت باقی نمانده است. او ادامه داد: این موضوع به معنای آن است که اگر به همین وضع ادامه دهیم حدود ٧٠‌ درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ۵۰ میلیون نفر برای زنده ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند. کلانتری با بیان این‌که سرانه آب تجدیدپذیر کشور به ١٠١‌میلیارد مکعب رسیده است، اعلام کرد.

بحرانی‌ترین وضع خشکسالی جهان در ایران

کلانتری با بیان این نکته که در زمینه بحران خشکسالی واقعیت‌هایی گفته نشده یا کتمان شده است یا با ناآگاهی از آن گذشته‌ایم، گفت: مسئولان دولتی تا امروز باور نداشتند که کشور دارد رو به قهقرا می‌رود و حالا متوجه این موضوع شده‌اند که کمی دیر است؛ مطابق با استانداردهای جهانی، درصد بهره‌برداری از آب‌های سطحی نباید بیشتر از ۴۰ درصد باشد. این در حالی است که بیشتر کشورهای پیشرفته حد ایده‌آل بهره‌برداری برای حفظ منابع آبی خود را لحاظ کرده‌اند که حداکثر ۲۵ درصد برداشت است.
او افزود: تنها دو کشور در جهان وجود دارد که با بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب‌های سطحی در معرض بحران جدی قرار گرفته‌اند و آن دو کشور ایران و مصر است. این در شرایطی است که میزان بهره‌برداری از آب‌های سطحی در مصر به ۴۶ درصد و در ایران با اختلاف فاحش به ٩٧ ‌درصد رسیده است. برای این‌که عمق فاجعه را بهتر متوجه شوید عملکرد برخی از کشورهای جهان را در بهره‌برداری از آب‌های سطحی سرزمین‌شان مرور می‌کنیم: ژاپن ١٩ درصد، آمریکا ٢١ درصد، چین ٢٩ درصد، هند ٣٣‌ درصد و در کشوری مانند اسپانیا که از لحاظ اقلیم و ویژگی‌های جغرافیایی به ایران شباهت دارد تنها ۲۵ درصد.
وزیر دولت پنجم گفت: این موضوع به آن معنی است که حتی در صورت بارش ایده‌آل و نفوذ آب به زیر زمین، جایی برای ذخیره آن وجود ندارد، در نتیجه آب در سطح خاک جاری شده و تبخیر می‌شود. این موضوع شورتر شدن خاک و از دست رفتن حاصل‌خیزی آن را به دنبال داشته است. در حال حاضر، وضع آبی برخی از شهرهای ایران به سطحی رسیده است که آن شهرها از نظر تعاریف علمی و استانداردهای جهانی به «شهر مرده» تعبیر می‌شوند. به‌عنوان مثال درحال حاضر شاهرود و نیشابوراز نظر هیدرولوژی شهر مرده به حساب می‌آیند و بخش عمده‌ای از شهرستان رفسنجان نیز شهر مرده تلقی می‌شود.
۵۰ میلیون ایرانی باید مهاجرت کنند.

وزیر اسبق کشاورزی با تأکید بر این‌که بحران خشکسالی در ایران به وضعیتی رسیده است که حیات و تمدن سرزمین در معرض تهدید قرار گرفته است، گفت: مطابق برآوردهای علمی، منابع کشش تأمین نیازهای جمعیت فعلی ایران را ندارد و در آینده نه‌چندان دور حدود ٧٠‌ درصد جمعیت ایران باید از کشور مهاجرت کنند اما با وضع دیپلماسی خارجی ایران، کدام کشورها حاضرند ۴۰ تا ۵۰ میلیون ایرانی را اسکان دهند؟!
وی ادامه داد: درحال حاضر در جزیره ماندیل هند ادامه سکونت غیرممکن شده است و این جزیره گاه و بیگاه به زیر آب می‌رود. این در شرایطی است که ماندیل تنها ٣٠٠‌ هزار نفر جمعیت دارد اما دولت هند برای انتقال این جمعیت دچار دردسر شده است. ما چگونه می‌خواهیم برای اسکان قریب به ۵۰ میلیون نفر ایرانی چاره‌اندیشی کنیم؟

گفتند توسعه پایدار غرب‌زدگی است!

کلانتری اشتباه‌های مدیریتی در دوره‌های گذشته را باعث رسیدن به این نقطه دانست و گفت: زمانی آمدیم گفتیم سیاست‌گذاری‌ها برای منابع کشور در راستای توسعه پایدار باشد، اما عده‌ای گفتند توسعه پایدار و اصول غربی را کنار بگذارید. خود بنده در زمان ریاست‌جمهوری آقای خاتمی به خانم دکتر ابتکار شخصا نامه نوشتم و گفتم واقعا آب نیست و از لحاظ منابع آبی داریم رو به بحران می‌رویم. ایشان بی‌توجه شد و گفت چنین چیزی نیست! سازمان محیط‌زیست در ایران تا امروز یک سازمان مرده و تشریفاتی بوده است. همین الان آقایان هنوز دارند درباره خودکفایی در محصولات کشاورزی صحبت می‌کنند. برای نوشتن برنامه ششم دوباره موضوع خودکفایی را به میان کشیدند که من برگشتم به آقای نوبخت گفتم تو را به دین و ایمانت بگو این مزخرفات را کنار بریزند.
او افزود: با این منابع آبی موجود و در صورت استفاده از مدرن‌ترین تکنولوژی‌های صنعتی و در صورت فرض محال رسیدن به بهره‌وری ۱,۵‌ درصد تا‌ سال ۱۴۰۴ تنها می‌توانیم برای ٣٣‌ میلیون نفر غذا تولید کنیم. این در شرایطی است که بهره‌وری ما درحال حاضر تنها ٠.٢‌ درصد است.
وی تأکید کرد: من حتی در این زمینه به مقام معظم رهبری نیز نامه نوشتم و آمار و ارقام و گزارش علمی خدمت‌شان ارایه دادم. گفتم اگر می‌خواهیم به جمعیت ۱۵۰ میلیون نفر برسیم قبل از هر چیز باید منابع آبی را نجات دهیم و پس از آن توا تولید ما در کشاورزی، تأمین غذا برای ٣٣‌ میلیون نفر است برای تأمین غذای بقیه جمعیت باید ب واردات فکر کرد.

هزینه کلان برای تبدیل آب شیرین به آب شورتر از دریا!

کلانتری شیرین کردن آب را همراه با هزینه بسیار گزافی دانست و بیان داشت: در بسیاری از موارد شیرین کردن آب شور صرفه اقتصادی ندارد. جالب است که بدانید اشتباه‌های مدیریتی سال‌های گذشته باعث شده است که ما هزینه کلانی بدهیم و آب شیرین‌مان را به آب شور تبدیل کنیم آن هم آب شوری که غلظت نمک آن ۳,۵ برابر غلظت نمک آب دریای عمان است!
وی افزود: در‌ سال ۵۱ آمریکایی‌ها به ایران آمدند و درباره پروژه احداث سد گتوند پژوهش کردند. طبق گزارش آمریکایی‌ها محل سد باید ۱۴,۵ کیلومتر پایین‌تر از مخزن سد قرار می‌گرفت. علت این موضوع وجود گنبدهای نمکی گزارش شده بود اما مدیران وقت این گزارش‌ها را خیانت آمریکا به ایران دانستند و سد را روی گنبدهای نمکی احداث کردند. در آن زمان ١٣٠‌ میلیارد تومان هزینه شد تا پتوی رسی روی گنبدهای نمکی قرار بگیرد اما با اولین آبگیری تمام پتوهای رسی از بین رفته و آب شیرین پشت سدها به آب شوری تبدیل شد که غلظت نمک آن ۳.۵ برابر غلظت نمک آب دریای عمان است. حالا این سد با مجموع سرمایه‌گذاری ٣‌ هزار و ۶٠٠‌ میلیارد تومان علاوه بر شور کردن آب شیرین، سالانه ۳.۵ تن نمک به اراضی خوزستان اضافه می‌کند و خاک حاصلخیز منطقه را شور کرده است.

سدسازی بی‌حساب و کتاب رودخانه‌ها را خشک کرد

عیسی کلانتری همچنین با برگشت به عقب گفت: در زمان آقای احمدی‌نژاد، به ایشان اعلام شد اشتباه دوم را انجام نده و سد را آبگیری نکن که آب شیرین به آب شور تبدیل شود اما ایشان کار را به پیمانکار واگذار کرد تا دو خط لوله به طول ٢٧٠ کیلومتر از زیر سد رد کنند. برای این کار ٢‌ هزار و ٢٠٠‌ میلیارد تومان هزینه شد که در نهایت از لوله‌ای به قطر یک متر و ١٠ سانتی‌متر تنها ٢٠٠ لیتر آب خروجی داشته باشیم.
او افزود: مشکل ما نه‌تنها به برداشت بی‌رویه آب مربوط می‌شود که سدسازی‌های بی‌حساب و کتاب به این مشکلات دامن زده است. مسئولان ما از سدسازی به‌عنوان سند افتخار خود یاد می‌کنند اما از بس سد ساخته شده است دیگر در رودخانه‌ها آبی جاری نمی‌شود. درحال حاضر ۴۲ درصد روان‌آب‌ها به دلیل سدسازی کاهش داشته و به خشک شدن بسیاری از رودخانه‌ها منجر شده است.
هزینه جبران

از ۵۰ میلیارد به ۲۵ هزار‌ میلیارد تومان رسید

مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به این‌که در شرایط فعلی برای نجات کشور از بحران خشکسالی نیازمند اقدامات فوری هستیم، تأکید کرد: برای این‌که بتوانیم ظرف ۵ تا ۶ ‌سال آینده به حالت نرمال برسیم باید سطح برداشت آب از منابع‌مان را به نصف برسانیم و کار را باید از همین امروز شروع کنیم، چرا که تا الان هم دیر شده است. باید سطح برداشت آب از ۹۶ میلیارد مترمکعب به ۵۶ میلیارد مترمکعب برسد. او گفت: این موضوع درحال حاضر برای ما ٢٠ تا ۲۵ هزار‌ میلیارد تومان هزینه دارد این در صورتی است که در دوره خاتمی این موضوع را تنها با ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌شد مدیریت کرد، اما متاسفانه مدیران کشور تا امروز باور نداشتند که بحران جدی است و حالا این موضوع کم‌کم دارد بین دولتمردان جامی‌افتد و البته این هزینه گزاف هم برای نجات تمدن ایران و کشور ضروری و غیرقابل اجتناب است. آب، نفت نیست. بلایی که ما سر نفت آوردیم را نمی‌توانیم سر آب بیاوریم، زیرا حیات‌مان و موجودیت کشور به آب بستگی دارد.

دولت نباید از موضع عده‌ای بترسد

کلانتری با اشاره به این‌که در زمینه فرهنگ‌سازی آب با یک مشکل عمده مواجه هستیم، گفت: برای اجرای سیاست‌های نجات‌بخش آب باید جدیت داشته باشیم و از واکنش عده‌ای نترسیم. در حال حاضر، ما بنا داریم آب کشاورزی را به نصف برسانیم و برای این کار، بودجه، تأمین و آماده شده است تا سهم آب کشاورزان را خریداری کنیم، اما دولت نگران واکنش مجلس و بقیه است. خود بنده در یکی دو روز گذشته چند جلسه خصوصی با آقای چیت‌چیان وزیر نیرو داشته‌ام تا ایشان را توجیه کنم که از واکنش نماینده‌های مجلس نترسد. نهایت این موضوع، استیضاح است، اما بحران آب دیگر شوخی‌بردار نیست. او تأکید کرد: اولین مصوبه دولت و اولین شعار آقای روحانی در زمان انتخابات، احیای دریاچه ارومیه بوده است. ایشان با وجود آن‌که به وعده خود عمل کرد و برای خرید حقآبه کشاورزان، بودجه مورد نیاز را هم کنار گذاشت، اما با اظهارات تند دو سه نماینده محلی در مجلس سریع عقب‌نشینی کرد. دولت باید برای نجات کشور از بحران خشکسالی جسارت و جدیت بیشتری به خرج دهد.
در خصوص بحران دریاچه ارومیه: هنگام اجرای پروژه‌ها کم‌سوادیم!

مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در پایان نشست به پاسخگویی به خبرنگاران و حاضران در جلسه پرداخت. او به پرسش «شهروند» درباره احیای این دریاچه و سمتی که او در این پروژه دارد، پاسخ داد. «شهروند» در سوالی از هدررفت بودجه کشور در نتیجه طرح‌های کارشناسی نشده و از جمله طرح احداث میان‌گذر شهید کلانتری دریاچه ارومیه پرسید تا کلانتری توضیح دهد:
در زمان احداث میان‌گذر شهید کلانتری دریاچه ارومیه، طرح، کارشناسی شد و مطالعات، به درستی انجام گرفت؛ طبق مطالعات انجام شده بنا شد در ۳,۵ کیلومتری غرب دریاچه که ٩٩.٧‌ درصد جریان آب از آن منطقه می‌گذرد، پل دیگری احداث شود اما آن پل را حذف کردند.
وی افزود: مشکل ما این است که زمان اجرای پروژه‌ها یا کم‌سواد هستیم یا اتفاقات را پیش‌بینی نمی‌کنیم یا نظر کارشناسی را باور نداریم(روحیه جهادی داریم). مجموع این فرهنگ مدیریتی باعث می‌شود بودجه‌های عمرانی کشور هدر رود.
کلانتری همچنین در پاسخ به پرسش دیگر مبنی بر طرح خرید آب شیرین از کشورهای همسایه گفت: این طرح غیرقابل اجراست زیرا عمدتا همسایگان ما منابع کافی برای صادرات آب شیرین را در اختیار ندارند، در این زمینه با چند کشور نیز مذاکره شده اما نتیجه‌بخش نبوده است. به‌عنوان مثال تاجیکستان اعلام کرد آبی برای صادرات ندارد و جمهوری آذربایجان نیز حاضر شد سالانه ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب به ایران انتقال دهد آن هم برای مدت محدود که با هزینه‌های سنگین حمل‌ونقل و میزان ناچیز توافق شده، این طرح توجیه اقتصادی کافی ندارد.

این متن میبایست مرتب یادآوری شود؛
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺧﺸﮏ ﺷﺪ!
ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎﯾﻤﺰ ﻣﺎﻟﯽ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﯼ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ “ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺧﺸﮏ ﺷﺪ ” ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ:
“ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻫﻔﺖ ﻫﺰﺍﺭﺳﺎﻟﻪ ﺗﺎ ۲۰ ﺳﺎﻝ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﯽ ﺁﺑﯽ ﻭ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ به حاﯼ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ، ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﮔﯿﺎﻩ ﻭ ﺟﺍﻧﺪﺍﺭﯼ امکان ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺁﺏ ﻭ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﺍﺳﺖ، ﺳﻪ ﺷﺮﯾﮏ ﺟﺮﻡ ﺩﺭ ﻧﺎﺑﻮﺩﯼ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ” ﻋﻮﺍﻣﻞ:
ﻃﺒﯿﻌﯽ” ( ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ )، “ﺣﮑﻮﻣﺖ ” ﻭ “ﻣﺮﺩﻡ ” ﺍﯾﺮﺍﻥ می خوﺍﻧﺪ !
ﺟﺮﻡ ﺩﻭلت :
۱ – به خاﻃﺮ ﻋﺪﻡ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﯾﺰﯼ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺫﺧﯿﺮﻩ ﺳﺎﺯﯼ ﺁب هاﯼ ﮐﺸﻮﺭ؛
۲ – ﺳﯿﺎست هاﯼ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ” ﭘﻮﭘوﻠﯿﺴﺘﯽ ” ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻮﺑﺴﯿﺪﯼ ﻭ ﮐﻢ ﺑﻬﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ؛
۳ – ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺳﻨﺘﯽ ﻭ ﻏﯿﺮ ﺣﺮﻓﻪ ﺍﯼ ﻭ به هدﺭ ﺩﺍﺩﺍﻥ ﺁﺏ ﮐﻪ ﺿﺮﺭ ﺁﻥ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺳﻮﺩﺵ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛
۴ – ﻧﺎﺑﻮﺩﯼ ﻓﻨﺎﻭﺭﯼ ﺳﻨﺘﯽ ( ﮐﺎﺭﯾﺰ/ ﻗﻨﺎﺕ ) ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻣﺨﺘﺮﻉ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺁﺏ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﭘﯿﺸﺘﺎﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ.
ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ، ﻣﺮﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ، به خاﻃﺮ ﺑﻬﺮﻩ ﻭﺭﯼ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻭ به هدﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺏ ﻫﺎﯼ ﮐﺸﻮﺭ.
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺸﺪﺍﺭ می دﻫﺪ، ﻫﺮ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ می گذﺭﺩ، ﺍﯾﺮﺍﻥ یک رﻭﺯ ﺑﻪ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻧﯿﺴﺘﯽ ﻧﺰﺩیک تر ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺰﻭﺩﯼ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﯼ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﮐﺎﺭ ﺁﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻧﺸﻮﺩ، ﻭ ﻧﯿﺰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ به هدﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺏ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﻧﮑﻨﻨﺪ، ﻣﺮﮒ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻫﻔﺖ ﻫﺰﺍﺭﺳﺎﻟﻪ، ﺗﺎ ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﻗﻄﻌﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .
ﺧﻮﺍﻫﺸﻤﻨﺪﯾﻢ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻣﺮ ﻓﺮهنگ ساﺯﯼ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﮎ ﺑﮕﺬﺍﺭﯾﺪ، ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﻢ است.
ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ به هدﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺏ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ
ﻫﺮ ﮔﺎﻣﯽ، ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻨﻮﺯ ﮔﺎمی است ﺑﺴﻮﯼ ﺭﻫﺎﯾﯽ !

♦ حسین آخانی: من سیل را خیلی دوست دارم
سال ۲۰۰۲ بود که به اتاق خانم زیمرمن در باغ گیاهشناسی برلین رفته بودم. جمله قشنگی روی دیوار اتاق ایشان بود: “علف هرز اعتراض طبیعت است به دخالت غیر مسئولانه زارع در طبیعت”. سیل هم اعتراض طبیعت است به دخالت انسانها در طبیعت. سیل راز بقای تمدن ایران است. راز بقای حفظ تالاب ها است. تصور بکنید سیل‌هایی که اخیرا در البرز آمد، اگر راهشان با سدها بسته نبود، چه کارها که نمی‌کردند. می‌رفتند و یکی یکی تالاب‌های مرکزی را به سرعت پر می‌کردند و ریشه ریزگردها را می‌خشکاندند. گیاهان تشنه حاشیه رودخانه ها را سیر آب می کردند. آشغالها و کثافت کاری‌های اطراف رودخانه‌ها را می‌بردند. چاره ریزگردهای خوزستان هم سیل است. اگر جلوی رودخانه‌ها باز شود و سیل بیاید، شستشوی خاک شوری آن را کاهش داده و پوشش گیاهی انبوهی در دشت خوزستان شکل می گیرد که مانع بلند شدن گرد و خاک می‌شود. هیچ چیز جز سیل نمی‌تواند تالابها را پر کند. آیندگان آنانی که به بهانه مسخره کنترل سیل و روان آبها سدها را ساختند، در کتابهایشان به نیکی یاد نخواهند کرد.
البته تا اینجای کار هم سیل‌های اخیر کلی مسیر را پاکسازی کرده‌ است. آنها متجاوزین به حریم رودخانه را مجازات می‌کنند. فقط نگرانی من آن است دوباره این سد‌سازان بهانه‌های جدیدی برای سد سازی های جدید بتراشند.

♦ آبشارهای ایران

سنگ‌های بستر رود، به آرامی بر اثر عبور سنگ‌های ریز و درشتی که همراه آب می‌غلتند، فرسایش می‌یابد. رودهای بزرگ، از روی سنگ‌های مختلفی می‌گذرند. بعضی از سنگ‌ها، سخت تر از سنگ‌های دیگرند و به آسانی فرسایش نمی‌یابند. بعضی دیگر، به راحتی فرسایش می‌یابند. هنگامی که رود از بستری متشکل از سنگ‌های سخت وارد جایی شود که سنگ‌ها نرم ترند، احتمال دارد در محل برخورد این دو نوع سنگ، آبشار تشکیل شود، یعنی آب نمی‌تواند سنگ‌های سخت را حفر کند، اما سنگ‌های نرم را که در زیر قراد دارند از بین می‌برد و به اصطلاح، زیر سنگ‌های سخت را خالی می‌کند. گاهی وسعت این محل خالی شده به اندازه‌ای است که افراد می‌توانند از پشت آبشار عبور کنند.

آبشار چهارده، بیرجند
آبشار آب پری، نور
آبشار آب سفید، الیگودرز
آبشار آب مراد لاسم، آمل-لاریجان
آبشار آب ملخ، سمیرم-دنا
آبشار آبتاف، دهلران
آبشار آبسر، رابر
آبشار آبقد، چناران
آبشار آبگرم، کلات
آبشار آبند ساربوک، نیکشهر
آبشار آتشگاه، لردگان
آبشار آدران (ارنگه)، جاده چالوس
آبشار آرپناه، لالی
آبشار آسکان، طالقان
آبشار آسیاب خرابه، جلفا
آبشار آسیاب دومن، بستک
آبشار آسیاب رود، رودبار
آبشار آق سو، پارک ملی گلستان
آبشار آقبلاغ، خلخال-کلور
آبشار آقچه قلعه، ساوه
آبشار آلامن (اوترنه)، علی آباد کتول
آبشار آلوچال (جنگل ابر)، شاهرود
آبشار آینه رود فرح افزا، دماوند
آبشار آینه ورزان، دماوند
آبشار ابوالفارس، رامهرمز
آبشار اخلمد، چناران
آبشار ادور، لردگان
آبشار ارتکند، کلات
آبشار ارزنه، تایباد
آبشار ازنادر (دره اسپر)، دورود
آبشار اسب فروشان (آب گرم)، سراب
آبشار اسپه او، نکا
آبشار استای بالا، تربت جام
آبشار استهبان، استهبان
آبشار اسطرخی، شیروان
آبشار اسفجیر، فاروج
آبشار اسکندر، تبریز
آبشار اغشت، ساوجبلاغ
آبشار افجه (پسکوهک)، لواسانات
آبشار افرینه، خرم آباد
آبشار افشار، تویسرکان
آبشار اللو، سرکان
آبشار اما، ایلام
آبشار امامزاده داوود، کن
آبشار امدوا ( جلنگ جیلینگ)، کیاسر
آبشار امیری، آمل-لاریجان
آبشار انگمار، لاسم، آمل-لاریجان
آبشار او اسپید (آب سفید)، گندمان
آبشار اوان، قزوین
آبشار اوبن، مهدیشهر
آبشار اوتره، رامیان
آبشار اوچان، طالقان
آبشار اورازان، طالقان
آبشار اوردیکان، کرمان
آبشار اوزان، شاهین دژ
آبشار اوسون، شمیران-دربند
آبشار اوگینک (گرپشت)، نیکشهر
آبشار اکاپل، چالوس
آبشار ایزی، اسفراین
آبشار ایگل، اوشان
آبشار ایل چوپان (چور سروشان)، قزوین
آبشار ایلان دره سی، زنجان
آبشار بابا امان، بجنورد
آبشار باباروزبهان، لالی
آبشار بابامنیر، ممسنی
آبشار باباولی، سیاهکل-دیلمان
آبشار بار، نیشابور
آبشار باران کوه، گرگان
آبشار بارگه، بجنورد
آبشار بارینگنون (بارانگنان)، مرزن آباد
آبشار باغچمک، بم
آبشار باقرآباد، مینودشت
آبشار بالی قایه، کلاله
آبشار بان گنبد (تاف بون گمه)، آبدانان
آبشار بدلان (قیزیل چیر)، خوی
آبشار بدو، بندرلنگه
آبشار برجی کلا چلاو، آمل
آبشار بردو، تربت جام
آبشار برز (پلالس)، آمل-لاریجان
آبشار برغمد، سبزوار
آبشار برف تنگه لار
آبشار برگ جهان، لواسانات
آبشار برنجه (تاف)، شول آباد
آبشار بل، اورامان
آبشار بلوکان، میانه
آبشار بندگاه، کیاسر
آبشار بنگان، بافت
آبشار بهرام بیگی، بویراحمد
آبشار بوژان، نیشابور
آبشار بویوک شیران، ماهنشان
آبشار بی بی سیدان، سمیرم
آبشار بیار، بجنورد
آبشار بیشه، دورود
آبشار بیلقان، کرج
آبشار پاچر حسنی، ممسنی
آبشار پالیزوک، سراوان
آبشار پای تف، مصیری
آبشار پراشکفت، نورآباد
آبشار پردمه، آمل-لاریجان
آبشار پریشان، سنقر
آبشار پسنگ، تهران
آبشار پشمکی، رامیان
آبشار پشندگان، فریدونشهر
آبشار پلنگ دره، شیرگاه
آبشار پوتک، سمیرم-دنا
آبشار پونه زار، فریدونشهر
آبشار پی دنی، سمیرم
آبشار پیر بالا، مرند
آبشار پیر خوشتر (پیر خوشدر)، دامغان
آبشار پیران، سرپل ذهاب
آبشار پیرسقا، قره آغاج
آبشار پیرغار، فارسان
آبشار تارم، نی ریز
آبشار تاسکان، نیکشهر
آبشار تختان، آبدانان
آبشار ترا، آمل-لاریجان
آبشار تریشوم، ماسوله
آبشار تزرج، حاجی آباد
آبشار تسوج (دره المون)، بویراحمد
آبشار تفرچه، سمیرم
آبشار تنگ ابولی (هرایجان)، سپیدان
آبشار تنگ بستانک، سپیدان
آبشار تنگ تامرادی، بویراحمد
آبشار تنگ تاهران، بم
آبشار تنگ دم اسب، شیراز
آبشار تنگ موی سادات، کهگیلویه
آبشار تنگسا، نورآباد
آبشار تنگه رود قر، سمیرم
آبشار تنگه نمک، دنا-سی سخت
آبشار تنگه واشی، فیرزکوه
آبشار تودارک (جلیسان)، تنکابن
آبشار توف اسپید، ایذه
آبشار توف سورنگان (نیاکان)، دیمه
آبشار توف شاه، دنا
آبشار توف نمکی، رامهرمز
آبشار تونل کوهرنگ، چلگرد
آبشار تونو، طالقان
آبشار توی، اسفراین
آبشار تیرکن (هفت آبشار)، بابل
آبشار تیزاب، دماوند
آبشار جانان، چلگرد
آبشار جم (سالوک)، اسفراین
آبشار جنگلک، دماوند
آبشار جوپار، ماهان
آبشار جوزک، رامیان
آبشار چاران، جاده چالوس
آبشار چال مگس

♦ آثار حیات از ۵۰ درصد روستاهای خراسان جنوبی رخت بر بست
بحران کم آبی در استان خراسان جنوبی به قدری آثار خود را نمایان کرده است که آثار حیات از نیمی از روستاهای این استان رخت بربسته است.در حال حاضر بیش از ۴۰۰ روستای خراسان جنوبی با تانکر آبرسانی می شوند.

به گزارش خبرنگار مهر، سال هاست که آثار مرگبار خشکسالی در مناطق مختلف خراسان جنوبی نمایان شده است و ارائه آمارهای تکان دهنده تخلیه روستاها، افزایش روند مهاجرت به شهرها و فراخ شدن جولانگاه سوداگران مرگ نمونه ای از این آثار است.

خشکسالی مداوم در خراسان جنوبی موجب از بین رفتن بستر اشتغال شده و فعالیت روز مره مردم اغلب روستاهای این منطقه رو به خاموشی گراییده و آثار حیات هر لحظه ضعیف تر می شود.

قنات ها که روزگاری آبادانی را در روستاها جاری می کرد به دلیل خشکسالی ها رو به خاموشی و خشک شدن رفته و حتی نوشیدن جرعه ای آب گوارا از ته دل قناتهای خروشان بر دل اهالی آن مانده است.

کاهش بارندگی ها در طول ۱۷ سال گذشته سبب خشک شدن ۱۵درصد قنات های استان و کاهش ۳۰ درصدی آبدهی قنات های باقی مانده شده و از سوی دیگر خشک شدن قنات ها بسیاری از کشاورزان و واحدهای صنعتی را مجبور به حفر چاه‌های غیرمجاز و آبکشی بیش از حد از آن کرده که شاید یکی دو سال مشکل آنها را حل کند، اما به مرور بر مشکلات آنها می افزاید.

خشکسالی ها امان روستائیان استان را بریده و علی رغم داشتن شبکه های لوله کشی آب، آبی برای نوشیدن ندارند و تمام چشم امیدشان به تانکر های آبرسانی است به طوریکه در حال حاضر بیش از ۴۰۰ روستای خراسان جنوبی با تانکر آبرسانی می شوند.

تانکر های آب سیار تنها امید مردم برای رفع تشنگی

اهالی یکی از روستاهای سربیشه در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه خشکسالی های چندین ساله سبب خشک شدن قنات این روستا شده است، گفت: مردم آب شرب و بهداشتی خود را به سختی تهیه می کنند و تنها امیدشان برای رفع تشنگی رسیدن تانکرهای آب سیار است.

محمد علیپور با اشاره به اینکه تانکرهای آبرسانی سیار هر هفته یکبار به روستا می آیند، ادامه داد: اگر فقط یک روز این تانکرها تاخیر کنند معلوم نیست چه بر سر مردم روستا می آید اما مردم ناچار هستند چشم انتظار باشند.

وی بیان کرد: عمق فاجعه خشکسالی در این مناطق به حدی است که دیگر علفی هرز در زمینهای کشاورزی و مراتع نمی روید و دامداری در این خطه در حال نابودی است.

خشکسالی و نبود علوفه روستاییان را ناچار به فروش اقساطی دام ها کرد

یکی دیگر از کشاورزان و دامداران روستای لانو سربیشه به خشکسالی های چندین ساله در این روستا اشاره می کند و می گوید: آب قنات روستا کم شده و مقداری آبی هم که باقی مانده غیر بهداشتی است.

محمد اسماعیلی با بیان اینکه در حال حاضر آب شرب مردم روستا هفته ای دوبار توسط تانکر سیار از سوی اداره آب و فاضلاب روستایی تامین می شود، اضافه کرد: خشکسالی و نبود علوفه برای دام مردم روستا را ناچار به فروش دام های خود حتی به صورت اقساطی کرده است.

یکی از اهالی روستای سیوجان شهرستان خوسف با بیان اینکه این روستا در سال های گذشته دارای قناتی قدیمی با ۵۰۰ حلقه چاه بوده است، بیان داشت: در گذشته شغل همه مردم کشاورزی بود اما با خشک شدن این قنات اکنون چندین رشته قنات در اطراف روستا حفر شده که مردم با استفاده از آن کشاورزی می کنند.

علیجان محمدی ادامه داد: با وجود خشکسالی های چند سال گذشته سطح آب های زیر زمینی کم شده و جهاد کشاورزی نیز با نصب کنتورهای هوشمند مقدار برداشت از چاه ها را محدود کرده است.

وی عنوان داشت: با همه این مسائل خوشبختانه وضع روستای ما از بقیه روستاها خیلی بهتر است، روستاهایی هستند که حتی چاه هم ندارند و آب خوردنشان هم با تانکر به آن ها می رسد.

غلامرضا بیگمی نیز یکی از اهالی روستای گلینوک شهرستان بیرجند است که او هم از کم آب شدن و غیر بهداشتی بودن قنات روستای خود گله دارد و می گوید: آب قنات روستا در سال های گذشته شیرین و قابل خوردن بود اما با خشکسالی های چند سال اخیر آب قنات کم و غیر قابل مصرف برای شرب شده است.

وی با بیان اینکه شغل اصلی مردم این روستا دامپروی است، بیان کرد: هر چند در ابتدای سال بارندگی های خوبی داشتیم اما بازهم این بارندگی ها کافی نبوده و با گذشت سه ماه از سال دیگر مرتعی برای چرای دام ها نداریم و اهالی روستا از جمله خود من به عنوان بزرگ روستا ناچارم گوسفندان را به فروش برسانم.

وی اضافه کرد: متاسفانه با وجود این همه خشکسالی حتی خریداری برای دام ها وجود ندارد اگر هم کسی پیدا شود آن ها را به صورت اقساطی از ما می خرد.

به گفته وی دیگر هیچ کدام از فرزندان و جوانان این روستا در روستا زندگی نمی کنند و همه آن ها بعد از رسیدن به سن مناسب از روستا به شهر برای کار مهاجرت کرده اند.

نبض شاهرگ حیاتی روستاهای خراسان جنوبی کند می زند

به دنبال خشکسالی‌های پی در پی و استفاده بی‌رویه از منابع آبی؛ نبض قنوات به عنوان شاهرگ حیاتی روستاها کند شده است به طوری که رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با مهر می گوید: از مجموع ۶ هزار و ۲۳۵ رشته قنات در استان بر اثر خشکسالی های پیاپی بیش از ۶۰۰ رشته قنات خشک شده است.

وی گفت: همچنین در حال حاضر یک هزار و ۷۰۰ رشته قنات نیز در استان هستند که مراحل ثبت آن ها در وزرات نیرو تمام نشده است.

هاشم ولی پور مطلق ادامه داد: علاوه بر این ها قنات هایی هم در استان وجود دارند که خشک شده اند و دیگر اثری از آن ها باقی نیست.

وی بیان داشت: همچنین بر اثر خشکسالی حدود ۳۰ درصد آبدهی قنوات استان کاهش یافته است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تاکید کرد: قنات ها به غیر از اینکه آب شرب روستاییان را تامین می کنند یک اثر تاریخی و فرهنگی هستند که باید حفظ شوند.

ولی پور مطلق با اشاره به اینکه بعضی از قنات های خشک شده دیگر قابل مرمت و بازسازی نیستند و برخی نیز تاکنون مرمت شده اند، عنوان داشت: برای اینکه تمام قنات های استان مرمت و سرپا شوند به حدود ۳۴۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

وی اضافه کرد: خشکسالی ها همچنین سبب کاهش سطح آب های چاه های کشاورزی شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، سرانه مصرف آب در بخش کشاورزی را حدود ۹۱ درصد عنوان کرد و افزود: در حال حاضر بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب هستند که نیازمند مدیریت صحیح در این بخش هستیم.

آثار حیات از روستاها رخت بر می بندد/۵۰ درصد روستاها خالی از سکنه شدند

به دنبال خشک شدن قنات ها که اصلی ترین منبع تامین آب مورد نیاز روستاییان بود روستاهای استان با سرعت فزاینده ای در سالهای اخیر در حال خالی از سکنه شدن است و آمار تکان دهنده خالی از سکنه شدن روستاها در استان مرزی مانند خراسان جنوبی حکایت از این خواهد داشت که اگر تدبیری برای آن نشود در آینده نه چندان دور امنیت شرق را به خطر خواهد انداخت.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از خالی از سکنه شدن ۵۰ درصد روستاهای استان خبر می دهد و می گوید: از سه هزار و ۵۶۳ آبادی خراسان جنوبی، هزار و ۶۸۰ آبادی خالی از سکنه شده‌اند.

ولی پور مطلق مهم ترین علل مهاجرت روستاییان را خشکسالی و بحران آب می داند و بیان می کند: اگر بخواهیم برای رفع محرومیت و مهاجرت روستاییان استان چاره‌اندیشی کنیم باید در بخش کشاورزی چاره‌اندیشی شود.

ولی پور مطلق با بیان اینکه در حال حاضر خیلی ها اعتقاد دارند که موضوع خشکسالی یک بحران نیست بلکه یک پدیده طبیعی است، بیان داشت: باید توجه داشته باشیم وقتی پدیده ای ۱۷ سال به طول انجامد و به عنوان مثال سبب کاهش ۶۰ متری سطح سفره های آب زیرزمینی استان شود، موضوع به یک بحران تبدیل شده است.

وی عنوان داشت: در همین راستا نیاز است تا کمیته ای در استان تشکیل شود تا به بحرانی بودن خشکسالی توجه شود.

وی با بیان اینکه خشکسالی و به تبع آن بحران کم آبی بخش کشاورزی استان را آسیب پذیر کرده است، گفت: هم اکنون کرم خراط در مزارع کشاورزی خراسان جنوبی بیداد کرده و یکی از عوامل اساسی این آفت، خشکسالی است.

وی کاهش عملکرد و کاهش تولیدات کشاورزی را از دیگر پیامدهای خشکسالی در استان برشمرد.

اجرای طرح افزایش بهره وری با تکیه بر خرید محصول و عرضه نهاده در استان

ولی پور مطلق با اعلام پیامدها و آثار مرگبار خشکسالی که در روستا ایجاد شده است اما بازهم این امید را دارد که کشاورزی می تواند محور توسعه استان و تامین کننده امنیت شرق باشد.

وی می گوید: علی رغم اینکه با وضیعت نامناسب و غیر برخوردار در بخش کشاورزی روبه‌رو هستیم اما ۲۸ درصد سهم ارزش‌افزوده استان مربوط به بخش کشاورزی است و می توان با برنامه ریزی صحیح و اصولی و حمایت از این بخش دوباره رونق را به روستاها بازگرداند.

وی به برنامه های سازمان جهاد کشاورزی استان برای تغییر ژنتیکی محصولات کشاورزی برای مصرف کمتر آب اشاره کرد و گفت: ژنتیک علم پیچیده ای است چرا که برخی از صفات به هم وابسته هستند با این وجود در حال حاضر چند طرح مطالعاتی در این حوزه در حال انجام است.

وی انجام کار مطالعاتی بر روی گونه های مختلف گندم، گونه های زرشک و گیاهان دارویی را از جمله این طرح ها عنوان کرد و گفت: ما به دنبال شناسایی محصولات کم آب هستیم که بتوان روی آن ها به صورت صنعتی کار کرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه در زمینه تغییر الگوهای کشت نیز کارهای زیادی در حال انجام است، عنوان داشت: تغییر الگوی کشت کار سخت و زمانبری است چراکه نمی شود کشاورز را مجبور به کاشتن محصولی کرده به همین دلیل ما به دنبال ایجاد مشوق ها در این زمینه هستیم.

ولی پور مطلق ادامه داد: در همین راستا طرح افزایش بهره وری با تکیه بر خرید محصول و عرضه نهاده به عنوان پایلوت در خراسان جنوبی اجرا خواهد شد اما نیاز به همکاری استانداری در این زمینه هستیم.

وضعیت بحرانی منابع زیر زمینی و بیلان منفی ۱۸۵ میلیون متر مکعبی آب

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی نیز در گفتگو با مهر از وجود ۱۱ هزار و ۷۴۰ منبع آب در استان خبر داد و گفت: سالانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از منابع آب زیرزمینی استان برداشت می‌شود که از این مقدار چهار میلیون مترمکعب به صورت غیرمجاز و بالغ بر ۱۸۵ میلیون مترمکعب اضافه برداشت آب در استان انجام می شود.

حسین امامی ادامه داد: با توجه به برداشت‌های مازاد از این منابع، در حال حاضر ذخایر آب زیرزمینی استان با کسری ۱۸۵ میلیون مترمکعبی مواجه است.

به گفته وی ما در استان ۱۷ درصد مصرف مازاد آب داریم این در حالی است که باید ۲۵ درصد کاهش داشته باشیم.مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی: ۲۰محدوده آبی استان ممنوعه و در معرض خطر هستند

امامی به وجود ۴۰ محدوده مطالعاتی آب در سطح استان اشاره کرد و افزود: از این تعداد ۲۱ محدوده بحرانی و ۲۰ محدوده ممنوعه و در معرض خطر هستند.

وی همچنین از وجود یک هزار و ۹۵۰ حلقه چاه در استان خبر داد و گفت: ۷۵۰ میلیون متر مکعب پروانه داریم که ۱۶۰ میلیون متر مکعب چاه ها مازاد بر پروانه ها بهره برداری می کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان‌جنوبی به آثار و تبعات خشکسالی بر منابع آبی استان اشاره کرد و افزود: در سال آبی گذشته سطح آب دشت های استان به طور متوسط ۲۷ سانتی متر کاهش یافته است.

امامی بیشترین کاهش سطح آب را مربوط به بشرویه با ۷۸ سانتی متر دانست و گفت: بعد از آن به ترتیب سده با ۶۳ درصد افت و سرایان با ۵۳ سانتی متر بیشترین کاهش سطح آب را داشته اند.

وی با بیان اینکه مجموع کسری مخازن استان در سال آبی ۹۲- ۹۳ حدود ۱۷۰.۴ میلیون متر مکعب بوده است، بیان داشت: از ابتدای راه اندازی شبکه اندازه گیری استان به صورت تجمعی ۳.۳ میلیارد متر معکب کسری مخزن داریم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه با خشکسالی های چندین ساله توان آبخوان های استان بسیار کاهش یافته است، عنوان داشت: در حال حاضر نسبت کسری مخزن به برداشت آبخوان ها حدود ۱۱ درصد است که این نسبت در کشور حدود هفت درصد است.

♦ دو برابر شدن شیب افت ارتفاغ آب های زیر زمینی

امامی اضافه کرد: همچنین محاسبه نمودار متوسط ارتفاع مطلق آب زیر زمینی در سال آبی قبل از سال ۸۰-۸۱ و بعد از آن نشان می دهد که شیب افت از سال ۸۰-۸۱ به بعد نسبت به قبل از آن دو برابر شده است.

غلامی: در حال حاضر تنها ۲۴درصد آب استحصالی استان کیفیت مطلوب داردوی به افزایش شوری آب در سال های گذشته اشاره کرد و گفت: مقدار شوری آب دشت قاین در اردیبهشت ۹۳ نسبت به اردیبهشت ۸۷ حدود ۱.۳ برابر و در بیرجند نیز ۱.۱۱ برابر شده است.

به گفته وی در حال حاضر ۶ درصد از آب استان در بخش شرب، دو درصد در بخش صنعت و مابقی در بخش کشاورزی مصرف می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی با بیان اینکه باید برای کاهش دغدغه های مصرف آب مدیریت منابع را به خود مردم بدهیم و مردم خود برای منابع آبی‌شان برنامه ریزی کنند، بیان داشت: در حال حاضر ۱۱ پروژه در این خصوص در حال انجام است که سال گذشته بخاطر کمبود اعتبارات این پروژه ها متوقف شده است.

معاون مدیریت امور آب و خاک جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در زمینه بحران آب و تاثیر آن بر منابع آبی استان می گوید: ۳۸ درصد منابع آبی استان دارای کیفیت نامطلوب و شوری بالا است.

حسن غلامی عنوان کرد: در حال حاضر تنها ۲۴درصد آب استحصالی استان کیفیت مطلوب را دارد.

♦ ساخت سد براى مهار سیلاب وکشاورزى به نظر نمى سد مشکلى ایجاد کند هر چند سد کرج هم موجب خشک شدن دشت شهریار گردیده. ولى در مقابل چندین زلزله مقاومت کرده است. اگر کار وپروژه را اصولى وبا فکر وبا پیش بینى کامل ،برنامه ریزى تحقیق وپژوهش کامل و بررسى همه جانبه و بررسى عوامل اجتماعى وفرهنگى ان با مهندسى کامل انجام دهیم. کمتر پشیمان خواهیم شد اما وقتى براى جنجال راه انداختن و قیچى کردن نوار و خود را مطرح کردن و از بین بردن بیت المال کارى را انجام مى دهیم نتیجه همین است که مى بینیم امروز و دیروز باران و سیل امد یکى از همکاران وزارت نیرو مى گفت چندین فیلم کوتاه براى اموزشم مردم در مقابل سیل تهیه کرده بودیم ولی انقدر ضعیف تصمیم مى گیرند که راه بازگشتى باقى نمى گذارند. امروز سد کرج سرریز کرده احتمالا مجبور شده اند دریچه هاى سد لتیان را باز کنند چون قبلا پر شده بود. ایکاش به مردم کمتر دروغ بگوییم باور کنیم مردم خود ما هستیم به خودمان دروغ نگوییم شاید روزى بتوانیم فرهنگمان را اصلاح کنیم.