♦ تلویزیون «ان اچ کی» ژاپن روز شنبه در گزارشی به نقل از وزارت محیط زیست این کشور اعلام کرد که بر اساس یافته های ماهواره تحقیقاتی ژاپن، علت گرمی بخش زیادی از زمین های کشاورزی و شهرهای دنیا وجود گاز متان است. این وزارتخانه اعلام کرد که در تلاش است تا اطلاعات بیشتر و دقیق تری در این زمینه بدست آورد تا بتوان مانع گرم شدن زمین شد. بر اساس گزارش وزارت محیط زیست ژاپن، گاز متان در مزارع و برخی شهرهای دنیا از جمله در چین، پاکستان و برزیل بیشتر از حد مجاز است. متان یک گاز گلخانه ای است که به عنوان سوخت بکار می رود و ماده اصلی گاز طبیعی است و از تجزیه مواد گیاهی در نواحی مردابی تشکیل می شود. این گاز به خاطر توانایی جذب گرما به مقدار فراوان، اثر گلخانه ای بیشتری نسبت به «کربن دی اکسید» دارد. یافته های این تحقیق را ماهواره «ایبوکی» به زمین فرستاد. این ماهواره در سال ۲۰۰۹ و با هدف جمع آوری اطلاعات در باره گازهای گلخانه ای به فضا پرتاب شد. وزارت محیط زیست ژاپن با آنالیز اطلاعات ارسالی این ماهواره تحقیقاتی تا پایان سال ۲۰۱۲ میلادی کشف کرد که تراکم گاز متان در اطراف شهرهای «چگندو» و «چونگ چینگ» در چین و «لاهور» در شرق پاکستان و همچنین جنوب برزیل جایی که مزارع بزرگی وجود دارد، بیشتر است. گاز متان از فعالیت های دامداری و دفن زباله ایجاد می شود و ۲۰ برابر بیشتر از دی اکسید کربن در گرم شدن زمین موثر است و اعتقاد بر این است که یکی از علل گرم شدن کره زمین است. بیست و یکمین نشست بین المللی تغییرات آب و هوایی پاریس از دوشنبه این هفته تا ۱۱ دسامبر – ۲۰ آذر ماه – برگزار می شود و پیش بینی می شود در مراسم آغازین آن ۱۴۷ نفر از رهبران جهان شرکت کنند. البته مقام های فرانسوی از حضور ۱۳۸ رهبر جهان در این نشست خبر می دهند. هدف اصلی این نشست جلوگیری از افزایش دو درجه ای دمای هوای زمین تا پایان قرن ۲۱ است.

♦ تغییرات اقلیمی بیش از همه از کودکان قربانی می‌گیرد

در آستانه اجلاس پاریس برای مهار گرمای زمین تحقیقات تازه‌ای در زمینه تغییرات اقلیمی انتشار یافته‌اند. یک پژوهش از خطر تغییرات برای ۶۹۰ میلیون کودک سخن می‌گوید و تحقیق دیگر از افزایش فجایع طبیعی در ۲۰ سال گذشته.

حدود ۶۹۰ میلیون کودک به دلیل تغییرات اقلیمی در معرض بیماری، فقر و حتی مرگ قرار دارند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) در این زمینه با انتشار یک تحقیق، کشورها را به اقدامی اضطراری فرا خوانده است.

آنتونی لیک، رئیس صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) می‌گوید که تغییر و تحولات اقلیمی بیش از همه کودکان را در معرض آسیب قرار داده است. از نظر وی اگر اجلاس سران در پاریس در ماه دسامبر به پیمانی مناسب برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مهار گرمایش جو زمین نیانجامد، صدها میلیون کودک در سراسر جهان در معرض خطر خواهند بود.

بنا بر تحقیق تازه یونیسف، در مناطقی که بیشتر در معرض تهدیدات اقلیمی هستند حدود ۶۹۰ میلیون کودک زندگی می‌کنند. در حدود ۵۳۰ میلیون کودک مقیم کشورهایی هستند که دائما با سیل‌های توام با فجایع انسانی و طبیعی مواجه‌اند. اغلب این کشورها در آسیا واقع شده‌اند. ۱۶۰ میلیون کودک هم در مناطقی از آفریقا زندگی می‌کنند که دائما در معرض خشکسالی هستند.

نیکلاس ریس، از نویسندگان تحقیق یادشده می‌گوید که افزایش گرمای زمین پدیده‌هایی مانند گردباد، سیل و خشکسالی را شدت و تناوب بیشتری بخشیده که افزایش مالاریا، اسهال و بیماری‌های ریوی و سوءتغذیه از پیامدهای آن است. کودکان بیش از سایرین در معرض این آسیب‌ها و بیماری‌ها قرار دارند و مرگ و میر در آنها هم طبعا افزایش خواهد یافت.

خشکسالی عملا سبب کاهش مواد غذایی برای تامین خوراک اهالی و بالا رفتن بهای مایحتاج عمومی می‌شود و عملا سوءتغذیه را در مناطق فقیر جهان شدت می‌بخشد. کمبود مواد غذایی و سوء تغذیه عامل نیمی از مرگ و میرها در میان کودکان تلقی می‌شوند. در برابر گرمای شدیدی که اینک جو زمین به سبب افزایش گازهای گلخانه‌ای با آن روبروست، بیش از همه کودکان کم سن و سال در معرض خطرند.

♦ افزایش بی‌سابقه سوانح طبیعی

تحقیق یونیسف پیش از اجلاس سران جهان در پاریس انتشار یافته است. موضوع این اجلاس که روز ۳۰ نوامبر برگزار خواهد شد رسیدن به توافقی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مهار گرمای زمین است.
این پیمان قرار است سال ۲۰۲۰ جایگزین پیمان کیوتو شود و مانع از آن شود که گرمای زمین تا آخر قرن حاضر نسبت به آغاز دوران صنعتی‌شدن جهان بیش از دو درجه افزایش یابد.
یونیسف از این اجلاس خواسته است که علاوه بر تمهیدات در راستای جلوگیری از گرمای زمین، برای مقابله با خطراتی که کودکان را تهدید می‌کنند نیز تدابیر و تصمیماتی اتخاذ کند.
در همین حال، بنا بر تحقیق تازه دفتر مقابله با آفات طبیعی سازمان ملل، بیش از ۹۰ در صد از سوانح و حوادث طبیعی در ۲۰ سال گذشته شامل سیل، طوفان، گرما و خشکسالی و حوادث مشابه ناشی از تغییرات جوی کره زمین بوده است.
همین داده‌ها حکایت از آن دارند که سوانح ناشی از تغییرات اقلیمی در ۲۰ سال گذشته به مرگ دستکم ۶۰۰ هزار نفر در جهان انجامیده است. ۴ میلیارد نفر دیگر نیز یا مجروح شده‌اند یا خانه و کاشانه خود را از دست داده‌اند.
تحقیق یادشده نیز در آستانه‌ی برگزاری اجلاس سران درباره اقلیم زمین انتشار یافته است و بر آن بر لزوم دستیابی به یک قرارداد کارآمد در زمینه مهار گرمایش زمین تاکید شده است.
این پژوهش می‌گوید که در فاصله ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ سالانه به طور متوسط ۳۳۵ فاجعه طبیعی در گوشه و کنار جهان اتفاق افتاده که از افزایش ۱۴ درصدی نسبت به فاصله زمانی میان ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ حکایت دارد. این رقم دو برابر فجایع طبیعی در سال‌های منتهی به ۱۹۹۵ است.
نیمی از فجایع طبیعی در ۲۰ سال گذشته حاصل بارش‌های غیرمتعارف و بروز سیل بوده‌اند که به‌ویژه در کشورهای آسیایی آسیب‌های بزرگ به بار آورده‌اند. ۳ / ۲ میلیارد نفر از این فجایع آسیب دیده‌اند و ۱۵۷ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.
شمار تلفات ناشی از طوفان‌ها و گردبادها از این هم فراتر رفته و به ۲۴۲ هزار نفر رسیده که اغلب هم دامن کشورهای فقیر را گرفته است. چین، هند، بنگلادش و فیلیپین در رأس این کشورها قرار دارند. خساراتی که این فجایع به زیرساخت‌ها و تأسیسات عمومی (مدارس، بیمارستان‌ها و…) وارد آورده‌اند مجموعا بر ۸ / ۱ هزار میلیارد یورو (حدود سه میلیارد دلار) برآورد می‌شود.

♦ براساس تحقیقات انجام شده تنها در ایران سالانه بیش از سه میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود که بیشتر این پلاستیک‌ها نیز بادوام هستند و صدها سال طول می‌کشد تا به خودی خود تجزیه و نابود شوند.

در سال‌های اخیر همیشه هشدارهایی در مورد اثرات سوء استفاده از ظروف یک بار مصرف و پلاستیکی شنیده‌ایم؛ یعنی گذشته از بحث آسیب‌رسانی به محیط زیست، استفاده از این ظروف برای سلامت انسان مضر است.

ظروف یک بارمصرف، عمدتا از پلی استایرن و PVC که وابسته به مواد نفتی و فسیلی است، ساخته شده‌اند، این مواد در مواجهه با دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد و در مجاورت با چربی‌ها و مواد اسیدی، آزاد می‌شوند که سرطان‌زایی آن‌ها ثابت شده است.

برای ساخت ظرف‌های یک‌بار مصرف، انواع نرم‌کننده‌ها، پایدارکننده‌ها، روان‌کننده‌ها، رنگ‌دانه‌ها و پرکننده‌ها اضافه می‌شود که همگی آن‌ها برای سلامتی مضر هستند.

استفاده از ظروف پلاستیکی پلی استایرنی، برای نگهداری موادغذایی و نوشیدنی‌های با دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد، سبب آزاد شدن مواد خطرناک سرطان‌زا می‌شود و ایران جزو معدود کشورهای جهان در استفاده بیش از حد از ظروف این یک‌بار مصرف پلاستیکی پلی است.

چندی پیش، یکی از ثروتمندترین مردان برزیل در پستی روی فیس‌بوکش اعلام کرد که خودروی بنتلی نیم‌میلیون دلاری خود را، که به‌تازگی خریده بود، دفن خواهد کرد. آقای شیکینو اسکارپا گفته بود که بعد از آنکه مستندی درباره‌ی فرعون‌های مصر باستان دیده، می‌خواهد به‌تقلید از آنها ارزشمندترین دارایی خود را دفن کند تا در زندگی بعد از مرگ بتواند از آن استفاده کند!

در مدت یک هفته تا زمانی که برای تدفین خودرو اعلام شده بود، این کار او موجی از جنجال در رسانه‌های برزیل به‌راه انداخت و نظرات منفی بسیاری برای او ارسال شد؛ بسیاری این کار را احمقانه خواندند و معتقد بودند که او دست‌کم با بخشیدن خودرو می‌تواند بیشتر به زندگی بعدی خود کمک کند!

اما او، مصمم، در یک برنامه‌ی تلویزیونی صدها خبرنگار و عکاس را به خانه‌ی خود در شهر سائوپائولو دعوت کرد تا شاهد مراسم تدفین باشند. خودرو به داخل گودال منتقل شد و آقای اسکارپا بر سر مزار خودروی خود ایستاد، اما قبل از اینکه اولین تل خاک روی خودرو ریخته شود، دستور توقف داد و همه را به داخل خانه دعوت کرد. بعد مشغول سخنرانی برای جمع شد: «البته که من دیوانه نیستم، البته که ماشینم را دفن نخواهم کرد. بسیاری به‌سبب اینکه می‌خواستم ماشینم را دفن کنم، درباره‌ام قضاوتِ بد کردند، اما اغلب مردم چیزی بسیار باارزش‌تر از بنتلی من را دفن می‌کنند. آنها قلب، کلیه، کبد، شش، و چشم‌هایشان را به خاک می‌سپارند. این کار احمقانه است؛ زیرا بسیاری از مردم نیازمند اهدای عضوند. دفن‌شدن مردگان با اعضای سالمی که چه‌بسا جان بسیاری را نجات بدهند بزرگ‌ترین خسران این جهان است. ارزش بنتلی من حتی نزدیک به آن نیست. هیچ ثروتی، هرچقدر هم زیاد، ارزشمندتر از یک عضو بدن نیست؛ زیرا هیچ‌چیز ارزشمندتر از زندگی نیست.»

آقای اسکارپا این کار را به‌مناسبت هفته‌ی اهدای عضو در برزیل و با همکاری سازمان اهدای عضو برزیل (ABTO) انجام داد تا توجه مردم را به این مسئله جلب کند. پس از این مراسم، سازمان ABTO کمپین جدید خود را با شعار «دفن‌کردن چیزی باارزش‌تر از بنتلی احمقانه است» راه‌اندازی کرد.

موجی که این کار برای اهدای اعضا در برزیل به‌راه انداخت بی‌سابقه بوده است. این کار آقای اسکارپا فقط در شبکه‌های اجتماعی بر بیش از ۱۷۲میلیون نفر تأثیرگذار بوده و پست‌های مربوط به اهدای اعضا پس از آن ۷۴۳ درصد بیشتر از پست مربوط به دفن‌شدن بنتلی به اشتراک گذاشته شدند. و اهدای اعضا در برزیل در مدت یک ماه ۳۱/۵ درصد افزایش یافت.

♦ هوای حاشیه خلیج فارس ‘می تواند تا پایان قرن غیرقابل تحمل شود

شهر اهواز در جنوب ایران هم از جاهایی است که می تواند هوای غیرقابل تحمل را تجربه کند
چند ماه پس از آنکه اهالی ماهشهر گرم ترین هوای زمین را تجربه کردند، مطالعه تازه ای حاکیست که اگر روال کنونی گرمایش زمین ادامه یابد زندگی در جنوب ایران و سایر بخش های حاشیه خلیج فارس تقریبا غیرممکن خواهد شد.
محققان در نشریه “نیچر کلایمت چنج” نوشتند که در صورت ادامه تصاعد گازهای گلخانه ای با شدت فعلی،‌ تا پایان قرن وقوع موج گرما هر ۱۰ تا ۲۰ روز یک بار اتفاق خواهد افتاد به طوری که بدن یک فرد جوان و سالم امکان کنترل دما را از دست خواهد داد؛‌ شرایطی که بالقوه مرگبار است.
شهرهای ساحلی جنوب ایران، دوبی، ابوظبی و دوحه از جمله متاثر خواهند شد. شرکت در مراسم زیارت حج در عربستان هم می تواند تجربه ای خطرناک شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جرمی پل از نویسندگان این مقاله که استاد دانشگاه لویولا مریمانت در لس آنجلس است گفت:‌ “بدن انسان دمای درونی اش را تا حدود ۳۷ درجه سانتیگراد تنظیم می کند، و دمای پوست را تا ۳۵ درجه.”
این اختلاف دما به ما امکان می دهد دمای اضافه را به خصوص در هوای گرم و مرطوب دفع کنیم.
اما به گفته پروفسور پل با فراتر رفتن میزان دما و رطوبت از یک سطح مشخص “بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نخواهد بود و داغ می شود.”
اهالی بندر ماهشهر روز نهم مرداد (۳۱ ژوئیه) چیزی شبیه به این شرایط را تجربه کردند.
کریستوف شار محقق در موسسه علوم جوی و آب و هوایی در موسسه فناوری فدرال زوریخ (ای تی اچ زوریخ) با اشاره به ماهشهر گفت:‌ “آمار مرگ حوادث اخیر مثل موج گرمای شیکاگو در سال ۱۹۹۵، اروپا در سال ۲۰۰۳ و روسیه در سال ۲۰۱۰ تبعات موج شدید گرما برای سلامت انسان را روشن می کند.”
براساس ارقام رسمی، فقط در تابستان سال ۲۰۰۳ آمار مرگ در فرانسه ۱۵ هزار نفر بیش از میزان عادی بود.
محققان گفتند که شرایط در خلیج فارس برای ایجاد شرایطی که زندگی را در برخی نواحی تقریبا غیرممکن خواهد کرد ایده‌آل است.
این محققان برای نشان دادن این خطر از مقایسی به نام “دمای لامپ مرطوب” (WBT) که ترکیبی از دما و رطوبت را می سنجد استفاده کردند.
به گفته آنها اگر روند کنونی تولید گازهایی مثل دی اکسید کربن ادامه یابد، دما در قرن حاضر ۴ درجه سانتیگراد بالاتر خواهد رفت.
و در این صورت “دمای لامپ مرطوب” می تواند در جریان موج گرما مکررا از ۳۵ درجه فراتر رود؛ به عبارت دیگر وقتی دماسنج ۴۶ درجه را نشان می دهد و میزان رطوبت هوا هم ۵۰ درصد است.
شرایطی که اهالی ماهشهر تا آستانه آن رفتند.
مهمترین راهی که بدن انسان دمای خود را کاهش می‌دهد تعریق است، اما وقتی هوا از رطوبت اشباع باشد و در نقطه شبنم بالا، تعریق متوقف می‌شود و در واقع مثل این است که دستگاه تهویه بدن از کار می‌افتد. از این رو دمای هوا بدون در نظر گرفتن رطوبت، معیار خوبی برای اینکه گرما چقدر احساس می‌شود نیست.
پروفسور فاتح الطاهر از موسسه فناوری ماساچوست که از نویسندگان مقاله است گفت: “ما امیدواریم که این اطلاعات موثر واقع شود و علاقه کافی برای کاهش تصاعد کربنی در میان کشورهای منطقه ایجاد شود. منافع حیاتی این کشورها در حمایت از تدابیری نهفته است که از تراکم دی اکسید کربن خواهد کاست.”