آب و مدیریت تقاضای آن در ایران امروز یک مساله بسیار با اهمیت است. اهمیت مساله آب به اندازه‌ای است که در برنامه ششم توسعه به مثابه یک بحران در حال رسیدن به آن توجه ویژه شده است.
در این نشست بیژن سعیدآبادی نماینده سندیکای شرکت‌های ساختمانی، اسماعیل مسگرپوردوستی نماینده جامعه مشاوران مهندسان ایران در فدراسیون در حال تاسیس، سعید منوچهریان نماینده سندیکای پیمانکاران تاسیساتی و تجهیزاتی ایران و فریدون خزاعی دبیرکل موقت این فدراسیون در حال تاسیس حاضر بودند.
* ضرورت تاسیس فدراسیون آب در شرایط این روزها و سال‌های ایران که بخش خصوصی ایران و دولت یازدهم و معاونت تشکل‌های اتاق بازرگانی در مسیری سازگارتر از گذشته می‌خواهند بخش خصوصی سهم مناسبی از قدرت را در اختیار گیرد، پرسش نخست تشکل‌هاست.
سعیدآبادی: یک مساله بسیار با اهمیت را در شروع این میزگرد باید یادآور شوم. مساله اساسی این است که فدراسیون در حال تاسیس دنبال این نیست که یک سازمان دیگر بر سازمان‌های موجود بیفزاید بلکه اعضای این فدراسیون دنبال این هستند که چند هدف که به نظر می‌رسد برای منافع ملی و منافع همه افراد و نهادهای کارفرمایی ذینفع در صنعت آب است را طراحی و اجرای آنها را دنبال کند. به نظر من اتاق بازرگانی ایران در حال حاضر نهاد کارفرمایی است که رهبری بخش خصوصی را دراختیار دارد و تجمیع منافع بخش خصوصی را دنبال می‌کند باید شفاف، منسجم و پرقدرت‌تر از همیشه دنبال یک هدف استراتژیک باشد و آن افزایش سهم و نقش بخش خصوصی در بالاترین متغیر اقتصادی یعنی تولید ناخالص داخلی است. این اتاق باید دنبال این باشد که به طور مثال در ۱۰ سال آینده به نقطه‌ای برسیم که سهم بخش خصوصی در تولید ناخالص داخلی از ۲۰ درصد فعلی به ۴۰ درصد یا ۴۵ درصد برسد. اتاق ایران در مسیر رسیدن به این هدف باید بازوهای فکری – اجرایی نیرومندی را با خود همراه کند که این بازوها بدون تردید فدراسیون‌ها و کنفدراسیون‌ها خواهد بود. ضرورت تاسیس فدراسیون‌ها و حرکت به سوی یکپارچه کردن از همین جا سرچشمه می‌گیرد. فدراسیون‌ها که نهادهایی تشکیل شده از چندین انجمن و کانون فعال در یک فعالیت مشخص است باید به لحاظ قانونی و حقوقی پشتیبان اتاق بازرگانی باشند. تاکید من این است که فدراسیون در حال تاسیس دنبال این نیست که نهادی برای کسب قدرت شخصی افراد باشد بلکه باید رقابت سالم میان تشکل‌ها و بنگاه‌ها صورت پذیرد تا در این فرآیند به نقاط بالاتر دست یابیم. فدراسیون‌ها در حالی که می‌توانند از یک طرف به حل و فصل مسایل کلان یک صنعت بپردازند و آنها را در بلندمدت پیش ببرند شرایط را برای رقابت سالم تشکل‌های زیرمجموعه خود فراهم می‌کنند.
خزاعی: پیشرفت بنگاه‌ها و تنوع خواسته‌ها و برنامه تشکل‌های فعال در یک صنعت که هر روز ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند و توسط انجمن‌ها بازتاب داده می‌شود در یک نطقه‌ای باید تمرکز جدی، برنامه‌ریزی شده و مستمر و بالنده شود و این اتفاق با حضور یک فدراسیون نیرومند که همه تشکل‌های یک صنعت در درون آن باشند ممکن می‌شود. ضرورت تاسیس فدراسیون در حال تاسیس صنعت آب از همین مساله سرچشمه می‌گیرد. می‌دانیم که تشکل‌ها مسایل و گرفتاری‌های مشترک متعددی دارند و این را نیز می‌دانیم که اعضای هیات مدیره و اعضای عادی هر تشکل نیروی زیادی برای حل مسایل و مشکلات می‌گذارد اما منطق می‌گوید یکپارچه‌سازی نیروهای کارشناسی – تخصصی، فکری و مادی تشکل‌های یک صنعت نیرویی بزرگ‌تر را فراهم می‌کند تا در مواجهه با نهادهای بالادستی قدرت چانه‌زنی بیشتری فراهم کند. در حال حاضر نهادهای کارفرمایی و تشکل‌های متعدد و نیرومندی در بخش‌های مرتبط با آب داریم که فعالیت آنها قابل تقدیر است اما صدای واحد بدون تردید نیروی قوی‌تری از چند صدایی است. در سال‌های اخیر وزارت نیرو که یکی از وزارتخانه‌های مرتبط با آب است از تشکل‌های فعال در این مقوله خواست که نهادی بزرگ‌تر را به عنوان نماینده خود برگزینند تا به وسیله این وزارتخانه به دولت، مجلس و سایر نهادها و سازمان‌ها معرفی شود و این نهاد در تدوین و تصویب قانون و آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها همکاری کند و از این مسیر اثربخش باشد. در حال حاضر ۳۰ تشکل فعال در زمینه آب فعال هستند که اگر محدودیت‌های مقرراتی نباشد می‌توانند عضو فدراسیون شوند. برخی محدودیت‌های قانونی که توسط اتاق اعمال می‌شود شاید کار را برای حضور تشکل‌ها سخت کند امیدواریم که این مساله برطرف شود.
منوچهریان: حدود ۳ سال است که اندیشه و ذهنیت تاسیس یک نهاد کارفرمایی بالاتر در صنعت آب در میان گروهی از رهبران تشکل‌های مرتبط پدیدار شده است. در حال حاضر تشکل‌های نیرومندی در زیرمجموعه صنعت آب فعالیت دارند که سابقه چندین دهه‌ای دارند. فدراسیون صنعت آب اما همان‌طور که آقای سعیدآبادی به درستی اشاره کردند هدف خود را بر تقویت سهم و نقش بخش خصوصی در اقتصاد کشور به ویژه در این صنعت قرار خواهد داد. این هدف بزرگ برای تعادل و تقسیم کار میان بخش خصوصی و شرکت‌های دولتی تعریف شده است. همگرایی نهادهای فعال در زیرمجموعه صنعت آب و کاهش اختلاف‌ها در مسیر تواناسازی بخش خصوصی از طریق فدراسیون یک ضرورت تمام‌عیار امروز است. وجود فدراسیون این امکان را به تشکل‌های زیرمجموعه و همه بنگاه‌های فعال در صنعت آب می‌دهد تا ضمن طرح مسایل بنگاهی و کوتاه‌مدت به مسایل کلان و بلندمدت که سرنوشت بخش خصوصی را تعیین می‌کنند نیز بپردازد. به طور مثال در شرایط فعلی که بحران آب نمود پیدا کرده است وجود فدراسیون برای حل آن در تعامل با دولت و سایر قوا یک ضرورت است. فدراسیون اهداف ملی را دنبال می‌کند و تشکل‌ها فعالیت‌های میان‌مدت را. بر اساس همین فکر است که ما تصور می‌کنیم فدراسیون در سطح کلان بتواند به طور مثال در زمان تدوین بودجه سالانه سهم منابع آب را افزایش دهد. علاوه بر این فدراسیون توانایی ذهنی دارد تا هر جا میان منافع نهادهای زیرمجموعه اختلاط پیش آید را با توجه به اشرافی که دارد برطرف کند.
مسگرپور دوستی: با توجه به صحبت‌های خوبی که دوستان درباره ضرورت تاسیس فدراسیون در حال تاسیس صنعت آب گفتند من چند نکته را در تکمیل حرف‌های آنها می‌گویم. تجربه جهان و کشورهای پیشرفته در نهادسازی، اتاق‌های بازرگانی از چند کنفدراسیون یا فدراسیون تشکیل می‌شوند. چنین شرایطی به این دلیل پدیدار شده است که فدراسیون‌ها در سطحی بالاتر از انجمن‌ها بتوانند مسایل کلان هر فعالیت را در ارتباط با مقوله‌های مهمی مثل نرخ ارز، نرخ سود بانکی، بودجه‌های سالانه و در سطحی بالاتر حتی مسایل توسعه را در تعامل با دولت و اتاق‌های بازرگانی دنبال کنند. انتظاری که تشکل‌های زیرمجموعه یک فعالیت از فدراسیون خود دارند این است که مسایل استراتژیک آن فعالیت را تدوین و در مراکز تصمیم‌سازی کلان طرح و درباره امکانات لازم چانه‌زنی از موضع بالا را انجام دهند. به طور مثال در حالی که این روزها موضوع تجارت آب مجازی به عنوان یک مقوله سرنوشت‌ساز در ذهن‌ها ایجاد شده است فدراسیون صنعت آب می‌تواند آن را پیگیری کند.
خزاعی: در اساسنامه تدوین شده برای فدراسیون در حال احداث صنعت آب ماموریت‌های ویژه‌ای برای فعالیت خود تعریف کرده است که در ذیل چشم‌انداز قرار می‌گیرند و چند هدف عمده را نیز دنبال خواهد کرد. هدف نخست افزایش مشارکت بخش خصوصی مرتبط با صنعت آب در فرآیندهای تصمیم‌گیری و سیاستگذاری عمومی و هدف دوم توسعه ارتباطات بین‌المللی صنعت آب ایران با جهان و همچنین بهبود فضای کسب و کار فعالان صنعت آب است.
* پرسش بعدی در این میزگرد درباره مقاومت‌های احتمالی ذهنی و اجرایی مدیران و اعضای تشکل‌های مرتبط با صنعت آب برای تاسیس فدراسیون صنعت آب بود که با مدیران این فدراسیون در حال تاسیس در میان گذاشته شد.
مسگرپور: خوشبختانه هیات موسس فعلی را اعضایی تشکیل می‌دهند که اکثریت آنها چندین سال در بالاترین سطح در تشکل‌ها فعالیت کرده‌اند و پیچ و خم‌های کار را نیک می‌دانند. یکی از کارهایی که باید انجام شود و در صورت تصویب اساسنامه اجرایی خواهد شد وزن‌کشی نیروهای موجود در هر تشکل با توجه به شاخص‌های کارشناسانه و مورد پذیرش است تا در مراحل بعدی کارها سهل و آسان شود. این روش وزن‌دهی با صحبت‌های انجام شده و مجاب شدن همه تشکل‌های زیرمجموعه صنعت آب پذیرفتنی است. هیات موسس فدراسیون در حال تاسیس صنعت آب به دلیل پیچیدگی‌های کار است که مدت زمان قابل توجهی را برای گفت‌وگوهای متقاعدکننده اختصاص داده است.
سعیدآبادی: یکی از مقوله‌های پیش برنده هر جامعه رقابت سالم و آزاد است و رقابت می‌تواند جامعه را به ترقی برساند. فدراسیون صنعت آب می‌تواند بسترساز رقابت میان اعضا باشد تا از پرتو آن منافع همه افزایش یابد. گفت‌وگوهای ایجابی با اعضای هیات مدیره انجمن‌ها و تشکل‌ها یک فرآیند مناسب برای اثربخش بودن فعالیت فدراسیون است که انجام شده و ما امیدواریم که مقاومت‌های منطقی نیز سرانجام به تمایل تبدیل شود.
منوچهریان: همان‌طور که دوستان بیان کردند حجم قابل توجهی از تجربه و تخصص در نهادهای کارفرمایی انباشت شده است که در مسیر تاسیس فدراسیون به کار آمد و می‌آید. آسیب‌شناسی‌های تاسیس فدراسیون انجام و نوعی تفاهم ذهنی پدیدار شده است. در این مسیر تلاش شد چارچوب اختیارات و وظایف انجمن و فدراسیون برای ذی‌نفعان توضیح داده شود و از ورود به موارد چالش‌برانگیز کم‌فایده اجتناب شود و به سمت نقاط مشترک حرکت کرده‌ایم. فدراسیون در حال تاسیس نقطه مشترک‌ها را برجسته می‌کند و اختلاف‌ها به حداقل می‌رسد. پیش از این نیز یادآور شدم و الان نیز تاکید می‌کنم که سطح فعالیت و اهداف فدراسیون در حال تاسیس کلان است و اختیارات میانی و خرد انجمن‌ها و تشکل‌ها پابرجاست. فدراسیون با نیروی متمرکزی که انجمن‌ها به آن تفویض خواهند کرد در سطحی قرار خواهد داشت که مسایل میان بخش خصوصی با وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست را طرح و پیش خواهد برد. فدراسیون به طور مثال مدیریت تقاضای آب را در بالاترین سطح کارشناسی مطالعه، بررسی و برای تعامل با دولت مطرح خواهد کرد.
خزاعی: در این مقوله دو موضوع است که باید به دقت در کانون توجه قرار گیرد. یکی موضوع گرایش بیشتر به سمت فدراسیون شدن توسط تشکل‌ها و انجمن‌های زیرمجموعه فعالیت‌های خاص است. این گرایش و تمایل به دلیل رویکرد مثبت دولت یازدهم با بخش خصوصی است. از طرف دیگر واقعیت این است که انجمن‌ها به بلوغ رسیده‌اند و توضیح درباره اینکه فدراسیون نمی‌خواهد در حوزه وظایف و اختیارات شما ورود کند را می‌پذیرند و وقتی متقاعد می‌شوند اشتیاق آنها بیشتر می‌شود. مساله دیگر بحرانی شدن مقوله آب در سطح کلان اعم از تولید، توزیع، قیمت و بازار آب است که هر روز حساس‌تر می‌شود و مقاومت‌های احتمالی در مسیر تاسیس فدراسیون‌ها را کاهش می‌دهد.
منبع:ساعت ۲۴ کد خبر:۱۰۸۷۵۳ تاریخ انتشار:دوشنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۴ – ۰۹:۵۰
