- مهرآب

۹۲ درصد آب زیرزمینی کشور استخراج و صرف کشاورزی می شود و ما اکنون در شرایط کاملا بحرانی قرار داریم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی آریا، موضوع فرو نشست زمین یکی از نگرانی هایی است که به تازگی ایجاد شده است.فرونشست در تمام گستره دشت رخ می دهد و نمی توان آن را حس کرد اما زمانی متوجه این نشست ها می شویم که با کوچکترین زلزله ای همه ساختمان ها و زیرساخت های شهری ویران شود.این پدیده مهم و ناگوار حاصل دست انسانهاست و در کشور ما نیز روندی رو به رشد پیدا کرده است که علت اصلی آن را برداشت بی رویه آب درکشور عنوان می کنند.

هشدار درباره تبعات نشست زمین در پی برداشت بی‌رویه آب‌
پرفسور پرویز کردوانی پدر علم کویرشناسی ایران معتقد است که اگر امروز در اقصی‌نقاط کشور با موضوعی به‌نام بحران خشکسالی در ابعاد مختلف مواجه هستیم، این مشکل نمود سیاست‌های اشتباه حوزه آب است.وی گفته که سیاست‌های اشتباه در حوزه آب اکنون با بحران خشکسالی نمود یافته و ما اکنون تاوان سیاست‌های اشتباه سال‌های گذشته پس می‌دهیم .کرودانی می گوید:متاسفانه منابع آب کشور در دهه‌های اخیر با برداشت‌های بی‌رویه و استفاده‌های غیر متعارف غارت شده است و ما اکنون در شرایط کاملا بحرانی قرار داریم.

غارت آب‌های زیر زمینی
این استاد دانشگاه چاه‌های آب کشاورزی مجاز و غیرمجاز عامل غارت آب‌های زیر زمینی دانست و گفت:در منطقه‌ای که ظرفیت استحصال و بهره‌برداری از ۴۰ چاه آب وجود دارد، ۱۴۰۰ چاه حفر شده، از این روند هیچ تعبیری به جز غارت منابع آب نمی‌توان داشت.
وی با تصریح اینکه روش‌های توصیه شده مانند آبیاری قطره‌ای و بارانی برای بخش کشاورزی، راهکار مناسب برای بحران موجود بخش آب نیست، تاکید کرد:متاسفانه بخش عمده‌ای از بحرانی که با آن دست به گریبان هستیم ناشی از فشارهای سیاسی و ندانم کاری‌هایی است که چاره حل هر مشکلی را فشار بیشتر بر بخش کشاورزی می‌دانستند.
کردوانی با بیان اینکه قنات‌ها احیاگر تالاب‌ها و دریاچه‌ها محسوب می‌شوند، گفت:بحران آب از زمانی شروع شد که ما به قنات‌ها بی توجهی کردیم و به دنبال حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق رفتیم‌، چاه‌ها همه آب‌های موجود در زمین را مکیدند و به سطح خاک آوردند و بحران زا شدند.
این استاد دانشگاه ادامه داد:منطقه‌ای مانند جهرم دراستان فارس که از عمق ۱۰۰ متری آب برداشت می‌کرد اکنون از ژرفای ۵۰۰ متری آب را بیرون می‌کشد تا باغداری کند، این روش با هیچ توجیه علمی قابل استناد نیست.
پیام‌های ناخوشایند غارت آب‌های زیر زمینی
به گفته کردوانی، تداوم رویکردهای فعلی در استفاده از آب‌های زیرزمینی پیام‌های ناخوشایندی چون نشست زمین، زلزله، رواج بیماری‌های پوستی، خشکی تالاب‌ها و دریاچه‌ها را به دنبال داشته است.
وی می گوید:در برخی از دشت‌ها چون دشت تهران جاده‌ها در حال فرونشست است و من نگران خطوط ریلی هستم که در نشست زمین کمر بشکند و حوادث ناگوار به دنبال بیاورد.
پدر علم کویرشناسی ایران با بیان اینکه باید نگاه توسعه شهری در کشور تغییر کند، گفت: دولت نباید همه امکانات بهره‌برداری از آب را به شهرها و تامین آب شهرها بدهد و روستاها و بخش کشاورزی دراین میان رها شوند، توسعه باید متوازن و پایدار باشد.
رشد دو برابری فرونشست زمین در تهران
از طرفی محمد جواد بلورچی مدیرکل مخاطرات زمین شناسی واکتشافات سازمان زمین شناسی کشور با بیان اینکه پیشتر بیشترین اندازه نشست زمین به میزان ۳۲ سانتی متر در جهان در شهر مکزیکوسیتی درکشور مکزیک به ثبت رسیده بود اظهار داشت:۸ سال قبل میزان فرونشست دردشت تهرا ن ۱۷ سانتی متر بود اما اندازه گیری ما اکنون نشان داده که این میزان دوبرابر رشد داشته است.وی با بیان اینکه چون فرونشست در تمام گستره دشت رخ می دهد نمی توان آن را حس کرد گفت:زمانی متوجه این نشست ها می شویم که با کوچکترین زلزله ای همه ساختمان ها و زیرساخت های شهری ویران شود .
برداشت ذخیره آب ۱۰هزار ساله در مدت کوتاه
مدیرکل مخاطرات زمین شناسی واکتشافات سازمان زمین شناسی کشور به برداشت بی رویه آب درکشور اشاره کرد وافزود:در ۴۰ سال گذشته، بهره برداری از منابع زیرزمینی به سرعت افزایش یافته است وبه عبارتی آبی که در طول ۱۰ هزار سال ذخیره شده در این مدت کوتاه برداشت شده است.بلورچی گفت:به طور میانگین سطح آب زیرزمینی دردشت های کشور بین نیم تا یک متر پایین رفته است و با توجه به نبود بارندگی ، این آب برداشت شده دوباره برنمی گردد.وی افزود:وقتی آبخوانی از آب تهی شود فضای خالی شده از آب بدو ن بازگشت است ودیگر هم با آبی پر نمی شود.
افزایش دشت های ممنوعه در کشور
مدیرکل مخاطرات سازمان زمین شناسی با بیان اینکه از ۶۰۹ دشت موجود کشور حدود ۳۰۰ دشت، ممنوعه است گفت: آب در این دشت ها به پایین ترین سطح خود رسیده است و متاسفانه هرسال به تعداد این دشت های ممنوعه افزوده می شود.
استخراج ۹۲ درصد آب زیرزمینی کشور
به گفته بلورچی ۹۲ درصد آب زیرزمینی کشور استخراج وصرف کشاورزی می شود، به همین دلیل در هرجایی که سرسبزی وجود دارد مناطقی از آب تهی شده نیزوجود دارند.وی گفت:هم اکنون میزان آبیاری در بخش کشاورزی ایران ۳۵ درصد است که با این وجود دربخش کشاورزی دیگر نمی توان کشت ها را ادامه داد راندمان باید دست کم به ۷۰ درصد برسد تا بتوان وضع کنونی کشاورزی را حفظ کرد.مدیرکل مخاطرات زمین شناسی واکتشافات سازمان زمین شناسی کشور جلوگیری از توسعه کشت ، استفاده از آبیاری تحت فشار، افزایش کشت گلخانه ای ، توجه به آمایش سرزمین درتنوع کشت و تشدید مقابله با برداشت غیرمجاز آب ازجمله راهکارهای مبارزه با فرونشست زمین است.
همه زنگ های هشدار به صدا درآمده
به هر حال همه زنگ های هشدار به صدا درآمده اما آنگونه که باید کارها به صورت شرایط بحرانی و هشدار پیش نمی رود و دیری نمی پاید که اقدامات نقش نوشدارو پس از مرگ سهراب را پیدا می کنند و مردم و مسئولین امر باید این هشدارها را جدی بگیرند و کاری عاجل و جهادی انجام دهند.