گزارش پایگاه خبری تحلیلی آب ایران، احیای دریاچه ارومیه مهم‌ترین اقدام محیط‌زیستی دولت و یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت است. اهمیت احیای این دریاچه در گرو نجات بخشی از کشور است. بخشی که در صورت خشک بودن این دریاچه درگیر توفان‌های نمک می‌شد و بسیاری از کارشناسان معتقدند راهی جز انتقال شهرهایی مثل تبریز باقی نمی‌ماند. این دریاچه حالا روزگار بهتری دارد. این موفقیت باعث شده تا برخی به‌دنبال تخریب و شایعه‌سازی این اقدام مثبت باشند. خشکی دریاچه ارومیه در دولت‌های قبلی تبدیل به یک موضوع امنیتی شده بود.
حالا احیای آن با تدبیر این دولت موضوعی است که کارشناسان بر آن مهر تایید می‌زنند. موفقیت دولت در احیای دریاچه ارومیه نمونه‌ای بود که تلاش شد در نقاط دیگر هم استفاده شود. حسن روحانی در مستند انتخاباتی خود در این باره اینطور می‌گوید: «خدا شاهد است مثل دریاچه ارومیه ما در تمام این مدت دنبال هامون هم بودیم تا آن را احیا کنیم. دنبال احیای جازموریان، شادگان و هورالعظیم نیز بودیم.»
***
پای قولمان ایستادیم
حسن روحانی همچنین روز گذشته در شهر ارومیه درباره احیای دریاچه ارومیه گفت: «در هشت سال قبل از این دولت، آب دریاچه ارومیه سه متر و ۱۰ سانت پایین آمد و اگر اقدامات این دولت نبود اکنون دریاچه بیابان شده بود.» او با اشاره به اینکه به وعده‌ای که دادیم، عمل کردیم گفت: «آذربایجان سر ایران است و دریاچه ارومیه همچون چشم ایران است. می‌خواستند این چشم ایران را خشک کنند.» او درباره هزینه‌های احیای دریاچه نیز گفت: «در طول سه و سال نیم گذشته، ۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده و احیای این دریاچه ادامه خواهد داشت. دریاچه ارومیه باز هم جاذبه گردشگری خود را احیا خواهد کرد.»
***
آنچه در احیا گذشت
مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامهریزی و تلفیق کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه درباره آنچه در مسیر احیای این دریاچه گذشت، گفت: «در دولت تدبیر و امید همکاری میان دستگاه‌ها برای نجات این دریاچه چشمگیر بوده و یکی از رمزهای موفقیت در این زمینه همکاری در تغییر رویکرد نسبت به منابع آبی است. قبل از اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه شکل گیرد، فعالیت دو دستگاه جهاد کشاورزی و وزارت نیرو در راستای حذف نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه و حرکت در مسیر استفاده از آن فقط برای کشاورزی بوده است.»
وی اظهارکرد: «بنابراین می‌توان گفت بعد از اینکه ستاد احیا شکل گرفت، دستگاه‌های اجرایی متوجه شدند باید نیاز زیست‌محیطی دریاچه را نیز مدنظر قرار داده و با افزایش بهره‌وری، تولیدات کشاورزی را افزایش دهند. بر این اساس شاهد تغییر رفتار در دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت نیرو و جهاد کشاورزی هستیم. سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز به‌عنوان متولی محیط‌زیست کشور، همکاری بسیار خوبی در این زمینه داشته است و همواره بر احیای دریاچه تاکید دارد.»
تجریشی گفت: «سازمان حفاظت محیط‌زیست یک سازمان حاکمیتی است که نقش مهمی در حفظ محیط‌زیست دارد، بنابراین حتما باید تقویت شود، چراکه وظیفه بسیار مهمی در احیای تالاب‌های کشور به‌ویژه دریاچه ارومیه عهده‌دار است. از آنجایی که بخش جنوبی دریاچه حدود ۱۰۰ هزار هکتار آب از سطح دریاچه را از دست داده، همچنین با توجه به شیرین‌بودن خاک این قسمت (چون خاک از رسوبات آب رودخانه‌ها تشکیل شده و نمک را پوشانده است) سازمان حفاظت محیط‌زیست وظیفه احیای اکولوژیک آن را عهده‌دار شده است. در آینده سازمان محیط‌زیست بعد از پایان کار ستاد احیای دریاچه ارومیه باید با ایجاد یک مرکز و تقویت مرکز آینده‌‌پژوهی کار برنامهریزی و پایش دریاچه را عهده‌دار شود، اکنون از سازمان محیط‌زیست خواسته شده در موضوع تراز اکولوژیکی بررسی‌هایی را آغاز کند.»
***
نگاه‌ها تغییر کرد
بنا به اعلام سازمان حفاظت محیط‌زیست؛ تاکنون این سازمان برای احیای دریاچه ارومیه اقدامات زیادی انجام داده است، اما به‌طور مشخص حفاظت فیزیکی از بخش‌های خشک شده دریاچه با هدف جلوگیری از تغییر کاربری و چرای دام، سنجش خسارات میان گذر دریاچه و روش‌های اصلاح آن، تاسیس مرکز هماهنگی،پایش و آینده‌پژوهشی دریاچه، شناسایی کانون‌های گردوغبار، مالچ‌پاشی بیولوژیک ۴۰۰ هکتار از کانون‌های گردوغبار با هدف تثبیت در منطقه جبل در آذربایجان‌غربی و تعیین نیاز آبی رودخانه‌ها و تالاب‌های حومه، برخی اقداماتی است که سازمان حفاظت محیط‌زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه در اجرای آن همکاری داشته‌اند.
تجریشی با اشاره به تغییر نگاه به این موضوع گفت: «به‌عنوان مثال در مدت سه سال اخیر وزارت نیرو آب‌هایی را که پشت سدها ذخیره کرده بود، به سمت دریاچه رها کرد؛ این یعنی نیاز زیست‌محیطی دریاچه را دیده و نسبت به رفع آن اقدام کرده است که نشان‌دهنده پذیرش تغییر رویه از سوی دستگاه‌هاست. بنابراین هم شاهد تغییر نگاه و هم تغییر رویه در دستگاه‌ها هستیم که اثر آن را می‌توان در مصوبات و در بخش اجرا مشاهده کرد.»مدیر دفتر برنامهریزی و تلفیق کارگروه ملی نجات دریاچه گفت: «وزارت نیرو اعلام کرده نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه را که معادل ۶/۲ میلیارد مترمکعب است، کنار می‌گذارد؛ این نشان‌دهنده آن است که به لحاظ ستادی و تصمیم‌گیری یک حرکت بسیار رو به جلویی در دستگاه‌های اجرایی ایجاد شده است. اکنون سدسازی‌ها متوقف شده؛ این در حالی است که زمانی به مدیری می‌گفتند سد بساز جایزه بگیر اما امروز همان مدیر سدسازی را متوقف کرده است، بنابراین با این تغییر نگاه در وزارت نیرو شاهد روان شدن آب به سمت دریاچه ارومیه هستیم.»
***مدعیان امروز دریاچه ارومیه ۲۰ سال گذشته کجا بودند
تجریشی درباره برخی قضاوت‌ها درباره احیای دریاچه ارومیه گفت: «وقتی که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم در مدت ۲۰ سال گذشته منتهی به سال ۱۳۹۲ به‌صورت میانگین سالانه ۴۰ سانتیمتر از تراز دریاچه افت کرده یعنی دریاچه در این مدت هشت متر و به اندازه یک ساختمان سه طبقه آب از دست داده است؛ این افرادی که امروز برخی ادعاها را ارائه می‌کنند، در آن مدت کجا بودند.»
وی تاکید کرد: «دریاچه از سال ۹۳ تا ۹۶ حالت تثبیت دارد یعنی به جای اینکه در این سه سال یک متر و ۲۰ سانت از آب خود را از دست بدهد، ثابت مانده است، البته بالا و پایین داشته، اما تقریبا ثابت مانده است؛ اکنون دریاچه حدود سه میلیارد مترمکعب آب دارد در حالی که در سال ۹۲ حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب داشت، وسعت کنونی دریاچه حدود دو هزار و ۸۰۰ کیلومترمربع است که در سال ۹۲ حدود ۵۰۰ کیلومتر مربع بوده است.تصاویر ماهواره‌ای به‌راحتی نشان‌دهنده این گفته است و مردم می‌توانند با استفاده از این تصاویر به‌راحتی تغییرات را مشاهده کنند. برخلاف ۲۰ سال گذشته که هشت متر آب را از دست دادیم، در مدت سه سال گذشته نه تنها آبی از دست ندادیم، بلکه دریاچه به حالت تثبیت رسیده است، البته در برخی مواقع کاهش و گاهی نیز افزایش داشته است.»
منبع: آفتاب یزدکد خبر: ۳۲۹۱۷تاریخ انتشار:۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۶
