چند سالی است که منابع آبی کشور بخصوص منابع سفره‌های زیرزمینی در وضعیت بحرانی قرار دارد و هر روز این بحران پر رنگ‌تر می‌شود، مصرف منابع آب زیرزمینی و سطحی به حدی رسیده است که دیگر تغذیه تدریجی منابع آب زیرزمینی قادر به جبران برداشت‌های بی حد ما نیست.
طبق آمار حدود ۷۶ درصد سفره‌های آب زیر زمینی کشور از حدود ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته تا کنون روبه کاهش هستندبا و اکنون در برخی از استان‌های جنوبی کشور مانند مناطقی از استان فارس، هرمزگان و کرمان آب شیرین قابل شرب وجود ندارد، یعنی هرچه آب زیر زمین بوده پمپاژ و مصرف شده است و دشت هایی در آن مناطق وجود دارند که آبشان شور و لب شور (آب چاه) شده و دیگر قابل شرب نیست.
پایین آمدن سطح آبهای زیر زمینی پیامد‌های دیگری همچون فرونشست، فروچاله، ترک‌خوردگی را به دنبال دارد که دشت‌های مرکزی کشور و استانهایی مانند همدان، شهرکرد، قم و دشت‌های تهران گریبان این موضوع شدند.
عبدالله فاضلی دبیر احیا و تعادل بخشی آبهای زیر زمینی منابع کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی در خصوص وضعیت آبهای زیرزمینی کشور اظهار کرد: میزان بارندگی‌های چند روز اخیر که قابل توجه بوده، اما آنچنان که باید نفوذ پذیری صورت نمیگیرد، در شهر‌ها چندین لایه آسفالت مانع نفوذ آب می‌شود و در کل به علت استفاده‌ی زیاد از سفره‌های زیر زمینی سال‌ها نیاز به بارش است تا درصدی ازین لایه‌ها آبدار شود و از فرونشست و فرو چاله‌ها جلوگیری کند.
وی با اشاره به میزان بارش‌ها در برخی مناطق کشور بیان کرد: میزان نفوذ آب به منابع آب زیر زمینی بسته به بافت زمین‌های مذکور است که میانگین نفوذ پذیری بین ۱۰ تا ۳۰ درصد است.
دبیر احیا و تعادل بخشی آبهای زیر زمینی منابع کشور باتوجه به اینکه حدود ۹۰ درصد آبهای زیرزمینی صرف فعالیت‌های کشاورزی می‌شود، اشاره کرد: عمده کشاورزان به سبب در دست نداشتن الگو کشت مناسب منابع آبهای زیرزمینی را به شکل بی رویه‌ای مصرف می‌کنند و با توجه به اینکه دستگاه های مناسبی برای کنترل مصارف افراد بر سر آبخوان‌ها نیست، بخش زیادی از این منابع دچار مشکل می‌شوند.
وی در این راستا افزود: گزارش‌ها و نامه‌های متعددی در خصوص ارائه الگو کشت مناسب به کشاورزان و تأمین دستگاه‌های لازم برای کنترل مصارف آب ازمنابع زیرزمینی وزارت جهاد کشاورزی ارسال شده است، اما هنوز اقداماتی در این زمینه برای بهبودی این بخش توسط سازمان ذی‌ربط انجام نشده است.
کارنامه دولت در اجرای الگوی کشت موفق نبوده است
مسعود اسدی رئیس تشکل‌های بخش کشاورزی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی با اشاره به تأثیر عدم رعایت الگوی کشت در کاهش منابع سفره‌های زیر زمینی اظهار داشت: عدم رعایت الگوی کشت موجب شده تا کشاورزان هر ساله آب گران بها را صرف تولید محصولاتی نمایند که به سبب فراوانی تولید در یک محصول و کاهش در محصول دیگر نتوانند در آمدی کسب نمایند.
وی افزود: در صورت اجرای الگوی کشت مناسب برای کشاورزان، دیگر شاهد هدر رفت منبعی ارزشمند به نام آبهای زیر زمینی نخواهیم بود.
اسدی با بیان اینکه تمامی دولت‌ها کارنامه موفقی در الگوی کشت نداشتند، گفت: البته درصدی از عدم اجرای الگوی کشت را می‌توان ناشی از نبود همکاری لازم جامعه بخش کشاورزی دانست.
رئیس تشکل‌های بخش کشاورزی با اشاره به آنکه دولت راه و روشی مبنی بر اجرای الگوی کشت ارائه نکرده است، بیان کرد: زمانیکه دولت کشاورزان را از تولید محصولی منع می‌کند آن‌ها تصوراتی مبنی بر گرانی محصول دارند به طوریکه سطح قابل توجهی را به تولید آن اختصاص می‌دهند که درنهایت این امر کاهش شدید سطح آب زیرزمینی و نشست دشت‌ها را به همراه دارد.
اسدی تصریح کرد: تشکل‌ها آمادگی لازم مبنی بر اجرای الگوی کشت مطابق نظر وزارتخانه بدون درصدی خطا را دارند و این درحالی است که وزارتخانه همانند سایر کشور‌ها نمی‌خواهد از تصدی گری خود بکاهد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان کد خبر:۵۹۹۸۸۶۰ تاریخ انتشار:۱۱ اسفند ۱۳۹۵ – ۰۹:۰۰
