کاهش کیفیت آب کرمان به دلیل خشکسالی و افزایش املاح در آب آشامیدنی امری انکارناپذیر است که هرسال با آغاز فصل تابستان و خریدوفروش دستگاه‌های تصفیه آب به نقطه‌جوش خود نزدیک می‌شود. استان کرمان به دلیل خشکسالی که حالا نزدیک به ۲۰ سال ادامه یافته در خط قرمز منابع آبی قرارگرفته است، بسیاری از قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌سارها خشک‌شده‌اند و تنش‌های اجتماعی به‌خصوص در شهرهای کویری و روستاها نمایان شده است.
در این میان بحث آب شرب نیز با نزدیک شدن به ایام تابستان این روزها داغ‌تر از قبل شده و با توجه به کاهش بارندگی در سال آبی جاری این نگرانی وجود دارد که تأمین آب در کرمان با مشکلاتی از جمله کاهش فشار آب و قطعی مواجه شود. اما آنچه در سال‌های اخیر به‌اجبار در کرمان روی‌داده است کاهش سطح کیفی آب نسبت به سال‌های قبل است که به دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمین و محدود شدن بیش‌ازپیش این منابع روی‌داده است و این چالش همچنان پیش روی مسئولان استان کرمان قرار دارد و راهکارهایی ازجمله انتقال آب حوزه به حوزه در داخل استان برای رفع مشکل در دستور کار قرارگرفته و اقدامات مسئولان از فاز شعار و وعده به عمل واردشده است. در کنار این اقدامات قابل‌توجه اما نگرانی‌ها همچنان در خصوص کیفیت آب استان کرمان ادامه دارد، وجود آرسنیک و افزایش درصد وجود این ماده در آب برخی از مناطق استان ازجمله شایعاتی است که همیشه با اطمینان خاطر مسئولان استان در خصوص سلامت آب استان همراه بوده است. هرچند برخی از این ابراز نظرها از سر دلسوزی و رفع نگرانی‌های بهداشتی مردم مطرح می‌شود اما در این میان هم‌زمان با فصل تابستان هرسال بازار خریدوفروش پمپ‌های آب و دستگاه‌های تصفیه آب خانگی رونق قابل‌توجهی می‌یابد و عده‌ای نیز در بازار داغ شایعات پول هنگفت به جیب می‌زنند. بااین‌وجود نمی‌توان کاهش کیفیت آب در استان کرمان را نیز نادیده گرفت و متأسفانه این مسئله در پی محدود شدن منابع آبی واقعیتی تلخ است که کارشناسان امیدوارند با به سرانجام رسیدن طرح‌های انتقال آب به استان کرمان این مشکل نیز حل شود. اما این روزها در بین مردم شهر کرمان پس از اظهارنظر یکی از مسئولان شهر شایعاتی در خصوص احتمال وجود آزبست در آب پخش‌شده است که با توجه به سرطان‌زا بودن این ماده موردتوجه قرارگرفته است. مشکل از جایی شروع شد که مشخص شد بخش قابل‌توجهی از سیستم آب‌رسانی شهر کرمان بوسیله لوله‌هایی انجام می‌شود که در ساخت آن‌ها آزبست استفاده‌شده است. اما تردیدها در خصوص تأثیر آلایندگی این لوله‌ها زمانی بروزمی کند که گفته می‌شود آزبست تنها از طریق سیستم تنفسی و شش‌ها به درون بدن فرد نفوذ می‌کند و عملاً لوله‌های آزبستی نمی‌تواند تأثیری در خصوص ورود آزبست به آب و درنهایت جذب از طریق سیستم گوارش داشته باشند. بااین‌وجود نام ماده سرطان‌زای آزبست همچنان در ذهن مردم کرمان مانده است و خواستار روشن شدن تأثیر این ماده بر روی آبی هستند که هرروز چندین لیوان از آن را می‌نوشند.
طبق گفته مسئولان از چند سال قبل کار تعویض این لوله‌ها آغازشده اما به دلیل روند زمان‌بر بودن کار تعویض همچنان ۳۰ درصد از لوله‌ها آزبستی هستند. سایه آزبست و آرسنیک در حالی بر روی سلامت آب شهر کرمان سنگینی می‌کند که حالا دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز وارد عمل شده و اعلام کرده است که تاکنون شواهدی دال بر وجود این ماده بیشتر از سطح استاندارد جهانی در آب آشامیدنی مردم کرمان مشاهده نشده است. طبق بررسی‌های صورت گرفته آب تنها زمانی دچار آلودگی آزبست می‌شود که از کلسیم پایین برخوردار باشد و این در حالی است که به دلیل افت سطح آب‌های زیرزمینی در کرمان یکی از ماده‌هایی که به‌وفور در آب شهر یافت می‌شود همین کلسیم است. وجود بیش‌ازاندازه کلسیم در آب کرمان هرچند برابر با شواهد علمی جلوی نفوذ آزبست در آب را می‌گیرد اما وجود همین ماده نیز می‌تواند موجب بروز سنگ کلیه در مصرف‌کنندگان شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: یکی از وظایف دانشگاه علوم پزشکی رصد بهداشت محیط است و در این خصوص رصد سلامت آب یکی از عمده دغدغه‌های دانشگاه است که همراه در قالب آزمایش‌های موردی موردتوجه قرار می‌گیرد و خوشبختانه آب کرمان از استانداردهای لازم برخوردار است. نوذر نخعی افزود: آزبست یکی از ماده‌های سرطان‌زا محسوب می‌شود که از طریق تنفس جذب ریه‌ها و درنهایت جریان خون می‌شود که به سرطان دستگاه تنفسی ختم می‌شود. وی گفت: مطابق با تحقیقات علمی این ماده عملاً از طریق دستگاه گوارشی جذب نمی‌شود پس جای نگرانی وجود ندارد. نخعی اما تأکید کرد که افرادی که در مجاورت این ماده قرار می‌گیرند برای جلوگیری از بروز بیماری باید مراقبت‌های لازم را انجام دهند و مدت‌هاست توصیه‌شده است این ماده از چرخه صنعت و تولید حذف شود. وی گفت: وجود مواد مانند آرسنیک در آب حساسیت‌زا و موجب بروز بیماری می‌شود اما تاکنون منبعی در خصوص سرطان‌زا بودن آزبست در آب اعلام نظر مثبت نکرده است. وی تأکید کرد: در بررسی‌های صورت گرفته تاکنون این مورد برنخورده‌ایم که درصد وجود آزبست در آب بالا است اما در برخی مناطق ازجمله روستاهای رفسنجان مواردی از وجود آرسنیک وجود دارد. معاون دانشگاه علوم پزشکی کرمان در خصوص بروز سرطان در کرمان نیز گفت: هیچ آماری دال بر اینکه بروز سرطان در شهر کرمان از بقیه مناطق کشور بیشتر است وجود ندارد و آمار در وضعیت عادی قرار دارد. وی افزود: به مردم اطمینان می‌دهیم آب شهر به‌صورت مرتب و در دوره‌های مشخص آزمایش و موردبررسی قرار می‌گیرد و هم‌اکنون دارای استانداردهای لازم است. وی گفت: حتی ازنظر وجود آرسنیک نیز آب شهر کرمان مشکل ندارد و مردم می‌توانند با خیال آسوده از آب استفاده کنند. نخعی گفت: سازمان بهداشت جهانی نیز در خصوص سرطان‌زا بودن آزبست در آب هشدار نداده و روند کنترل را در خصوص تنفس مورد تأکید قرار داده است. مدیرعامل آب منطقه‌ای استان کرمان نیز در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: استانداردهای مشخصی برای آب وجود دارد و آب کرمان ازنظر میزان وجود آزبست از سطح استاندارد جهانی نیز پایین‌تر است. محمدرضا بختیاری افزود: مشکلی از طرف ماده آزبست آب کرمان را تهدید نمی‌کند اما در خصوص آرسنیک باید اینگونه این مسئله را طرح کنیم که اگر برای رفع مشکل کمبود آب در کرمان برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و اقدامی نشود در ده‌های آینده با مشکل آرسنیک مواجه خواهیم بود. مشکلی از طرف ماده آزبست آب کرمان را تهدید نمی‌کند اما در خصوص آرسنیک باید اینگونه این مسئله را طرح کنیم که اگر برای رفع مشکل کمبود آب در کرمان برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و اقدامی نشود در ده‌های آینده با مشکل آرسنیک مواجه خواهیم بود
وی با اشاره به عرصه‌های معدنی مس در شمال کرمان گفت: وجود این عرصه‌ها مشکلاتی را در این زمینه ایجاد کرده است که با تمام توان با مشکلات روبرو شده‌ایم و آب مصرفی مردم از سلامت لازم برخوردار است. وی گفت: در برخی مناطق ازجمله بردسیر، رفسنجان و سیرجان نیز برنامه‌ریزی صورت گرفته و مشکل مرتفع شده است مثلاً در بردسیر با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی طرح حذف آرسنیک انجام شد و هم‌اکنون مشکلی وجود ندارد. بختیاری افزود: کرمان با کمبود منابع آبی مواجه است و تأکید می‌کنم که باید برای رفع مشکلات در آینده چاره‌اندیشی شود و این موضوع امری حیاتی برای استان کرمان است که خوشبختانه مدیریت ارشد استان کرمان اقدامات قابل‌توجهی در این خصوص انجام داده است. وی ادامه داد: مردم باید با اطمینان کامل از آب آشامیدنی استفاده کنند زیرا رصد و پایش سلامت آب به‌صورت مستمر در استان انجام می‌شود و هیچ مشکلی وجود ندارد. وی گفت: مردم نباید نگران آلودگی آب باشند اما باید این نگرانی به سمت کمبود منابع آبی و آینده استان جهت داده شود و صرفه‌جویی در مصرف آب در دستور کار مردم قرار گیرد. به نظر می‌رسد تنش‌های آبی در قالب شایعات و نگرانی‌های زیست‌محیطی نیز در حال افزوده شدن به مشکلات ناشی از خشکسالی در استان کرمان است و در چنین شرایطی باید با جدیدت بیشتر به بحث انتقال آب حوزه به حوزه از بهشت‌آباد به کرمان توجه شود و از سنگ‌اندازی در مسیر اجرای این طرح جلوگیری شود.
منبع: مهرکد خبر: -تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۰۳/۱۸ –
