دز در بحران؛ کارون در آرامش/ آیا موافقان سدسازی پیروز شدند؟

درحالی که درپی بارش های سنگین و طغیان بی‌سابقه رودها در کشور شاهد وقوع سیل و خرابی‌های قابل توجهی بودیم، رودخانه کارون در آرامش نسبی قرار دارد، اما سد دز اوضاع متفاوتی را تجربه کرده است.

کارشناسان معتقدند در جریان بارش های سنگین و طغیان رودخانه های کارون و کرخه که در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده، وجود سدهایی همچون کارون ۳ – ۴، مسجدسلیمان و گتوند تاکنون نقش مهم و اساسی در مهار سیلاب ها ایفا کرده و مقابل طغیان رودخانه ها ایستاده‌اند و اجازه ورود بیش از حد آب را به شهر نداده اند.

براین اساس، در حوضه آبریز دز نیز سد دز باتوجه به حجم کم مخزن به تنهایی نتوانست برای مهار سیلابها کافی باشد و ورود سیلابی با دبی ۸ هزار مترمکعب در ثانیه را بگیرد و پس از پر شدن مخزن؛ به منظور جلوگیری از سرریز شدن سد دریچه های سد باز و آب به پایین دست رها شد.

در رودخانه دز تنها فقط یک سد احداث شده و مطمئناً این سد در حد توان مخزن خود می تواند مقابل طغیان و سیلاب ها بایستد و در بارش‌های سنگین ناچاراً باید برای جلوگیری از سرریز نشدن سد، آب ذخیره شده را تخلیه کند که این موضوع مطمئناً باعث ایجاد خسارت هایی جبران ناپذیری به پایین دست و مردم خواهد شد.

از سوی دیگر، از سوی مسئولان متولی امور، گفته می‌شود سد گتوند در این سیلاب های هفته جاری دریچه های تخلیه آب را باز نکرده تا به پایین دست آسیب وارد شود و تمام آورد رودخانه کارون را ذخیره کرده تا با مدیریت، تنظیم و کنترل سیلاب وظیفه خود را ایفا کند.

پس از وقوع رویدادهای اخیر، برخی کارشناسان حامی سد سازی در کشور این سئوال را مطرح می‌کنند که اگر وجود سلسله سدهایی همچون کارون ۳ و ۴، مسجد سلیمان و گتوند در رودخانه کارون نبود چه اتفاقی بر سر مردم خوزستان می آمد؟

بارش باران در روزهای اخیر، مناطق غرب و جنوب غربی کشور را مورد هدف قرار داده که این امر باعث طغیان بی‌سابقه رودخانه ها و ورود سیلاب به داخل شهرها شده و خسارت‌های فراوانی را در پی داشته است.

حامیان سدسازی معتقدند نکته بسیار مهم این است که در کشور ایران با توجه به شرایط آب و هوایی خشکی که دارد وجود چنین سیلاب هایی می‌تواند تاثیرات مثبتی نیز داشته باشد البته این امر زمانی میسر می شود که در مسیر برخی از رودخانه ها اصلی، سدهای مستحکمی احداث شده باشد. این درحالی است که موافقان سدسازی کماکان بر مواضع خود درباره اثرات منفی زیست‌محیطی این تصمیم بزرگ عمرانی اصرار دارند.