آنچه امروز جهان را با ترکیب محیط زیست و اقتصاد و سیاست در پیوند قرار داده است بیشتر مشکلات و معضلات است تا شیوه ها و طرحهاى بهبود و ارتقاء کیفیت زندگى.
بحث گریز ناپذیر
صنایع اما بدون نظارت و ابزار فشار و کنترل قانونی بنا به شواهد موجود و پیگیری و اعتراض گروههای محیط زیست محلی و گزارش و اعتراضات اعتراضات سازمان محیط زیست، به بخش زیادى از تعهداتشان عمل نکردند. تکرار طرح کمربند سبز در حالی با نادیده گرفتن تجربه گذشته ابقا شد که در مورد وضعیت آب نیز کار عملى و اجرایى جدی اتفاق نیافتاد.
این در حالیست که احیای تالابهای استان و رود کارون و همینطور توقف برداشت بی رویه از آبهای زیر زمینی میتواند کمک مهمی برای بهبود مدیریت کانونهای ریزگرد داخلی باشد. کارگروه ملی مبارزه با ریزگرد و بیابانزایی که بر خلاف عمر بیابانزایی و ریزگرد کمتر از دو سال سابقه کار دارد، در روز ۱۳ بهمن ۱۳۹۵ کمى پیشتر از سفر روحانى به استان، در کنفرانس روز جهانی تالابها اعلام کرد که بودجه کافی و ابزار قانونی مناسب برای مهار ریزگردها در اختیار ندارد و همینطور هفتاد درصد منابع خیزش غبار( در طوفانهای اواخر سال ۱۳۹۵) را داخلی دانست.
مسئول مجمع نمایندگان استان خوزستان اعلام داشت اینکه سازمان محیط زیست در مورد آبگیری تالابها اطلاعات غلط بدهد خیانت به مردم منطقه است: “این بهانه بدست کسانی میدهد که پروژه های انتقال آب از سرچشمه های کارون را پیگیری میکنند.” او همینطور معاون اول رییس جمهوررا در نشست شورای اداری استان خوزستان همراهی نکرد و اعلام داشت: ” آقای جهانگیری را همراهی نکردم چون وی نپذیرفت از تالاب ها بازدید کند؛ همچنین اگر در شورا حرف مردم و واقعیت را بگوئیم می گویند مخالف دولت هستیم و در کار دولت سنگ اندازی می کنیم و اگر سکوت هم کنیم به مردم ظلم میشود.”
اما در این استان، شرایط ناشی از تغییر اقلیم و وضعیت ناپایدار زیست محیطی تنها در طوفانهای گرد و غبارخود را نشان نداد، قطع برق و آب در بسیاری از شهرهای این استان و همینطور آتش سوزیهای پیوسته در میان پوشش جنگلی کمیاب و با ارزش آن نیز از معضلات دیگر ناشی از تغییرات اقلیم خوزستان است.فرم و برنامه های تجربه شده در شرایط مشابه در جهان نشان میدهد که با رسیدن یک منطقه به این اندازه از شکنندگی در اقلیم همزمان با رفع و کاهش موانع فرسایش خاک و هدر رفت آب، حفظ جمعیت ساکن در منطقه نیز قابل اهمیت است.
موردی که از طریق سازگاری با تغییر اقلیم ممکن خواهد بود. طرحهایی که میتواند در کوتاه و میان مدت به بازگشت شهروندان به زندگی عادی کمک کند. تجهیز ایستگاههای هواشناسی، رسیدگی به آسیب دیدگان و تجهیز بیمارستانها، افزایش باند اینترنت و تجهیز فرودگاهها و ایجاد گروه تحقیقات و مراکز پایش که میتواند به انجام پروژه های تحقیقاتی موثردر دراز مدت کمک کند.
معصومه ابتکار در یک مصاحبه مطبوعاتی اشاره کرد که بودجه ای تحت عنوان بودجه تاب آوری برای پوشش برخی از این موارد انطباق زیست بوم و امکان حیات سالم برای شهروندان است، در نظر گرفته شده، بودجه ای که قرار است تنها به عایق بندی خانه ها و مدارس، تامین وسایل حمل و نقل عمومی و سیستمهای تهویه مطبوع اختصاص داده شود و به گفته او تامین اعتبارش به عهده ی بانک هاست.
اما با عدم پذیرش مسئولیت سازمان محیط زیست در هیچکدام از موارد ذکر شده، مدیریت و مسئولیت موازی در مورد حل مشکلات اقلیمی خوزستان افزایش میابد، نیاز به هماهنگی میان سازمان راه و ترابری، وزارت نیرو، وزارت بهداشت، وزارت صنایع و معادن، وزارت بهداشت و درمان و غیره. روشن است که بدون نقطه اتصال و نظارت و نیز بدون یک دستگاه و ساز و کار ناظر و پرسشگر بالا دست این وزارتخانه ها اجرای هیچ طرحی در زمان مناسب عملی نخواهد بود. هماهنگی و هم نظری تمام این ارگانها و وزارتخانه بر مشکلات حواله شده بر دوش خوزستان و خوزستانیها از طرف طبیعت با برداشت بی رویه از آن، افزون خواهد شد.
مقابل این روند کند و فرساینده، مردم خوزستان، کمپین” فریادکارون فریاد همه ی رودهای ایران است ” را راه انداخته اند و از نماینده سازمان ملل خواستند تا به ثبت کارون در لیست یونسکو کمک کند. آنها کمپین” شادگان را نجات دهیم” را تشکیل دادند و به دورحور العظیم زنجیره ی انسانی ساختند. مردم ایذه و امیدیه نیز برای حمایت از اهوازیها و جلوگیری از طرحهای انتقال آب، بیانیه امضاکردند. برای متوقف کردن پروژه انتقال آب از سرچشمه های کارون از مردم چهارمحال بختیاری و همینطور کهکیلویه و بویر احمد کمک خواستند و به ناشفاف بودن شرایط سد نمکی گتوند اعتراض کردند، سدی که نمک را به آبهای جاری خوزستانیها سرازیر کرد.
سازمانهای مردم نهاد خوزستان بیانیه ای را نوشتند که طی جلسه ای به استاندار و مدیران اجرایی استان ارائه شد و در آن به شکل ویژه توقف بدون قید و شرط طرح های انتقال آب از سرشاخه های کارون به ویژه طرح بهشت آباد و کوهرنگ ۳ و بازنگری در تمامی طرح ها و پروژه های انتقال آب و سدسازی را خواستار شدند و آنرا به منزله ی یک آزمون راستی آزمایی برای دولت در مورد این استان قلمداد کردند.
خوزستانی ها برگزاری کنفرانس بین المللی مقابله با ریزگرد به میزبانی ایران، و سخنان معاون محیط زیست سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه “موضوع گرد و غبار و ریزگردهای بوجود آمده را در مجمع عمومی سازمان ملل به جدیت پیگیری خواهیم کرد” را امیدی میدانند به بهبود و تغییر شرایط، اینباراما نه از دولتمردان که از نهادی بین المللی، در دل خوزستانیها روشن کرد.
دمای خوزستان روز به روز در حال افزایش است و مشکلات دیروز آن هم، اما این معضل بسیاری از استانهای مرکزی ایران است، و همینطور به مثابه آزمونی که میتوانست به نهادها و وزارتخانه ها هموار کردن زندگی در تغییر اقلیم و ایستادن در مقابلش را بیاموزد و فرصت زیادی با انکار و به تاخیر انداختن گذاشت.
نمیشود مشکلات استانی با تواناییهای خوزستان را نادیده گرفت، امروز خوزستان نقطه ایست که وزرای کابینه دولت دوازدهم و مسئول سازمان محیط زیست در آن آزمونی دشوار در پیش روی خواهند داشت.
کنترل تغییر اقلیم درجهان پر از بلایای طبیعی و رو به گرم شدن بیش از پیش این سیاره که امروز حیات بسیارى از ساکنانش را تحت تاثیر قرار میدهد، هموند است با عوامل جغرافیایى و دانش تخصصى در تعاملی جهانی؛ همین امر هم نماینده سازمان ملل در ایران را وا میدارد تا در دمای ۵۰ درجه و رطوبت ۸۵ درصدی، به خوزستان برود و اعلام کند که صدای آنها را شنیده است.از سال ۱۳۹۰ تا کنون بعد از جهانی شدن نام اهواز در آلودگی هوا و ادامه مشکلات مربوط به قطع آب و برق و تعطیلی های گاه به گاه مدارس و همینطور طرح سال به سال مشکل آب و ریزگرد این استان در مجلس برنامه هایی طرح شد و برخی پروژه ها نیز عملیاتی شد
پتانسیل بالای خوزستان با وجود منابع طبیعی و انرژی، کشاورزی، امکان ارتباط با جهان از طریق بندر بین المللی امام خمینی و جمعیت جوان و با انگیزه خوزستان بر کسی پوشیده نیست. درست همین جاست که پاسخ به این پرسش ضرورت می یابد که چرا به گفته مسئول مجمع نمایندگان استان خوزستان در بهارسال جارى، ۹۵ درصد خوزستانیها میخواهند ازاین استان مهاجرت کنند.
بیشتر بخوانید:
شدت گرما در خوزستان و ایلام ساعات اداری را کاهش داد
بحران زیست‌محیطی خوزستان و دشواری‌های نظام
نجات خوزستان؛ ماموریت غیرممکن اقتصادی
گره کور سد گتوند و نگرانی‌ها در مورد پروژه علاج آن
حبیب‌الله بیطرف، گزینه‌ای که نامش با سد گتوند گره خورده
مصیبت خشکیدن ایران و تکلیف کابینه دوازدهم
از سال ۱۳۹۰ تاکنون بعد از جهانی شدن نام اهواز در آلودگی هوا و ادامه مشکلات مربوط به قطع آب و برق و تعطیلی های گاه به گاه مدارس و همینطور طرح سال به سال مشکل آب و ریزگرد این استان در مجلس برنامه هایی طرح شد و برخی پروژه ها نیز عملیاتی شد.
به طور مثال بودجه ای برای طرح کمربند سبز در اطراف شهر اهواز به مسئولیت شهرداری شهر اهواز در سال ۱۳۹۱ تصویب شد، همینطور صنایع نفت و پتروشیمی و فولاد خوزستان متعهد شدند که دقت نظر و کنترل بیشترى بر استاندارد کردن کارخانه های سیمان و پتروشیمی و پالایشگاههای نفت با هدف کاهش تولید آلاینده ها داشته باشند و در جهت جبران خسارتهایی که به واسطه این صنایع به محیط زیست وارد شده است سرمایه گذاری کنند.
طرحی که امروز پس از گذشت ۶ سال ، ۸۰۰ هکتار نهال کاشته شده از آن باقی مانده است که به علت مشکل آبیاری و شکنندگی خاک در شرایط نامطلوبی قرار دارند. طرحی که مجددا در اواخر بهمن ماه سال ۱۳۹۵ بعد از سفر حسن روحانی به اهواز، وزیر کشاورزی برای اجرای آن ماموریت یافت، پروژه تثبیت کانونهای داخلی ریزگرد با ایجاد کمر بند سبز.
منبع:بی بی سی کد خبر:- تاریخ انتشار:۱۳۹۶/۰۵/۲۳
