پایگاه خبری تحلیلی آب ایران: تغییرات آب و هوایی می‌توانند علاوه بر گرم شدن زمین تاثیرات مهمی در فعالیت‌های زمین‌لرزه‌ای، آتشفشانی و بروز طوفان داشته باشند.
شاید در نگاه اول این گفته که تغییر اقلیم می‌تواند سبب بروز طوفان، زلزله و فعالیت‌های آتشفشانی شود، بسیار عجیب به نظر برسد؛ اما واقعیت این است که تغییر اقلیم این قدرت را دارد.
یکی از طوفان‌هایی که محققان معتقدند به علت تغییرات آب‌وهوایی خسارات زیادی در پی داشته، طوفان “متیو”(Matthew) است که در سال ۲۰۱۳ در هائیتی اتفاق افتاد.
دکنر “کری امانوئل”(Kerry Emanuel)، استاد محیط زیست دانشگاه هاروارد با بررسی الگوهای آب‌وهوایی موجود به این نتیجه رسیده است که دوره وقوع طوفان‌های سهمگین در مناطق مختلف به شدت کاهش یافته است و در واقع فاصله زمانی بین وقوع طوفان‌های سهمگین کم شده است.
مهمترین عامل وقوع این طوفان‌ها گرم شدن آب سطح دریاها و افزایش تبخیر سطحی است.
زمانی که دمای محیط و میزان تبخیر بیشتر از حد تحمل طبیعت باشد، میزان بارش‌ها و بروز سیل و طغیان رودخانه‌ها شدت بیشتری می‌یابد.
در اثر فعالیت‌های بشری نظیر افزایش فعالیت‌های اکتشافی، تخلیه معادن، نابود کردن جنگل‌ها و مراتع، بهره‌برداری از منابع زیرزمینی و دست بردن در الگوهای زیستی تاثیر تغییر اقلیم در اتفاقات طبیعی پررنگ‌تر می‌شود.
از طرفی نازک‌تر شدن لایه ازن در جو زمین نیز سبب شده نور خورشید و اشعه‌های قدرتمند آن در مناطق شمالی کره زمین سبب تسریع در ذوب شدن یخ‌های قطبی شوند که این پدیده سبب افزایش سطح آب اقیانوس‌ها و افزایش چشمگیر بارش‌ها و در پی آن وقوع سیل و طوفان می‌شود.
یکی از اولین تحقیقاتی که به نقش تغییر اقلیم در زلزله اشاره داشت، بوسیله دکتر “چی چینگ لیو”(Chi Ching Liu) در تایوان انجام شد و در سال ۲۰۰۹ در نشریه علمی Nature منتشر شد.
دکتر “لیو” و همکارانش در تحقیقات خود متوجه شدند که ارتباط نزدیکی بین طوفان‌های رخ داده در این منطقه و زلزله‌های آن وجود دارد.
داده‌های بدست آمده نشان می‌دهد که کاهش فشار جو و وقوع طوفان سبب تحریک گسل‌ها و فعال شدن آنها می‌شود.
نکته جالب توجه این است که “لیو” و همکارانش معتقدند که این طوفان‌ها می‌توانند به منزله سوپاپ اطمینان باشند و جلوی وقوع زلزله‌های مهیب را بگیرند و صرفا به زلزله‌های خفیف‌تر منجر شوند. هر چند نمی‌توان به راحتی با همین قطعیت سخن گفت.
یکی از زلزله‌های مهیب دنیا که پس از طوفان شدید استوایی به وقوع پیوست، زلزله سال ۲۰۱۰ هائیتی بود که جان بیش از ۲۲۰ هزار نفر را گرفت.
وقوع طوفان و سیل و در پی آن رانش زمین، بار روی گسل‌ها را سبک‌تر می‌کند و سبب می‌شود فعالیت‌های این گسل‌ها زلزله‌های شدیدتری را ایجاد کند.
آتشفشان‌ها نیز یکی دیگر از پدیده‌هایی هستند که از تغییر اقلیم تاثیر می‌پذیرند.
در جزیره “مونتسرات” که در دریای کارائیب قرار دارد، باران‌های شدید در تحریک آتش‌فشان‌های این جزیره و افزایش فعالیت‌های آنها موثر بوده است.
نکته جالب توجه این است که آتشفشان “پاولوف”(Pavlof) در آلاسکا با افزایش سطح آب دریا فعال‌تر شده است و افزایش میزان وزش باد و بارش باران تاثیری در فعالیت‌های آن نداشته است.
در پایان فصل‌های پاییز و زمستان که سطح آب در کناره‌های این کوه چند ۱۰ سانتی‌متر بالاتر می‌آید، به علت خم شدن زیر پوسته آتشفشان، مواد مذاب و ماگما همانند خمیردندان از دهانه کوه خارج می‌شوند.
تغییرات آب‌وهوایی پدیده‌ای واقعی و شدیدا فعال است و می‌تواند حیات بشر را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کند.
برای مثال آخرین باری که زمین دچار تغییرات آب‌وهوایی گسترده شد، مربوط به ۱۰ تا ۲۰ هزار سال قبل در عصر یخبندان بود.
در آن دوره دمای کره زمین به صورت میانگین با ۶ درجه افزایش مواجه شد و با آب شدن حجم زیادی از یخ‌های زمین سطح آب دریاها تا ۱۲۰ متر بالا آمد و زلزله‌هایی به بزرگی ۸ ریشتر به وقوع پیوست؛ اتفاقاتی که اگر امروز رخ دهد، حتی کلمه فاجعه نیز برای توصیف آنها ناتوان است.
منبع: ایسناکد خبر:۳۳۴۸۱ تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۳۹۶
