آب حیاتی‌ترین لازمه زندگی بشری است و کمبود این مایع زندگی‌بخش تهدیدهای فراوانی برای بقا و سلامت همه موجودات زنده به دنبال دارد و به قول کارشناسان اهمیت آب در واژه نمی‌گنجد و تلاش برای مقابله باکم آبی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
بر اساس آمارها میانگین سرانه مصرف آب آشامیدنی در ایران شامل تجاری، صنعتی، خانگی، فضای سبز و سایر بخش‌ها در حدود ۲۰۴ لیتر در روز است.
این درحالی است که این میزان در کشورهایی اروپایی مانند اسپانیا ۲۰۰ لیتر در روز، پرتغال ۱۹۴ لیتر در روز، یونان ۱۷۵ لیتر در روز، سوئد ۱۶۴ لیتر در روز، دانمارک ۱۵۹ لیتر در روز، انگلستان ۱۵۳لیتر در روز است.
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه اقلیم کشورمان گرم و خشک است و عواملی همچون رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی، توسعه بخش‌های کشاورزی، صنعت و پدیده‌های اکوسیستمی، سبب کاهش منابع آب تجدید پذیر در ایران شده لزوم مشارکت رسانه‌های ارتباط‌جمعی و مسئولان فرهنگی برای کاهش سرانه مصرف آب دو چندان شده است.
کارشناسان، مدیریت تقاضا و افزایش آگاهی‌های اجتماعی، اجرای طرح‌های توسعه منابع آب، مهار آب‌های خروجی از کشور، استفاده از آب‌های برگشتی، کاهش بیلان منفی مخازن زیرزمینی، اولویت‌بندی مصارف و کاهش آلودگی منابع آب را از مهمترین راهکارهای مدیریت مصرف آب می‌دانند.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی کشور استان گیلان با ۵۷۹٫۹ میلی‌متر، مازندران ۳۳۸٫۵، چهارمحال و بختیاری با ۳۱۳٫۷ میلی‌متر، لرستان ۲۸۰٫۹ میلی‌متر و فارس با ۲۶۱ میلی‌متر به ترتیب مقام نخست تا پنجم بارش سال زراعی جاری را داشته‌اند.
میانگین بارندگی کل کشور از اوایل مهر سال جاری تا یکم اسفند ۱۳۰٫۱ میلی‌متر گزارش شده که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۱۴۰٫۵ میلی‌متر بوده است.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی، ۶ استان کشور در سال زراعی جاری زیر ۱۰۰ میلی‌متر بازندگی داشته‌اند که یزد با ۳۱٫۶ میلی‌متر کمترین بارش را داشته است.
**کاهش بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد گفت که این استان با ۲۴۲٫۸ میلی‌متر از روز نخست مهر سال جاری تا اوایل اسفند رتبه ششم کشوری را دارد.
فرج‌الله شکوهی اظهار کرد که این میزان بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد در سال زراعی جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۹۲ میلی‌متر کاهش نشان می‌دهد.
**میزان بارندگی‌های این استان
کارشناس اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد بارندگی سال زراعی یاسوج مرکز این استان را ۳۱۹ میلی‌متر عنوان کرد و گفت: این میزان بارندگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۶ میلی‌متر کاهش را نشان می‌دهد.
میانگین بلندمدت بارندگی یاسوج ۸۱۲ میلی‌متر اعلام شده است.
در ۱۰ سال منتهی به ۹۴ میانگین بارندگی یاسوج حدود ۶۰۰ میلی‌متر بوده است.
ولی بهره‌مند افزود که میزان بارندگی سی سخت مرکز شهرستان دنا در سال جاری ۲۹۶ میلی‌متر گزارش شده که حدود ۶۶ میلی‌متر نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
وی از کاهش ۸۸ میلی‌متری بارندگی شهر دوگنبدان مرکز گچساران در سال جاری خبر داد و گفت: میزان بارندگی این شهر ۱۵۹ میلی‌متر است.
بهره‌مند میزان بارندگی دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه را در سال زراعی جاری ۲۹۰ میلی‌متر ذکر کرد و گفت: این میزان نسبت به سال گذشته ۱۰۷ میلی‌متر کاهش را نشان می‌دهد.
وی به کاهش ۱۱۱ میلی‌متری بارندگی در شهر لیکک مرکز شهرستان بهمئی در سال زراعی جاری اشاره کرد و گفت که میزان بارندگی این شهر ۲۵۰ میلی‌متر گزارش شده است.
دشت ۶ هزار هکتاری امامزاده جعفر گچساران به‌عنوان قطب کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد میزان بارندگی سال زراعی آن ۱۷۴ میلی‌متر و میزان کاهش آن نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۲ میلی‌متر اعلام شده است.
کاهش بارندگی سال زراعی جاری در حالی است که کهگیلویه و بویراحمد ۱۰ درصد منابع آب کشور را دارد.
**افت منابع آب زیر زمینی در کهگیلویه و بویر احمد
مدیرعامل شرکت آب و منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت که افت سطح آب در این استان از سال ۱۳۸۷ آغاز شده و همچنان رو به افزایش است.
علی داودی مهر با اشاره به افت محسوس سفره‌های زیر زمینی برخی دشت‌های این استان گفت: بیشترین افت سفره آب زیرزمینی این استان مربوط به دشت امامزاده جعفر گچساران به میزان ۲۰ متر است.
وی اظهار داشت: ۴۵۰ حلقه چاه کشاورزی و آشامیدنی در دشت امامزاده جعفر گچساران سالانه ظرفیت ۱۴ میلیون مترمکعب آب را دارند درحالی که ۲۳ میلیون متر مکعب آب از آنها برداشت می‌شود.
وی گفت: ۱۵۰ حلقه چاه غیرمجاز آب تاکنون در دشت امامزاده جعفر در گچساران شناسایی شده است.
داودی مهر خواستار صرفه جویی در مصرف آب به ویژه از سوی کشاورزان شد و گفت: تغییر الگوی کشت در این استان از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از هدر روی منابع آبی است.
وی بیان کرد: ۲۴ دشت در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که به دلیل برداشت بی رویه آب از منابع زیر زمینی دشت امامزاده جعفر، این دشت به عنوان پایلوت برای برنامه‌های حفاظتی شناخته شده است.
** تدبیرهای مسئولان برای مهار روان آب‌ها
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت که ۲۴ میلیون مترمکعب روان آب بارندگی‌های اخیر از طریق سازه‌های آبخیزداری در این استان مهار شد.
بند خاکی باشت بزرگترین طرح آبخیزداری این استان سالانه حدود هشت میلیون مترمکعب آب را مهار و به زمین تزریق می‌کند.
سعید جاوید بخت به اجرای ۲۵ سازه کنترل سیلاب در کهگیلویه و بویر احمد اشاره کرد و گفت: در صورت تأمین اعتبار و اجرای طرح‌های آبخوان‌داری و آبخیزداری سالانه بخش زیادی از سیلاب های این استان مهار می‌شود.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویر احمد از اجرای ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب عملیات مکانیکی در عرصه‌های منابع ملی این استان خبر داد و افزود: این عملیات شامل بندهای رسوب‌گیر، ملاتی، گابیونی، خشکه چین، احداث بندهای خاکی و پخش سیلاب است.
کهگیلویه و بویراحمد ۱۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.
وی با بیان اینکه در سطح ۶۲۰ هزار هکتار از عرصه‌های کهگیلویه و بویراحمد مطالعات آبخیزداری انجام گرفته، تصریح کرد که با اجرای این طرح‌ها سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب روان آب ذخیره می‌شود.
** بالا بودن مصرف آب به روایت آمار
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد بدون اشاره به میزان مصرف، گفت: مصرف آب در بخش آشامیدنی و کشاورزی در این استان حدود ۳۰ درصد بیش از متوسط کشوری است و همین امر نیز لزوم صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب در استان را صد چندان می‌کند.
سید علی لدنی نژاد افزود: این معضل اساسی در ۲ شهر یاسوج و مادوان در این استان جدی‌تر است.
وی بیان کرد: مهمترین دلایل افزایش معضل کم‌آبی در بسیاری از شهرهای کهگیلویه و بویراحمد شامل مصرف بی‌رویه و صرفه‌جویی نکردن از سوی مردم و وجود انشعاب‌های غیرمجاز است و چنانچه این ۲ موضوع رعایت شود مشکلات ناشی از کم‌آبی نیز در استان به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.
لدنی نژاد اظهار کرد: بر اساس بررسی‌های انجام شده میزان مصرف آب از هر انشعاب غیرمجاز بین چهار تا هفت برابر انشعاب‌های مجاز است که تضییع بیت‌المال و مشترکان قانونمند را به دنبال دارد.
وی فرهنگ‌سازی با مشارکت رسانه‌های ارتباط جمعی و آموزش به دانش آموزان به عنوان سفیران آب در خانواده‌ها از راهکارهای کمک به مدیریت مصرف آب است.
استان ۷۰۰ هزارنفری کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار دارد.
منبع:ایرنا کد خبر: ۱۸۰۹۲۴۳۹ تاریخ انتشار:پنجشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۵ – ۱۲:۴۶
