اولین همایش ملی عرضه و تقاضای آب شرب و بهداشت، چالش ها و راهکارها، در تالار شیخ بهایی دانشگاه صنعتی اصفهان با حضور جمع کثیری از مسئولان استان و مدیران دستگاه های اجرایی، کارشناسان و متخصصان آب برگزار شد.
در آغاز این همایش ملّی، دبیر برگزارکننده همایش در سخنانی گفت: حدود ۵/۹۷ درصد آب موجود در جهان در اقیانوس هاست و از ۵/۲ درصد آب شیرین، تقریباً ۵/۱ درصد به صورت یخ های قطبی با پوشش برف دایمی است و از حدود یک درصد آب شیرین باقیمانده، کمتر از نیمی از آن به صورت منابع آب زیرزمینی، رودخانه ها، دریاچه ها و رطوبت در جو برای تأمین نیاز جانداران و گیاهان موجود است.
دکتر جهانگیر عابدی کوپایی با بیان اینکه آب نیاز ضروری برای زندگی، سلامتی و بهداشت است گفت: آب یکی از مهمترین مباحث بین المللی است و منابع آب شیرین قابل دسترسی اعم از آب های سطحی و زیرزمینی در دهه های اخیر به شدت در معرض آلودگی های ناشی از فعالیت های انسانی قرار گرفته، به طوری که در حال حاضر گزارشات نشان می دهد حدود ۷۵۰ میلیون نفر از مردم جهان به آب شرب سالم، دسترسی ندارند.
وی منابع آب را موضوعی با اهمیت در صحنه سیاست داخلی کشورها به ویژه در مناطق خشک و کم آب جهان از دیرباز دانست و گفت: آب هم اکنون نیز اهمیت خود را حفظ کرده است. این در حالی است که مسائل مربوط به بحران و مدیریت منابع آب از دیدگاه سازمان ملل متحد پس از مشکل جمعیت به عنوان مسئله اصلی جهان شناخته شده است.
■ منازعه بر سر آب در راه است
دبیر اولین همایش ملی عرضه و تقاضای آب شرب و بهداشت، چالش ها و راهکارها با استناد به گزارش یک مؤسسه جهانی گفت: از ۳۳ کشوری که از کمبود آب در جهان رنج می برند ۱۴ کشور در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) قرار دارند و جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از این کشورهاست. البته کشورهای واقع در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که ۵ درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند فقط به یک درصد منابع آب تجدیدپذیر دسترسی دارند و این کمبود ناشی از دلایل متعددی چون: بارش کم، تبخیر زیاد، رشد جمعیت، آلودگی و ساختارهای قانونی، اجتماعی و اقتصادی نامناسب است که پیش بینی می شود پدیده تغییر اقلیم نیز باعث وخیم تر شدن وضعیت منابع آب از طریق کاهش بارش و افزایش دما در سال های آتی گردد و حتی برخی از تحقیقات از احتمال بروز منازعات و چالش های منطقه ای با شروع شدید بحران آب در این مناطق و کشورها خبر داده و اعلام شده مناقشات بعدی در خاورمیانه نه بر سر نفت، که بر سر آب خواهد بود.
■ چالش اصلی چیست؟
دکتر عابدی کوپایی تصریح کرد: در مدیریت منابع آب، اصل اساسی تعادل بین عرضه و تقاضای آب نهاده شده اما نه تعادل به هر قیمت و در حقیقت چالش این است که طی سالیان متمادی، تحت تأثیر محرک های اجتماعی و سیاسی، تقاضا برای آب افزایش یافته و به دنبال آن به منظور برقراری تعادل، عرضه آب هم افزایش یافته است به طوری که به برداشت بیش از حد ظرفیت تحمل منابع منجر شده است. همچنین در بخش
آب های زیرزمینی نیز این مسئله به تدریج به کاهش ذخایر استاتیک، فرونشست زمین و از دست دادن آبخوان ها منجر خواهد شد.
وی افزود: در بخش آب های سطحی، برداشت بیشتر در یک محل، منجر به کاهش مصرف آب در محل دیگر خواهد شد که خود مناقشات آبی، پیامدهای زیست محیطی، مهاجرت ها، افزایش حاشیه نشینی کلانشهرها را در پی دارد.
■ تهی شدن روستاها از منابع آبی
دبیر این همایش در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر بیش از هفت هزار روستا در کشور با تانکر آبرسانی می شود گفت: این امر گویای تهی شدن روستاها از منابع سطحی و زیرزمینی است و مجموعه فعالیت های انجام شده تا امروز برای برقراری تعادل بین منابع و مصارف آب را می توان در حوزه مهندسی منابع آب گروه بندی کرد که تمرکز آن بر روی «عرضه آب» است. اما مؤلفه دیگر معادله عرضه و تقاضای آب، جنبه های مختلف مدیریت تقاضا و مصرف آب و در حقیقت رفتار مصرف کنندگان آب است که می توان آن را نیز در حوزه «مدیریت منابع» آب قرار داد.
عابدی کوپایی اظهار داشت: بی شک سازگاری با کمبود آب نیازمند همکاری و همراهی صمیمانه مردم، مدیران و مصرف کنندگان عمده کشور به مواد و به کارگیری فناوری های نوین و اصلاح برخی از قوانین موجود در زمینه حقوق آب است. از طرفی یکی از شاخص های کلیدی توسعه و پیشرفت، نقش و میزان حضور فعال مردم در واحدهای خدماتی سازمان یافته یا همان تشکل های مردم نهاد است که برنامه های زیست محیطی، صرفه جویی و بهینه سازی مصرف آب را تجربه کرده به دیگران آموزش دهد.
وی افزود: یکی از منابعی که در حال حاضر و در آینده موردتوجه بیش از پیش قرار خواهد گرفت استفاده از آب های نامتعارف از جمله پساب ها و آب های شور موجود در اقیانوس ها و آبخوان های شور است که در مناطق ساحلی و مناطق خشک و نیمه خشک وجود دارد. به نظر می رسد کاربرد فناوری های نوین از جمله نمک زدایی با انرژی حرارتی خورشیدی، که به وفور در مناطق خشک و نیمه خشک وجود دارد، به شرط لحاظ کردن تمهیدات زیست محیطی، یکی از راهکارهای واقعگرایانه برای آب شرب و بهداشت است که می تواند امیدبخش ترین کاربرد انرژی های تجدیدپذیر باشد. بنابراین باتوجه به این معضلات، اولین همایش ملی عرضه و تقاضای آب شرب و بهداشت، چالش ها و راهکارها، با طرح شش محور مدیریت عرضه آب شرب و بهداشت، مدیریت تقاضای آب شرب و بهداشت، استانداردهای کمّی، کیفی و تجهیزات، قوانین و حقوق آب، درس های نوین عرضه و تقاضای آب و آثار زیست محیطی عرضه و تقاضای آب شرب بر آن است تا چالش های مرتبط با آب شرب و بهداشت را با ارائه آخرین یافته های علمی پژوهشگران و کارشناسان حوزه آب کشور مورد بحث و نقادی قرار دهد و در عین حال به راهکارهایی که پژوهشگران برای رفع و مهار چالش ها به آن دست یافته اند بپردازد.
■ همایش اصفهان یک نقطه عطف است
وی خاطرنشان کرد: این همایش را می توان نقطه عطفی برای شروعی بالنده در ارتباط با پژوهشگران دانشگاهی، کارشناسان اجرایی و بهره برداران آب کشور دانست.
دبیر اولین همایش ملی عرضه و تقاضای آب شرب و بهداشت، چالش ها و راهکارها گفت: دریافت بیش از یکصد مقاله پژوهشی از اندیشمندان حوزه آب کشور به ویژه اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کارشناسان خبره دستگاه های اجرایی و استقبال از برگزاری کارگاه های آموزشی از جمله نکات بارز این همایش است.
عابدی کوپایی از همه کسانی که در برگزاری این همایش تلاش کردند قدردانی کرد.
وی اظهار امیدواری کرد در این همایش، شرکت کنندگان بهره برداری لازم از مباحث علمی و اجرایی را ببرند.
■■■
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان هم اظهار امیدواری کرد این همایش دو روزه با بهره گیری از خرد جمعی، بتواند در رفع معضلات ومشکلات آب، مؤثر و مفید باشد.
مهندس منصور شیشه فروش افزود: آب مسئله بسیار بااهمیتی است و باید در این راستا به مردم که نیاز به اطلاعات دارند برای نهادینه کردن تقاضا، اطلاعات داد تا بین عرضه و تقاضا، تعادل مطلوب ایجاد شود.
وی ادامه داد: خشکسالی با استان اصفهان به علت شرایط اقلیمی خاص، عجین شده و ما باید با آن سازگار شویم که در این راستا راهکارهایی هم ارائه شده است.
■ برنامه ریزی آب مثل برنامه ریزی هوا
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه در برگزاری این گونه همایش ها، می توان به راهکارهای مناسب دست یافت گفت: در زمینه آب همچون هوا، می توان با جمع آوری مطالعات و تشکیل تیمی مطالعاتی و با برنامه ریزی مناسب، راهکارهای مطلوب را اجرایی نمود همان گونه که ما در خصوص هوای اصفهان انجام داده ایم و مؤثر هم بوده است.
وی از اجرای اقدامات مدیریت یکپارچه آب در استان اصفهان خبر داد و گفت: قرار است در زمینه های مختلف مصرف بهینه، فرهنگسازی، فناوری های نوین و… آب بحث و تبادل نظر شود.
مهندس شیشه فروش پیشنهاد کرد: بعد از برگزاری این همایش، تیمی از کارشناسان خبره تشکیل شود، تا با جمع آوری نقطه نظرات، آنها را عملیاتی و اجرایی کنند.
■■■
مدیر مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو نیز گفت: امیدوارم این همایش به رشد و توسعه مدیریت آب کمک کند.
سیدعلی چاوشیان با تشریح فعالیت های مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری وابسته به یونسکو افزود: آب شناسی، رشد امور کاربردی، برگزاری دوره های آموزشی و… از اهداف این مرکز بوده و در طی ۱۴ سال فعالیت این مرکز، بیش از یکصد رویداد، هشت هزار نفر روز آموزش تخصصی، اجرایی و عملیاتی شده است. البته در یک ماه و نیم آینده نیز ما رویدادهایی را برگزار می کنیم.
وی می گوید: در یک دوره ۳۵ ساله، نیمی از بلایای منطقه حاکی از خشکسالی، ۳۵ درصد مربوط به سیلاب، ۱۱ درصد زلزله و… بوده است.
دکتر چاوشیان هدف مرکز منطقه ای آب شهری را، ارتقای امنیت آبی بیان کرد و گفت: برای داشتن توسعه آب پایدار باید معیارهایی مدنظر بوده و اجرایی شود.
■ تأمین آب پایدار در دستور کار است
مدیر مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو گفت: در یک دوره نسبتاً طولانی، دغدغه بشر سیل بود که با رشد شهرنشینی در سال ۲۰۰۷ میلادی برای
اولین بار جمعیت شهرنشین بیش از جمعیت روستانشین شد و به همین منظور تأمین آب پایدار در دستور کار جدی قرار گرفت.
دکتر چاوشیان می گوید: ۵۵ سال پیش، سرانه آب تجدیدپذیر در دسترس در جهان سالیانه ۱۳ هزار مترمکعب بود که این میزان برای کشورمان ۶ هزار مترمکعب بود و پیش بینی
می شود در سال ۲۰۲۰ این سرانه در سطح بین المللی به ۵۸۰۰ مترمکعب و برای کشورمان با این روند جمعیت به ۱۵۰۰ مترمکعب در سال برسد.
وی ادامه داد: شناسایی طبیعت و تاریخچه توسعه شهر و روند تغییرات، درک ماهیت پویای حوضه آبریز و شهر، در نظر گرفتن ساکنین حاشیه رودخانه و… در مدیریت شهری با محوریت آب باید مدنظر باشد و ما نیز در مرکز آمادگی کارهای تحقیقاتی در این راستا را داریم.
■■■
معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان هم در نشست تخصصی تأمین آب شرب و بهداشتی اصفهان بزرگ، چالش ها و راهکارها در این همایش گفت: ما در شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان مسئولیت تأمین آب چهار میلیون نفر را داریم و یک میلیون و صد هزار مشترک نیز زیر پوشش خدمات ما هستند.
مهندس حسن غلامی افزود: شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان ۱۴ هزار کیلومتر شبکه تأسیسات بزرگ و کوچک داشته و تصفیه خانه باباشیخعلی مسئولیت خدمات رسانی به اصفهان را دارد و دو تصفیه خانه دیگر در حال ساخت است.
■ چالش بزرگ اصفهان
وی مجموع آب تولیدشده را ۳۷۳ میلیون مترمکعب بیان کرد و گفت: ما آب ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستا را در استان تأمین می کنیم و یکی از چالش های ما آن است که اگر سامانه آبرسانی ما آسیب ببیند ۸۵ درصد مشترکین ما تحت تأثیر آن هستند که امید داریم سامانه دوم آبرسانی به بهره برداری برسد تا هم نقش پدافندی و هم کسری آب تأمین شود.
معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان می گوید: خشکسالی اصفهان طی ۴۰ سال گذشته بی سابقه بوده، به گونه ای که ما در شهر اصفهان ۵۵ درصد، در شرق اصفهان ۷۰ درصد و حتی در سرشاخه ها امسال ۲۵ درصد کاهش بارندگی داشتیم.
این در حالی است که بخاطر خشکسالی، امروز در ۱۰ حلقه چاه فلمن، ۴۰۰ لیتر بر ثانیه آب داریم و به نظر می رسد تا دو ماه آینده این میزان نیز کاهش یابد.
■ کاهش میزان آب در دسترس
مهندس غلامی گفت: در تیرماه سال ۸۹، هفده مترمکعب آب در دسترس بود که این میزان در سال جاری به ۱۲ مترمکعب رسیده است در حالی که در شرایط پیک ما نیازمند ۱۴ مترمکعب آب هستیم.
وی از مسئولان کشور و استان خواست تا با جدیت سامانه دوم آب اصفهان را تکمیل کرده و به بهره برداری برسانند.
معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان گفت: سرانه مصرف آب در کشور در سال ۸۶، ۱۸۹ لیتر به ازای هر نفر در روز بود که این میزان در سال گذشته به ۱۵۱ لیتر رسید.
وی همچنین میزان آب بدون درآمد در سال ۸۶ را ۳۰ درصد اعلام کرد و گفت: میزان آب بدون درآمد در سال ۹۴ به ۶/۱۷ درصد رسیده است و ما رتبه اول در این زمینه در کشور را داریم ولی هدفگذاری وزارت نیرو ۱۵ درصد است که باید تلاش کنیم به آن برسیم.
مهندس حسن غلامی حفر چاه ها، استفاده از روش های نامتعارف در شهرها، افزایش ظرفیت انتقال از سامانه اول، کاهش مصارف و مدیریت مشترکین پرمصرف، تأکید بر بازچرخانی پساب و… را از جمله مسائل مهم برشمرد.
■■■
مدیر بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم در این همایش گفت: امروز ۹۸/۹۹ درصد آب آشامیدنی اصفهان از نظر میکروبی، سالم است که این میزان در روستاهای استان ۳/۹۹ درصد می باشد.
مهدی رفیعی می گوید: کیفیت آب شرب اصفهان بزرگ در حدی است که نیاز به استفاده از دستگاه های تصفیه آب خانگی نیست.
■ از دستگاه تصفیه استفاده نکنید
وی ادامه داد: ما استفاده از هیچ کدام از دستگاه های تصفیه آب را توصیه نمی کنیم چرا که دستگاه های تصفیه آب، موجب تغییر املاح آب شده و در دراز مدت افراد را دچار بیماری های مختلف می کند.
■■■
رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان هم با تشریح فعالیت های انجام شده در زمینه های مختلف در این دانشگاه گفت: دانشگاه صنعتی اصفهان اعتبار و شهرت خوبی در حوزه تربیت نیروی انسانی متخصص، تولید علم و… در جامعه جهانی از سال ها قبل داشته و افتخار ما فارغ التحصیلان این دانشگاه است.
سید محمود مدرس هاشمی افزود: بیش از دو هزار طرح صنعتی با صنایع داشته و این برای ما افتخارآفرین است اما چندسالی است دانشگاه صنعتی اصفهان دو راهبرد جدید در حوزه علمی و پژوهشی را پی گرفته که یکی کارآفرینی و فناوری و تجاری سازی است و دیگری ورود به کارهای هدفمند و بزرگ در حوزه پژوهش است.
■ ورود دانشگاه به معضل آب
وی ادامه داد: اخیراً ما پروژه های بزرگ را انجام می دهیم که یکی از فعالیت های دانشگاه صنعتی اصفهان خوشبختانه در حوزه آب است.
مدرس هاشمی آب را مایه حیات و یکی از چالش های اساسی کشور و استان دانست و گفت: خوشبختانه دانشگاه صنعتی اصفهان رشته های مرتبط با آب را از سال های گذشته مدنظر داشته و پژوهشکده آب تأسیس شد تا با هدف کاربردی، هدفمند و مسئله محور با بهره گیری از همه ظرفیت ها، آن را به انجام برساند.
وی برگزاری این گونه همایش ها را موجب فرهنگسازی در حوزه آب دانست و گفت: امید است با همت همه متولیان با پیشنهادات خوب برای تصمیم سازی مسئولان کشور، این همایش به پایان برسد.
منبع: اخبار آب و فاضلاب کد خبر:- تاریخ انتشار:شنبه, آبان ۱, ۱۳۹۵
