هیچ وقت استراتژی در بخش معدن نداشتیم که با در نظر گرفتن چالشی مثل کمبود آب، به توسعه بخش معدن پرداخته باشد.
در تمام کشورهای معدن خیز دنیا، برنامه ای راهبردی برای استفاده حداکثری از فرصت های بخش معدن تعریف می شود. در این برنامه راهبردی مسائلی مثل محیط اجتماعی، محیط زیست، منابع طبیعی به ویژه تامین منابع اولیه مورد نیاز برای استفاده از صنعت مورد بررسی قرار می گیرد. آب یکی از مهم ترین عوامل دیده شده در برنامه های راهبردی در خصوص معادن است. صنایع روی، فولاد، مس و دیگر صنایع معدنی به تامین آب وابسته است و ایران هم باید پا به پای دیگر کشورهای معدن خیز دنیا برای استفاده درست از منابعی مثل آب در بخش معدن به استراتژی مشخصی برسد. هرچند در کشور ما اسنادی درباره استفاده از معدن و دیگر منابع مرتبط با آن تنظیم شده است اما این اسناد به طور کامل اجرایی نشده یا راهبردی نیست. هنوز بخش صنعت را به طور شفاف در اسناد تعریف نکردیم تا بر پایه فعالیت های معدنی به تعریف و راه حل های غلبه بر چالش جدی آب در بخش معدن برسیم.
در دولت های نهم و دهم هشت طرح فولادی بدون در نظر گرفتن مسئله مهم تامین مواد اولیه صنعت و آب مورد نیاز به تصویب رسید. این طرح ها برای تولید کنسنتانتره، گندله و مواد آهن بدون پیش بینی های اولیه و نگاه استراتژیک به مرحله اجرا رسید اما تا امروز تنها یکی از این هشت طرح به سرانجام رسیده است، در بهترین حالت دو طرح دیگر کامل شود و بقیه طرح ها در حد مطالعه اولیه یا حداکثر ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی باقی مانده است. هزینه چنین واماندگی هایی به دلیل عدم وجود برنامه های راهبردی و پیش بینی های درست به جامعه تحمیل می شود و مسئله آب، یکی از حیاتی ترین مسائل امروز جامعه است که مدیریت آن در تمام بخش ها از جمله معدن ضروری است.
در اسناد راهبردی بخش معدن باید به سوالاتی از این دست پاسخ داد که با کاهش منابع آب چطور باید به توسعه معادن رسید و در این شرایط اولویت با تولید چه محصولات معدنی است؟ در طرح آمایش سرزمین باید نقش آب در اجرای پروژه ها تعریف شود. محصولاتی مثل کنستانتره باید در اماکن آب خیز تولید شود یا ارتباط فولاد و خاک معدنی را باید در طرح ها مد نظر داشت و در نظر گرفتن این ملاحظات از ضروریات توسعه بخش معدن است که در تمام کشورهای معدن خیز جهان در اسناد و برنامه های راهبردی به آن توجه شده است.
بر همین اساس، در خانه معدن و کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران به این نتیجه رسیدیم که با مطالعه کشورهایی مثل آمریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای آفریقایی مشکلات آب را در یک سند راهبردی در ارتباط با بخش معدن مورد واکاوی قرار دهیم و راه حل های توسعه معدن با در نظر گرفتن کمبودهای آب را بررسی کنیم. در کنار مطالعات انجام شده توسط تشکل هایی مثل اتاق بازرگانی و خانه معدن، به هماهنگی دائمی دستگاه های متولی معدن در دولت و سازمان برنامه نیاز داریم و امیدواریم با همکاری تمام دستگاه های مسئول، به سندی برسیم تا اجرای آن سند، به توسعه بخش معدن با در نظر گرفتن چالش هایی مثل کمبود آب منجر شود.
منبع:تابناک کد خبر:۶۳۲۳۶۴ تاریخ انتشار:۲۵ مهر ۱۳۹۵ – ۱۵:۴۳
