دوم فروردین برابر ۲۲ مارس روز جهانی آب نامگذاری شده است و در ۲۰۱۶ هم شعار آب و مشاغل را یدک می کشد.
حدود ۳۵۰ نوع شغل با بدنه های آبی همچون رودخانه، دریاها، دریاچه ها، اقیانوسها و… پیوند خورده است.
روز جهانی آب اولین بار در سال ۱۹۹۲ و بیست و یکمین جلسه کنفرانس (محیط زیست و توسعه سازمان ملل unced) در شهر ریودوژانیرو- برزیل مطرح شد.
در این کنفرانس از همه کشورها خواسته شد برای اجرای بیانیه ۲۱ سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم در مورد آب اختصاص دهند و با پخش و توزیع نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه در گرامیداشت آن بکوشند.
علاوه بر کشورهای عضو سازمان ملل، بسیاری از سازمان های غیردولتی NGO ها نیز در این روز بر اهمیت آب سالم تاکید می کنند و این روز را به عنوان روز توجه عموم به مسائل حیاتی آب در نظر می گیرند.
مشارکت آژانس ها و نمایندگی NGO ها مسائلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک ملیارد نفر به آب شرب سالم یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پر رنگ تر می کند.
همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مسائلی در مورد روز جهانی آب تعیین می شود که بسیاری از مسائل را در مورد منابع آبی منعکس می کند.
بخش امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل ( unced)، دهه ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ را با عنوان (آب برای زندگی ) معرفی کرده بود.
این دهه با هدف جهانی ( تمرکز بیشتر روی موضوعات مربوط به آب ) آغاز شد که تلاش برای استفاده از مشارکت زنان در فعالیتهای توسعه مرتبط با آب و همکاری در همه سطوح برای دستیابی به اهداف مربوط به آب در اعلامیه هزاره سازمان ملل و برنامه نشست جهانی توسعه پایدار در ژوهانسبورگ را شامل می شود.
از سال ۱۹۹۳، هر سال یک شعار جدید درباره مسائل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده می شود تا فعالیتهای جامعه بر پایه آن شعار شکل گیرد.
از سال ۱۹۹۴ تاکنون عنوان های ویژه روزهای جهانی آب به این ترتیب بوده است: ۱۹۹۴: آب و دغدغه های همگانی، ۱۹۹۵ : آب و شهرهای تشنه، ۱۹۹۷: آب جهان،آیا کافیست؟ ۱۹۹۸: آب زیرزمینی،گنجینه پنهان، ۱۹۹۹: همه در پایین دست رودخانه ها زندگی می کنند ، ۲۰۰۰: آب برای قرن ۲۱: آب برای سلامت، ۲۰۰۲: آب برای توسعه، ۲۰۰۳: آب بری آینده، ۲۰۰۴: آب و بلایا، ۲۰۰۵، آب برای زندگی، ۲۰۰۶: آب و فرهنگ، ۲۰۰۷ سازگاری با کم آبی، ۲۰۰۸: آب و سلامت، ۲۰۰۹: آبهای مشترک فرصتهای مشترک و ۲۰۱۰ : آب پاک برای جهانی سالم، ۲۰۱۱: آب برای شهرها پاسخی به چالش شهرنشینی، ۲۰۱۲ : آب و امنیت غذایی، ۲۰۱۳: آب در هر مکان برای همگان با همکاریهای بین المللی، ۲۰۱۴ آب و انرژی، ۲۰۱۵ : آب و توسعه پایدار.
روز جهانی آب در ۲۰۱۶: آب و مشاغل معرفی شده است.
* آب و آبیاری در ایران
آب و آبیاری در ایران پیشینه های فراتری از تاریخ مدرن دارد و برخلاف بسیاری از مناطق دنیا ، وضع جغرافیایی و آب و هوایی در ایران به گونه ای نبوده است که آب در محل تجمع مردم ، مهیا و در دسترس باشد.
به این دلیل ایرانیان در طول تاریخ همواره کوشیده اند تا آب را تأمین کنند و در کنار خود قرار دهند.
در اعتقاد یهودیان آب ماده اولیه خلقت بوده و بدین منظور مراسم خاص آبپاشی در میان آنها مرسوم است.
ارامنه نیز علاوه بر پذیرش هر آنچه در تورات آمده ، آب را مظهر پاکی می دانند. در بین زرتشتیان نیز آب مورد ستایش بوده به طوری که روز دهم آبان که آبان روز نام دارد ، جشن آبان گان است.
ایرانیان قدیم در این روز در کنار چشمه و آب می رفتند و نیایش و سرودهای دینی را می خواندند و شادی می کردند و برای این نعمت بزرگ که برای آشامیدنی و نظافت ، رشد و نمو نباتات و رفع سایر نیازهاست ، سپاس خدا را به جا می آورند.
در دین اسلام نیز احادیث بسیاری برای پیشگیری از آلوده کردن آب در اسلام آمده است. قداست آب و حفاظت از آن تا آنجا با فرهنگ و آیین و مذهب ایرانیان آمیخته است که حتی امروز نیز سوگند خوردن به آب در بین روستائیان مرسوم است.
هیچ مراسم مذهبی و فرهنگی را نمی توان سراغ گرفت که در آن نشانی از آب به عنوان تبرک وجود نداشته باشد.
مورخان ، تمدن ایرانیان باستان را هیدرولیکی و آبی و اخلاق آنها را اخلاق آبی ذکر کرده اند.
ایرانیان همیشه با دیده احترام به آب نگریسته اند و هنوز هر جا که آبادانی است در پیوند ناگسستنی با آب است.
از تقدس آب نزد ایرانیان همین بس که میهن و زادگاه را آب و خاک می نامند.
برغم توجه خاص ملل مختلف به آب ، سالانه حدود ۲ میلیارد نفر در جهان به علت آلودگی آبها دچار بیماری های مرتبط با آن می شوند که ایران نیز می تواند سهمی از این آمار داشته باشد.
* بحران آب را جدی بیگریم
با توجه به رشد میزان مصرف فعلی آب و همچنین کاهش منابع آبی و نداشتن توفیق ایجاد منابع آبی جدید ؛ بی شک در دهه آینده ، بحرانی با شدت و تهدید جدی تری را در جهان شاهد خواهیم بود ، کشور ما نیز مستثنی نیست و حتی با توجه به شاخص هایی که ما در کشورمان داریم وضع نامطلوب تر و حتی بحرانی تر از آن چیزی است که در دنیا مطرح می شود.
با توجه به معضلات موجود آب کشور ما فقط با حفظ و صیانت از منابع آب موجود و جلوگیری از آلودگی آن و نیز مدیریت صحیح مصرف آب می توانیم بحران آب در دهه های آینده را کمی آسانتر پشت سر بگذاریم.
* برخی دستاوردهای مهم در بخش آب :
– با توسعه هر هکتار اراضی کشاورزی ۱ نفر به صورت دائم و ۲ نفر به صورت غیردائم مشغول کار خواهند شد.
– امروز تقریبا نیمی از جمعیت شاغلان جهان یعنی حدود ۱،۵ میلیارد نفر در بخش های مرتبط با صنعت آب کار می کنند.
– تقریبا تمامی مشاغل به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم به آب به عنوان یک کالای با ارزش و حیاتی وابسته است.
– حدود ۳۵۰ نوع شغل با بدنه های آبی همچون رودخانه، دریاها، دریاچه ها، اقیانوسها و… پیوند خورده است.
– ۹۰ درصد مردم که زندگی خود را از ماهیگیری می گذرانند در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند.
– یک میلیارد نفر در کشورهای توسعه یافته از نظر تامین پروتئین غذای خود به ماهی و لذا شغل ماهیگیری وابسته هستند.
– زنان و بچه ها هر روز حدود ۱۲۵ میلیون ساعت برای جمع آوری آب صرف می کنند.
این زمان باید صرف تحصیل، خانواده و شغل اصلی شود، در حالی که بدین سان تلف می شود.
– در قاره آفریقا و آسیا، زنان و بچه ها به طور متوسط حدود ۶ کیلومتر در هر روز برای دسترسی به آب راه می روند.
– در هر ۹۰ ثانیه یک بچه به دلیل بیماری های ناشی از آلودگی آب جان خود را از دست می دهد.
– ۱۶۰ میلیون بچه به دلیل کیفیت و بهداشت پایین آب دارای سوء تغذیه و بیماری های روده ای هستند.
– تقریبا یک سوم مدارس جهان دسترسی به آب سالم و بهداشتی ندارند.
– در بسیاری از کشورها، وظیفه اصلی جمع آوری و دسترسی به آب برای خانواده ها به عهده زنان است.
– دسترسی نداشتن به آب و بهداشت زنان را در چرخه فقر گرفتار می کندو آنها امکان تحصیل و کسب درآمد را از دست می دهند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما کد خبر: ۱۰۷۲۱۱۱ تاریخ انتشار:۱۶ خرداد ۱۳۹۵
