استان کردستان با دارا بودن ۱۷ رودخانه مهم و اصلی و ۴۴ رودخانه فرعی یکی از منابع و کانون های عمده آب کشور است اما این استان علیرغم این ظرفیت های بزرگ، برای اجرای برنامه های توسعه ای با مشکل کمبود آب مواجه است.
استان کردستان با میانگین بارش ۴۹۰ میلیمتر در سال، افزون بر شش میلیارد متر مکعب آب های تجدید پذیر کشور را به خود اختصاص داده است.
اگرچه میزان بارش استان کردستان در سال آبی جاری دارای افزایشی معادل ۳۳ درصد نسبت به دراز مدت و ۵۰ درصد نسبت به سال آبی گذشته بود اما به علت وضعیت توپوگرافی و تخلیه سریع سیلاب ها، امکان استفاده از این منابع سطحی بدون مهار آنها مقدور و میسر نیست.
تلاش های زیادی در سال های گذشته در استان برای مهار آب های سطحی انجام شده که به شکل گیری ۹ سد در دست بهره برداری، ۱۱ سد در دست اجرا و ۱۶ سد در دست مطالعه با حجمی معادل هزار و ۸۳۲ میلیون مترمکعب منجر شده است.
نظام جمهوری اسلامی در طول سال های گذشته در این رابطه در کردستان بسیار خوب عمل کرده است و کارنامه درخشان و قابل قبولی دارد به طوری که فقط در سال گذشته از محل صندوق توسعه ملی ۴۰۶ میلیارد تومان برای هشت سد در حال اجرای استان هزینه شد.
آبرسانی به تمام شهرها، روستاها و صنایع از محل احداث این سدها بوده و مطالعه و اجرای ۲۰۰ هزار هکتار اراضی قابل توسعه از دیگر اهدافی است که این منابع آبی تعقیب می کند، با این حال تلاش های انجام شده در قبال نیازمندی های استان کافی نیست .
از یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی در کرمانشاه تنها ۱۱ درصد آن آبی است و می طلبد وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو نگاه ویژه ای در رابطه با قابلیت و پتانسیل کشاورزی استان و بحث تخصیص آب داشته باشند.
بر اساس آمارها ۴۱ هزار میلیارد ریال تا پایان سال ۹۴ در بخش آب در استان کردستان هزینه شده است و ۳۵ هزار میلیارد ریال دیگر نیز برای تکمیل طرح های توسعه آب در استان نیاز است.
هم اکنون ۵۴ درصد از آب شرب کشور در شهرها و ۸۰ درصد از آب روستاها از آب های زیر زمینی تامین می شود و به طور میانگین ۶۳ درصد از آب شرب کشور از آب های زیرزمینی تامین می شود و این میزان مصرف، باعث خالی شدن سفره های زیر زمینی شده است.
در استان کردستان نیز به طور متوسط سالانه ۱٫۳ متر افت آب های زیرزمینی را داریم افت سفره آب زیر زمینی دشت دهگلان به میزان تقریبی ۴۰ متر و کسری مخزنی معادل ۷۵۰ میلیون متر مکعب از جمله این مشکلات است.
با وجود تمام مشکلاتی که در زمینه منابع آبی وجود دارد کمتر در زمینه مصرف بهینه آب اقدام شده است و مصرف سرانه آب شهری و خانگی در کردستان از میانگین کشوری بالاتر است .
کاهش نزولات آسمانی و حفر بی رویه چاه های آب در دو دهه اخیر موجب مصرف بی رویه آب های جمع آوری شده و آب های زیر زمینی شده است.
کشور ما در مجموع کشور کم آبی است و هر ساله بیشتر به سمت خشکی پیش می رویم و این مهم وظیفه ما را در زمینه مدیریت مصرف بهینه منابع آبی سنگین تر می کند لذا در طرح ها و برنامه های منابع آبی باید محیط زیست مورد توجه اساسی قرار گیرد.
در مدیریت و مصرف منابع آبی باید تمام جوانب در نظر گرفته شود بدون شک اگر کم توجهی در این راستا صورت بگیرد خسارت جبران ناپذیری بر کشور وارد خواهد شد؛ مصرف بهینه منابع آبی و مدیریت منسجم و یکپارچه در این راستا می تواند به توسعه پایدار کشور کمک کند و در این زمینه باید از الگوهای توسعه ای دقیق بهره برد.
بهره وری از آب و مصرف بهینه آن جز با تغییر در نگرش مصرف آب از کشاورزی سنتی به مدرن و ترویج کشت های گلخانه ای و افزایش مصرف در بخش صنعت تحقق نخواهد یافت.
به هر حال مردم نباید به دلیل بارش های مناسب امسال و پر شدن سدها، الگوی مصرف خود را تغییر دهند و با مصرف بی رویه، منابع آبی ذخیره شده را مصرف کنند، چون کردستان همیشه همانند امسال پر آب نیست.
منبع:ایرنا کد خبر: ۸۲۰۶۳۶۷۹ (۵۳۱۳۱۱۸) تاریخ انتشار: ۱۸/۰۲/۱۳۹۵ ساعت: ۸:۴۵
