فصل بهار فصل شکوفائی گل‌ها و زیبایی طبیعت است و مردم انتظار دارند که از نوبرانه‌های این فصل که حاصل شکفتن باغات و طبیعت است استفاده کنند. در میان نوبرانه‌های بهار گوجه سبز که از رنگ زیبا و طعمی ترش برخوردار است، طرفداران بسیاری را پیدا کرده است.
با آغاز فصل برداشت گوجه سبز و عرضه آن در کوچه و خیابان توسط دست فروشان، آغاز شده و عقل و هوش از سر ترشی دوستان می‌برد.
گرچه طبع این میوه سرد است و به گفته کارشناسان تغذیه مصرف زیاد آن به دلیل برخورداری از اسید بالا موجب آسیب رساندن به معده و دستگاه گوارش شده و عوارضی از قبیل تهوع، اسهال، سردرد و دل درد ایجاد می‌کند، به مینای دندان صدمه می‌زند و بعضا دندان را کند می‌کند، اما گوجه سبز برای تقویت لثه و ریشه دندان و رفع خشکی دهان مؤثر بوده و حاوی ویتامین‌های B،C و پیش‌ساز ویتامین A است.
از دیگر خواص دارویی گوجه سبز حذف رسوبات از خون، کاهش فشار و چربی خون، تنظیم عملکرد معده و روده بوده و در درمان تومورها هم مفید است.
طعم ترش و خواص دارویی این میوه بهاری عاملی برای توجه ویژه مردم به این محصول است، به طوری که در روزهای ابتدایی برداشت به گفته تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، عده‌ای این میوه را حتی تا قیمت کیلویی ۶۰ هزار تومان نیز خریداری کرده بودند.
علاوه بر مصرف نوبرانه این میوه بهاری، از گوجه سبز به عنوان چاشنی در غذاها به عنوان طعم دهنده ترش استفاده می‌شود.
اما برخی نیز گوجه سبز را با نمک می‌خورند و این کار برای افرادی که بیماری فشار خون ندارند، توصیه می‌شود. این میوه به دلیل خصوصیت اسیدی اجزای آن می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند به همین دلیل توصیه می‌شود از مقدار کمی نمک به هنگام خوردن آن استفاده شود و پس از مصرف نیز دندان‌ها به دقت شسته شده یا آب نوشیده شود.
شهرستان ساوه به دلیل اقلیم خاص و خاک مناسب از بستر لازم برای تولید میوه‌های سردرختی نظیر گوجه سبز برخوردار است، به طوری که در مناطقی از بخش مرکزی به دلیل مرغوبیت خاک و حاصلخیز بودن آن علاوه بر تولید این محصولات، بخش اعظمی از اراضی به تولید نهال این میوه و سایر میوه‌های سردرختی نظیر قیسی، زردآلو، سیب، هلو و انواع آلو اختصاص دارد.
صبح یکی از روزهای زیبای بهاری به همراه مسئول جهادکشاورزی بخش مرکزی ساوه به یکی از باغات تولید گوجه سبز و پرورش نهال آن می‌رویم تا از نزدیک با نحوه برداشت و عرضه این میوه به بازار مصرف آشنا شویم.
تکاپوی بیش از ۲۰ کارگری که مشغول برداشت این میوه و انتقال آن به قسمت سورت‌بندی و بسته‌بندی هستند تا به بازار مصرف عرضه شود، دیدنی است. کارگرانی که با طلوع آفتاب خود را به باغ رسانده‌اند تا با به حرکت درآوردن چرخه کشاورزی در یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید محصولات باغی و زراعی، به اقتصادی شدن کشاورزی شهرستان کمک کنند.
رئیس جهاد کشاورزی بخش مرکزی ساوه در حاشیه برداشت گوجه سبز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا مرکزی گفت: گوجه سبز محصول اختصاصی این شهرستان است و مناطق کمی در کشور به کشت و برداشت این میوه اختصاص دارد.
حسین قاسمی افزود: سطح زیر کشت باغات این شهرستان برای این محصول ۴۰۰ هکتار است و از هر هکتار ۱۵ الی ۲۰ تن گوجه سبز برداشت می‌شود.
وی بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۶۰ هزار تن گوجه‌سبز در این شهرستان تولید شود که با وجود سرمازدگی و خسارتی که به باغات وارد شد، شاهد رشد ۱۰ درصدی در میزان تولید این محصول هستیم.
وی ادامه داد: بر اثر برودت ناگهانی دمای هوا ۲۰ تا ۳۰ درصد این باغ‌ها دچار سرمازدگی شدند و بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان خسارت سرمازدگی به باغات گوجه سبز وارد شد.
به گفته قاسمی، گوجه سبز تولیدی این شهرستان علاوه بر تامین بازار مصرف استان مرکزی به استان‌های همجوار نظیر تهران، البرز، قم و همدان نیز صادر می‌شود.
وی با اشاره به اهم مشکلات پیش رو در تولید این محصول گفت: بروز آفات، عدم ثبات قیمت، نبود صنایع تبدیلی و کم‌آبی از مشکلات پیش روی تولیدکنندگان این محصول است.
این مقام مسئول در جهاد کشاورزی ساوه به ترش بودن، ملس بودن و عدم کندشدن دندان ناشی از مصرف گوجه سبز ساوه اشاره کرد و افزود: گوجه سبز تولیدی ساوه به دلیل ویژگی‌های ممتاز و مرغوبیت متقاصیان بسیاری از شهرهای مختلف کشور دارد.
وی سطح زیر کشت باغات شهرستان ساوه را ۲۱ هزار هکتار عنوان کرد و گفت: از این میزان ۱۱ هکتار انار و مابقی میوه های سردرختی هستند.
یک باغدار و تولید کننده گوجه سبز و سایر میوه های سردرختی در ساوه نیز گفت: معمولا برداشت گوجه سبز در ساوه از ابتدای اردیبهشت ماه آغاز می‌شود و به مدت حدودا ۲۰ روز ادامه دارد، اما در سال جاری به دلیل گرم شدن زودهنگام هوا برداشت گوجه سبز از ۲۵ فروردین ماه آغاز و تا نیمه نخست اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت.
داود گلستانی آماده‌سازی خاک، تغذیه مناسب با کود حیوانی و آبیاری به موقع را عاملی برای افزایش میزان عملکرد این محصول بیان کرد و افزود: در سایه این اقدامات است که توانسته‌ام با گذشت یکسال از کاشت نهال این میوه، محصول آن را برداشت کنم.
وی با بیان اینکه هرچقدر سن درخت بالاتر برود میزان عملکرد آن افزایش می‌یابد، تصریح کرد: با وجود اینکه در سال‌جاری به دلیل سرمای بهاره بخش اعظمی از محصول صدمه دید، اما به دلیل سن بالای درختان و اقدامات زیرساختی که انجام شده بود نه تنها کاهش عملکرد نداشتیم بلکه رشد قابل ملاحظه‌ای را نیز شاهد هستیم.
این تولید کننده نمونه میوه‌های سردرختی در خصوص مشکلاتی که بر سر راه تولید این محصول است، گفت: تنها مشکل بر سر راه تولید این محصول کمبود آب است.
گلستانی اضافه کرد: با وجود اینکه برای آبیاری از روش‌های نوین آبیاری به صورت قطره ای استفاده می کنیم و در سال ۱۳۸۳ با صرف اعتباری بالغ بر ۶۰۰ میلیون ریال توانستیم مصرف آب را تا با ۵۰ درصد به روش سنتی کاهش دهیم اما همچنان کم‌آبی به عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشکل پیش روی ماست.
وی تاکید کرد: با وجود اینکه مسئولان امور آب شهرستان، کشاورزان را از کشت محصولات پرآب منع کرده‌اند اما در همین سال جاری شاهد کشت محصولاتی با نیاز آبی بالا در بخش مرکزی ساوه هستیم. محصولات غیر استراتژیکی که به روش غرقابی و به فاصله سه روز در میان به آب نیاز دارند.
وی همچنین با اشاره به اختصاص هفت هزار متر از اراضی خود به پرورش نهال میوه‌های سردرختی نیز گفت: با پرورش نهال گوجه سبز، قیسی، هلو، آلبالو، سیب، گیلاس، گردو و … سالانه ۵۰ تا ۶۰ هزار نهال تولید و به بازار عرضه می‌کنیم و برای دو نفر اشتغال مستقیم و دائم ایجاد کرده‌ایم.
کم‌آبی قصه‌ای که سر دراز دارد، این روزها گریبان کشاورزان را گرفته است. امروزه کمبود منابع آبی و افت سطح آب‌های زیرزمینی تهدیدی برای کشاورزی شهرستانی است که کمترین میزان بارش‌های استان مرکزی را به خود اختصاص داده است، اما سهم بالایی در تولیدات باغی و زراعی استان دارد. تولیداتی که آوازه آنها بین‌المللی است.
فقط گوجه سبز نیست که گلایه از کم‌آبی می‌کند بلکه محصولات زراعی نظیر گندم و جو و نیز تولیدات باغی اعم از انار، پسته، انگور و سایر محصولات باغی نیز همچنان بر این طبل می‌کوبند.
گرچه کاهش نزولات آسمانی و بروز پدیده خشکسالی عاملی برای کمبود منابع آبی است، اما سد الغدیر ساوه نیز که با ۲۶۵ متر طول تاج و حجم ۲۷۷ میلیون مترمکعب آب از نوع دو قوسی بتونی در سال ۷۲ با هدف تامین برق و آب کشاورزی ۲۳هزار هکتار از اراضی این شهرستان احداث شده است، نتواسته خواسته کشاورزان را تامین کند.
ساوه این روزها فقط نام این سد که یکی از بزرگ‌ترین سازه های بتنی کشور است را یدک می‌کشد. چرا که با وجود احداث سدهای بالادستی نظیر سداکباتان در استان همدان و نیز سدهای خاکی دیگری که پس از احداث سد الغدیر ساخته شد و قرارگرفتن رودخانه‌های بزرگی نظیر قره چای در حوزه استحفاظی شهرهای بالادستی، سهم ناچیزی عاید سد الغدیر می‌شود. به طوری که حجم کنونی کل آب سد الغدیر ساوه هم اکنون ۲۴٫۱۶۰ میلیون متر مکعب است که این میزان نسبت به سال گذشته در همین روز با کسری ۱٫۵ میلیون متر مکعبی مواجه است.
علاوه بر این مردم ساوه که در تامین آب شرب نیز با مشکل مواجه هستند همچنان خود را به وعده مسئولان در اختصاص سهم این شهرستان از سرشاخه‌های دز دلخوش کرده اند. وعده ای که بیش از هشت سال از اعلام آن توسط مقامات استانی و مسئولان وزارت نیرو می‌گذرد و صد البته وعده‌ای است که همچنان معماوار بر زمین مانده است.
علی فرقانی
منبع:ایسنا کد خبر:۹۵۰۲۱۱۰۶۱۶۶ تاریخ انتشار:شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ – ۱۲:۳۸
