نشست خبری با حضور معاونان وزرای جهاد کشاورزی و نیرو در اهواز برگزار شد و احداث سد بختیاری در بالادست سد دز، مدیریت سیلاب اخیر و وضعیت تخصیص آب فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری و .. از موضوعات مطرح شده در این نشست بوده است.
علیمراد اکبری، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در ابتدای این نشست اظهار کرد: پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری که در استان‌های خوزستان و ایلام اجرا می‌شود، مصداق کامل اقتصاد مقاومتی در کشور است و عملیات واقعی آن غیر از اقداماتی که در گذشته انجام شد، از سال ۹۲، با پیگیری‌های دولت تدبیر و امید با حدود ۱٫۵ میلیون دلار اعتبار جهت تجهیز و نوسازی و اجرای شبکه‌های آبیاری فرعی ۵۵۰ هزار هکتار در استان‌های خوزستان و ایلام شروع شد.
وی افزود: ۵۰۰ هزار هکتار پروژه از سطوح این طرح در استان خوزستان و ۵۰ هزار هکتار دیگر در استان ایلام اجرا می‌شود که در فاز اول، تخصیص آب ۳۲۰ هزار هکتار از طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری داده شده و تاکنون عملیات شبکه‌های آبیاری بیش از ۱۸۵ هزار هکتار آن انجام شده است.
اکبری، با بیان اینکه در سال جاری حدود ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی طرح ۵۵۰ هزار هکتاری تحت کشت قرار گرفته‌اند، خاطرنشان کرد: متاسفانه سیلاب اخیر خساراتی به محصولات این اراضی وارد کرد اما با توجه به اینکه امسال، سال اول کشت این اراضی بوده و اراضی منطقه دارای خاک قلیایی و شور هستند، به یک محدوده زمانی یک یا دو ساله جهت خاکشویی و اصلاح خاک نیاز است تا به ظرفیت تولید مطلوبی در اراضی طرح ۵۵۰ هزار هکتاری دست یابیم.
وی عنوان کرد: تاکنون ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد هزینه و امسال حدود ۸۰ هزار هکتار برای اجرای این پروژه هدف گذاری شده است و با توجه به تقارن سفر بنده با سفر معاون آب و آبفا وزیر نیرو به خوزستان انتظار داریم با ایجاد همفکری و هم اندیشی نتایج این سفر منجر به اجرای شبکه‌ها و زهکش‌های اصلی و فرعی، تامین برق منطقه به منظور توسعه شیوه‌های نوین آبیاری و سیستم‌های آبیاری تحت فشار شود.
معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی بیان کرد: امیدواریم با این سفر و خروجی آن بتوانیم لینک ارتباطی و اتصال بین اجرای بخش‌های مکمل هم یعنی اجرای شبکه‌های اصلی و فرعی ایجاد کنیم تا پروژه طرح ۵۵۰ هزار هکتاری به سرانجام برسد.
اکبری، با اشاره به بازدید از اراضی کشاورزی حاشیه رودخانه کرخه در طرح ۵۵۰ هزار هکتاری و برداشت آب به شکل سنتی توسط کشاورزان در این اراضی گفت: معاون آب و آبفا وزیر نیرو دستور دادند که یک تیم متشکل از سازمان آب و برق خوزستان، سازمان جهاد کشاورزی و موسسه جهاد نصر موضوعات مربوط به آب، برداشت آب و وضعیت تخصیص آب فاز دوم را بررسی کنند.
انسجام و ظرفیت طرح ۵۵۰ هزار هکتاری بی سابقه است
وی افزود: ان شالله اگر ظرف دو یا ۳ ماه آتی توانستیم در زمینه تامین و تخصیص مرحله دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری به اجماع برسیم، قادر خواهیم بود با بهره‌گیری از پتانسیل و ظرفیت موجود در موسسه جهاد نصر اقدامات خود را ادامه دهیم.
اکبری اظهار کرد: موسسه جهاد نصر به عنوان یک پتانسیل بالقوه در منطقه مستقر شده است و بنده با توجه به بیش از ۳۵ سال فعالیت در این بخش می‌توانم شهادت بدهم که در طول تاریخ هیچ پروژه‌ای به انسجام و ظرفیت پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری حداقل در خصوص توسعه شبکه‌های فرعی در کشور انجام نشده است.
وی خاطرنشان کرد: حجم کاری این پروژه در برخی از ماه‌های سال به بیش از ۹۷۰۰ هکتار هم رسیده است که در طول تاریخ ایران بی نظیر یا کم نظیر است؛ ظرفیت و پتانسیل خوبی در این پروژه وجود دارد، ان شالله بتوانیم با همکاری، هماهنگی و همفکری مسئولان وزارت نیرو پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری را بر اساس امکانات و تخصیص آب ادامه دهیم.
مدیریت سیلاب اخیر توسط سازمان آب و برق قابل قبول است
همچنین در ادامه این نشست خبری رحیم میدانی، معاون امور آب و آبفا وزیر نیرو در خصوص سیلاب اخیر خوزستان اظهار کرد: متناسب با اطلاعاتی که در اختیار مسئولان سازمان آب و برق خوزستان در این زمینه قرار گرفت، مدیریت خوبی در مورد سیل اخیر انجام شد.
وی افزود: دبی لحظه‌ای سد دز در ساعت ۵ صبح روز پنج شنبه، ۲۶ فروردین ماه به ۱۰ هزار و ۴۰۰ مترمکعب در ثانیه رسید و دبی پیک ساعتی این سد نیز ۸ هزار مترمکعب در ثانیه بود که از ابتدای آبگیری سد دز یعنی سال ۱۳۴۲ تاکنون وقوع چنین سیلابی در رودخانه دز مشاهده نشد.
میدانی ادامه داد: بنابراین بر اساس پیش بینی‌های کلی که از سازمان هواشناسی دریافت کردیم و با توجه به اینکه نگرانی در خصوص سرریز سد دز وجود داشت، با مدیریت خوبی که در بحث سیلاب انجام شد، پدیده اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر سد گتوند نیز به مدیریت سیلاب کمک کرد و حداقل آب ممکن وارد شاخه کارون شد؛ در صورتیکه اگر آب خارج‌شده از سد دز وارد شاخه کارون می‌شد، حجم سیلاب افزایش می‌یافت.
ضرورت تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها
وی با بیان اینکه مدیریت قابل قبولی در خصوص سیلاب اخیر توسط سازمان آب و برق انجام شد، خاطرنشان کرد: اگر تجهیزات سازمان هواشناسی قوی‌تر شود تا ارقام دقیق تری در اختیار جامعه و دستگاه‌های تخصصی قرار گیرد، قطعا می‌توان مدیریت دقیق تر و بهتری بر سیلاب داشت.
معاون آب و آبفا وزیر نیرو عنوان کرد: تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها موضوعی ضروری برای کشور محسوب می‌شود که بارها مطرح شده است. حتی در بستر رودخانه‌هایی با سابقه سیلاب حداقل ۲۵ ساله، نباید هیچ مرکز جمعیتی قرار بگیرد. به همین دلیل در برنامه ششم توسعه مقرر شده که تعیین حد و بستر۳۰ کیلومتر از رودخانه‌های کشور انجام شود که امیدواریم سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در تخصیص منابع مالی برای این اقدام اولویت ویژه‌ای قائل باشد.
عدم تکمیل و تایید طرح تعیین حد بستر رودخانه کارون
میدانی با بیان اینکه تعیین حد بستر رودخانه کارون هنوز به صورت کامل انجام و تایید نشده است، گفت: قوه قضائیه باید در رسیدگی به پرونده‌های تجاوز به حریم رودخانه سرعت عمل و قاطعیت داشته باشد. بنابراین توجه سازمان مدیریت و برنامه ریزی در تامین منابع تعیین حد رودخانه و جلوگیری با قاطعیت و سرعت عمل از تعدی به حریم توسط قوه قضاییه، لازم است تا مشکلات این حوزه در کشور حل شود.
تخصیص آب فاز ۲ طرح ۵۵۰ هزار هکتاری منوط به حصول اطمینان از منابع آب است
وی در خصوص وضعیت تخصیص آب به فاز ۲ پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری اظهار کرد: نمی‌دانم افرادی که از وضعیت تخصیص آب به فاز ۲ این پروژه نگرانند چه تصوری دارند؟ کشور ۱۵ سال دوره خشکسالی شدید را پشت سر گذاشت و نوسانت و تغییرات اقلیمی کشور در دوره‌های مختلف، ارقامی جدید از لحاظ مقدار آبی که قابل برنامه ریزی است، در اختیار ما قرار می‌دهند.
میدانی تصریح کرد: بر اساس این دوره خشکسالی ۱۵ ساله کشور که البته امسال خشکسالی را حداقل در حوضه کارون بزرگ، کرخه و مارون نداشتیم، تخصیص قطعی آب فاز یک پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری به این معناست که برای همین میزان از اراضی، امکان تخصیص آب وجود داشته است.
وی خاطرنشان کرد: برای تخصیص آب فاز ۲ پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری باید منتظر چگونگی رفتار حوضه‌های آبریز در سال‌های آتی شد و اگر احساس شود که وارد سال‌های نرمال شده‌ایم، به این معنی است که پدیده تغییر اقلیم به آن میزان از قاطعیتی که متخصصین مطرح می‌کردند، وجود ندارد.
معاون امور آب و آبفا وزیر نیرو با بیان اینکه در کشور ایران نیز پدیده تغییر اقلیم مطرح است، عنوان کرد: پدیده تغییر اقلیم یعنی حداقل تا ۳۰ سال دیگر خشکسالی شدیدی در کشور خواهیم داشت و تا زمانیکه از این موضوع اطمینان حاصل نشده باشد، نباید برای کشت اراضی فاز ۲ پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری سرمایه گذاری شود، چون اگر آب نباشد تمام سرمایه گذاری انجام شده، اتلاف می‌شود و حتی موجب تعارضات اجتماعی و ایجاد انتظارات در مردم شود.
میدانی افزود: بنابراین تخصیص آب فاز ۲ این پروژه به حصول اطمینان از برخورداری از منابع آبی موکول شده است و باید منتظر شرایط اقلیمی باشیم، حصول اطمینان از وضعیت منابع آب در سال‌های آتی، اصل مساله تخصیص آب مرحله دوم است.
کمبود آب باید به خشکسالی نسبت داده شود نه انتقال آب!
میدانی در پاسخ به پرسش یک خبرنگار که آب موجود است اما انتقال آب سرشاخه‌ها موجب بروز نگرانی‌ها و این مشکلات شده است، گفت: در سال گذشته ورودی کرخه و سیمره در مجموع ۱٫۱ میلیارد مترمکعب بوده که ناشی از خشکسالی است اما این رقم امسال به ۳٫۷ میلیارد مترمکعب رسید.
وی افزود: در صورتیکه در سال گذشته کل حجم آبی پشت کرخه و سیمره در مجموع ۱٫۱ میلیارد مترمکعب بود به صورتی که خوزستان برای تامین آب ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی حوضه کرخه واقعا مشکل داشت؛ بنابراین موضوع کمبود آب باید به خشکسالی‌های ممتد و بسیار شدید نسبت داده شود.
احداث سد بختیاری در حوزه بالادست سد دز
میدانی اظهار کرد: در حال حاضر احداث سد بختیاری در بالادست سد دز جزو برنامه‌های اجرایی ما قرار دارد که دو ماموریت انجام خواهد داد. یکی از مشکلات سد کرخه، انباشت رسوبات در پشت سد دز است و سد بختیاری که در شاخه استان چهارمحال و بختیاری احداث می‌شود، به کاهش ورود رسوبات به سد دز کمک می‌کند. از سوی دیگر به تنظیم آب سد دز در سیلاب‌های بعدی نیز کمک خواهد کرد زیرا هر چه فاصله زمانی سیلاب‌ها بیشتر می‌شود، حجم سیلاب نیز افزایش می‌یابد.
اختصاص یک درصد از درآمد فروش برق به توسعه فعالیت آبخیزداری دز
معاون امور آب و آبفا وزیر نیرو تصریح کرد: یک همکاری با سازمان جنگل‌ها و مراتع برای انجام عملیات آبخیزداری در بالادست و حوضه آبریز رودخانه دز خواهیم داشت و حتی در نظر داریم با اخذ مجوز از وزیر نیرو یک درصد از درآمد فروش برق را به توسعه فعالیت آبخیزداری در حوضه آبریز دز اختصاص دهیم.
منبع:ایسنا کد خبر:۹۵۰۲۱۰۰۵۴۳۸ تاریخ انتشار:جمعه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ – ۰۹:۲۰
