چنانچه بهای تمام شده هر مترمکعب آب شرب (شهری) را به طور متوسط حدود ۲۰۰۰ تومان در نظر بگیریم و هزینه انتقال هر مترمکعب آب از دریا به استان های بحران‌خیز دست کم ۷۵۰۰ تومان باشد آنگاه این پرسش ساده به ذهن می آید که آیا گزینه انتقال آب شرب از دریا گزینه‌ای است که صرفه اقتصادی به همراه داشته باشد.
اگرچه گزینه انتقال آب از دریا برای شهرهایی درنظر گرفته می‌شود که با بحران تامین آب روبرو هستند و گزینه بسیار گرانی برای تامین آب محسوب می‌شود، اما این سئوال پیش می‌آید که در صورت مدیریت مصرف در سایر مناطق کشور و اصلاح الگوی مصرف، آیا شیرین سازی و انتقال آب دریا همچنان گزینه‌ای روی میز خواهد ماند؟
به عنوان نمونه میزان آب توزیع شده در شبکه آب کلانشهر تهران حدود یک میلیارد و هفتاد میلیون مترمکعب است، این پرسش ساده پیش می آید تا چه اندازه امکان صرفه جویی در مصرف آب در شهرها امکان پذیر است؟ بررسی ها نشان می دهد که امکان کاهش ۳۰ درصدی در مصرف آب شرب (شهری و روستایی) به خوبی وجود دارد.
همچنین صرف نظر از اینکه از چه سازوکار فرهنگ سازی یا افزایش قیمت برای گزینه صرفه جویی کمک گرفته شود می توان آشکارا گفت که امکان کاهش مصرف آب در شبکه آب شرب (شهری یا روستایی) به خوبی وجود دارداما باید به این مساله نیز توجه کرد که روش های کاهش مصرف آب به ویژه صرفه جویی توسط شهروندان نیاز به اجرای پروژه های فرهنگ سازی دارد که هزینه های این پروژه ها و اقدامات بسیار کمتر از پروژه های سازه ای بزرگ همچون مربوط به شیرین سازی و انتقال آب از دریا است. این بدان معنی است که شاید صرفه‌جویی در این شهرها مانع شیرین سازی آب نشود، چون اساسا در دو حوزه جغرافیایی جداگانه رخ‌می‌دهند، اما اهمیت کاهش مصرف در این نقاط در دراز مدت نشان می‌دهد که هزینه این راهکار بسیار درمقابل راهکاری چون انتقال آب دریا پیش‌پا افتاده و اندک است.
از سوی دیگر گزینه کاهش آب هدر رفته در شبکه توزیع از طریق اصلاح و مرمت شبکه فرسوده توزیع آب نیز همچنان در جایگاه یک گزینه سوم مطرح است و چنانچه گزینه صرفه جویی در مصرف آب در جایگاه گزینه برتر قرار گیرد و هزینه های پروژه های کاهش مصرف آب از جمله فرهنگ سازی، ترویج و کمک به بکارگرفتن ابزارها و شیرآلات کاهنده مصرف آب، برآورد و در ساختار اداری دستگاه اجرایی شرکتهای آب و فاضلاب منابع مالی برای اجرای این دسته از پروژه ها داده شود می‌توان گام های موثری در حل بحران کشور برداشت.
بسیاری از کارشناسان حوزه آب معتقدند که هم اکنون برای پروژه های فرهنگ سازی یا اجرای هرگونه راهکار برای کاهش مصرف آب خانگی و غیرخانگی، بودجه چندانی در اختیار شرکتهای آب و فاضلاب نیست به طوری که برای تشویق بخش خصوصی به ساخت شیرآلاتی که به کاهش مصرف آب کمک می کند و همینطور برای تشویق و آموزش خانوارها برای کاهش مصرف آب، بودجه ای در ساختار مالی شرکت ها پیش بینی نشده است.
منظور این است که پروژه های کاهش مصرف آب نیز به نوبه خود بار مالی برای شرکت های آب و فاضلاب دارد و نباید تصور شود که این پروژه ها تنها همان تبلیغات ساده تلویزیونی و دعوت مردم به صرفه جویی است.
به گفته داریوش مختاری کارشناس حوزه آب صرفه جویی، اقتصادی تر از گزینه‌های دیگر است، ولی برای اطمینان بیشتر به مجلس شورای اسلامی و شرکت های آب و فاضلاب پیشنهاد می شودکه اجرای پروژه های تامین آب شهری و روستایی در قالب تحلیل های منفعت-هزینه و برابر اصول اقتصاد مهندسی که در نشریات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارایه شده است در بوته کارشناسی قرار بگیرد تا پس از آن هر گزینه ای که توانست با سایر گزینه های تامین آب رقابت کند و هزینه اجرایی کمتر و منافع بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد کند به عنوان گزینه برتر و اجرایی انتخاب شود.
وی معتقد است این راهی است که با چهارچوب های اقتصاد مقاومتی نیز سازگارتر است و آنجا که دولت کوشش می کند پروژه ها را ارزانتر و کارآمدتر اجرا کند تا همچنان از وابستگی کشور به بودجه دولت که بخش عمده آن درآمدهای نفتی است بکاهد.
منبع: ایسنا کد خبر:۹۴۰۸۱۲۰۶۷۳۵ تاریخ انتشار:سه‌شنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۴ – ۰۹:۵۸
