«آب باید به عنوان محور آمایش و توسعه سایر بخش‌ها ملاک عمل قرار گیرد.» این عبارت معاون آب و آبفای وزیر نیرو، حکایت از آن دارد که اکنون و در سال‌های پیش رو این آب است که نقش تعیین‌کننده در امکان‌سنجی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای طرح‌های توسعه‌ای کشور خواهد داشت.
نقش صنعت آب نه‌تنها در توسعه ملی و ارتقای کیفیت زندگی و رفاه مردم غیرقابل انکار است بلکه زندگی کردن و گردش چرخ های بخش های مختلف اقتصادی بدون وجود آب و برق میسر نیست و همین امر سبب شده که تامین آب و برق به صورت پایدار بیشتر مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد.
اجرای ۱۸۵ پروژه در بخش آب و فاضلاب کشور
درسال گذشته در بخش آب شهری تعداد ۴۸ پروژه آبرسانی در سطح کشور با هدف تامین ۲۱۲۰ لیتر در ثانیه آب شرب به بهره برداری رسید که این طرح ها شامل اجرای ۱۱۰ کیلومتر خط انتقال و ۸۸ کیلومتر خطوط جمع آوری، احداث یک میلیون و ۵۰ هزار متر مکعب مخزن و حفر ۹۲ حلقه چاه با هزینه اجرایی معادل دو هزار و ۹۴۷ میلیارد ریال می باشد.
در بخش آب روستایی نیز تعداد ۱۱۴ پروژه آبرسانی روستایی در سطح کشور شامل ۶۲ مجتمع و ۳۷۲ روستا با جمعیت ۱۹۱ هزار نفر با هزینه اجرایی معادل ۷۳۰ میلیارد ریال به بهره برداری رسید. این طرح ها شامل اجرای ۹۴۵ کیلومتر لوله گذاری در بخش اصلاح و توسعه خط انتقال و شبکه توزیع، احداث ۴۵۰۰ مترمکعب مخزن و حفر ۵۴ حلقه چاه به ظرفیت ۸۴۵ لیتر در ثانیه است.
همچنین بهره برداری از ۲۴ پروژه فاضلاب شهری شامل اجرای ۹۱۰ کیلومتر خط انتقال و شبکه جمع آوری اصلی و فرعی، احداث چهار مدول تصفیه خانه به ظرفیت ۲۳۵ هزار مترمکعب در شبانه روز و احداث بخش لجن تصفیه خانه فاضلاب به ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه روز است که با هزینه اجرایی معادل هشت هزار و ۷۴۰ میلیارد ریال به بهره برداری رسیده است.
مشارکت ۳ هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی
در حال حاضر چندین طرح مشارکت با بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب به روش های BOO و BOT برای اصلاح شبکه های فرسوده آب و همچنین ۱۵ طرح در قالب بیع متقابل برای اجرای شبکه فاضلاب ۳۲ شهر در دستور کار قرار دارد.
همچنین هماکنون ۱۳۰ طرح آبرسانی بزرگ با عنوان طرح های ملی در سطح کشور در دست اجرا است که در این طرح ها ۳۹ تصفیه خانه آب در استان های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، فارس، البرز، کرمان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، سیستان و بلوچستان، لرستان، گیلان و مازندران اجرا خواهد شد.
براساس پیش بینی انجام شده، هشت تصفیه خانه آب امسال به بهره برداری خواهد رسید که اعتبار مورد نیاز برای اجرای این هشت تصفیه خانه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است. تصفیه خانه هفتم آب تهران نیز با ظرفیت ۲۱۶ هزار مترمکعب در شبانه روز در مراحل پایانی ساخت قرار دارد.
تصفیه خانه آب شهر بیرجند واقع در خراسان جنوبی که یک تصفیه خانه آب شیمیایی برای حذف کروم است، با ظرفیت ۵۵ هزار و ۳۰۰ مترمکعب در اوایل سال آینده وارد مدار بهره برداری می شود که البته هم اکنون نیز در مرحله بهره برداری آزمایشی قرار دارد.
در استان کردستان نیز تصفیه خانه آب شهر سنندج با ظرفیت ۹۶ هزار مترمکعب در روز با پیشرفت فیزیکی بالای ۹۰ درصد در دست اجراست و در سال آینده به بهره برداری نهایی خواهد رسید.
تصفیه خانه شهر ساری نیز با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجرا است که با ظرفیت ۱۲۹ هزار مترمکعبی در شبانه روز طی امسال به بهره برداری نهایی می رسد.
از دیگر طرح‌های مهم اجرای تصفیه خانه فاضلاب برای امسال می توان به تصفیه خانه بناب، لواسان، بندرانزلی و ساوه اشاره کرد که برای اجرای آنها حدود ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار موردنیاز است.
حضور بخش خصوصی؛ جبران‌کننده کمبود اعتبارات
۱۵ سال از آغاز پروژه فاضلاب کشور گذشته و تا به امروز به طور متوسط ۵۴ درصد کشور به این شبکه متصل شده است.
رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما مشکلات توسعه این شبکه را ناگزیر بودن از اولویت‌دهی بحث آب بر فاضلاب و کمبود اعتبار می‌داند و می‌گوید: البته با حضور شرکت‌های بخش خصوصی در ساخت تصفیه‌خانه‌ها و استفاده از پساب تولیدی شاهد تحولاتی در این بخش هستیم. وی یک بازه زمانی ۳۰ ساله را برای تکمیل شبکه فاضلاب کشور در نظر گرفت.
حمیدرضا جانباز مشاور وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز در حاشیه بازدید خود از طرح جامع آبرسانی تهران به خبرنگار ما گفت: در تکمیل طرح‌ها با محدودیت‌های مالی بسیاری داریم که باید برای آنها با حمایت دولت و حضور بخش خصوصی چاره‌اندیشی شود.
داده و ستاده طرح‌های آبی
در همین راستا، ستار محمودی، قائم‌مقام وزیر نیرو چندی پیش گفته بود: ضعف سرمایه‌گذاری و بی‌توجهی مدیریتی از آسیب‌های بخش بهره‌برداری است و اما متاسفانه هیچگاه بهره‌برداری موفق از تاسیسات مورد توجه قرار نگرفته است.
وی بر لزوم اصلاح شرکت‌های آب و فاضلاب و پیاده‌سازی ساختار کارفرمایی در این شرکت‌ها تاکید کرد و ادامه داد: این شرکت‌ها باید نقش نظارتی داشته باشند و با ایجاد ظرفیت‌های لازم، ارائه خدمات را به بخش‌های دیگر فعال در صنعت آب و فاضلاب بسپارند ضمن اینکه باید به فکر کاستن از حجم ساختار خود و ارتقای خدمات به مردم باشند.
قائم مقام وزیر نیرو با بیان اینکه ساختار آب و فاضلاب باید با حمایت از سازندگان تجهیزات، مشاوران و پیمانکاران این بخش‌ها را از شهروند درجه دو به شهروند درجه یک تبدیل کنند، اظهار داشت: هماکنون با حضور فعال بخش خصوصی بازار بسیار مناسبی در صنعت آب و فاضلاب ایجاد شده و شرکت‌های آبفا می‌توانند ضمن تقویت حوزه کارفرمایی فضا را در اختیار این بخش‌ها قرار دهند. وی همچنین بر استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت آب و فاضلاب تاکید کرد.
تنش آبی، مالی و بین‌المللی
حمیدرضا تشیعی، معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز در این خصوص معتقد است: شرکت‌های آب و فاضلاب با سه تنش آبی، تنش مالی و تنش تحریم‌های بین‌المللی مواجه بوده‌اند. مقابله با این تنش‌ها نیازمند هوشمندی و خلاقیت برای طراحی راه‌حل‌های کلیدی برای مقابله با آنها خواهد بود و راهبرد ما به کارگیری رویکرد مدیریت چرخه عمر در بهره‌برداری، ارتقای سرمایه انسانی شرکت‌ها، زندگی با صنایع پشتیبان و مشارکت گسترده با بخش خصوصی است.
منبع:عصرایران کد خبر:۴۲۴۹۸۰ تاریخ انتشار:۱۲:۴۸ – ۲۷ مهر ۱۳۹۴
