آب در ایران به عنوان منبع کم‌یاب اقتصادی همواره تاثیر شگرفی در وقایع تاریخی، ارتباطات اجتماعی و پیشرفت تمدن داشته است.
می‌دانیم میانگین آب قابل دسترسی در کشورها و منطقه صرف نظر از تغییرات بین‌سالی، ثابت و مشخص است در حالی که تقاضا برای این کالا به دو دلیل اصلی رشد جمعیت و توسعه اقتصادی به طور مرتب افزایش می‌یابد.
اعمال راهکارهای غیرسازه‌ای و سازه‌ای از جمله تغییر رویکرد از توسعه فیزیکی به تخصیص و تامین پایدار و همچنین احداث سدهای مخزنی چندمنظوره، شبکه‌های آبیاری و زهکشی با نقش اصلی تنظیم جریان رودخانه‌ها به منظور تامین نیازهای شرب، صنعت، کشاورزی، محیط زیست، تولید انرژی برق‌آبی و کنترل سیل به عنوان بهترین راهکار مطرح برای ایجاد تطابق بین رشد جمعیت و توسعه اقتصادی هستند.
گیلان با وجود ۲٫۵ میلیون نفر جمعیت در ۵۲ شهر و ۲ هزار و ۶۹۰ روستا با مساحت ۱۴ هزار کیلومتر مربع پس از تهران دومین تراکم جمعیتی در واحد سطح را دارد و موجب شده این استان شرایط ویژه‌ای داشته باشد.
*شناسایی مناطق مستعد گیلان برای اجرای طرح‌های زیربنایی آب
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان، با اشاره به اهداف کوتاه‌مدت و میان‌مدت این شرکت اظهار کرد: شناسایی مناطق مستعد استان برای اجرای طرح‌های زیربنایی بخش آب از جمله سدهای مخزنی بزرگ، کوچک، لاستیکی و … از اهداف شرکت مذکور است.
“سیف‌الله آقابیگی” بر تسریع در تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام بخش آب تاکید کرد و افزود: بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی گیلان و اجرای طرح‌های تعادل‌بخشی با هدف کنترل منابع و مصارف آب حائز اهمیت است.
وی اجرای برنامه‌های مهندسی رودخانه را مهم خواند و بیان کرد: استفاده دوباره از آب‌های مصرفی با کیفیت مناسب و تشویق سرمایه‌گذاری بخش‌های خصوصی در اجرای طرح‌های عمرانی با توجه به محدودیت منابع دولتی از اهداف کوتاه‌مدت شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان است.
این مسئول با بیان اینکه دستیابی به مدیریت یکپارچه و جامع آب با مشارکت مستقیم بخش‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از اهداف بلندمدت شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان است، تصریح کرد: تقویت مدیریت توأم با عرضه و تقاضا از طریق تمهیدات سازه‌ای و غیرسازه‌ای از اهداف شرکت مذکور است.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان افزایش بهره‌وری منابع آب و تاسیسات در دست بهره‌برداری را از اهداف بلندمدت این شرکت ذکر کرد و گفت: برقراری عدالت‌محوری در بخش‌های تامین، انتقال و توزیع آب و همچنین توسعه بهره‌برداری از منابع آب در راستای تحقق توسعه پایدار موثر است.
آقابیگی انجام اقدام‌های سازه‌ای و غیرسازه‌ای برای حفاظت و تعادل‌بخشی کمی و کیفی منابع آب را مهم دانست و خاطرنشان کرد: تعیین ارزش آب با در نظر گرفتن ملاحظه‌های زیست‌محیطی و تساوی در فرصت استفاده از آب و بهبود مدیریت هزینه‌های استحصال آب و امکان‌سنجی و تحلیل مالی طرح‌های بخش آب از جمله اهداف بلندمدت شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان است.
وی تقویت مشارکت و برقراری نظام مدیریت بازار با اطلاع‌رسانی و پژوهش پویا در بخش آب، تلاش در افزایش مشارکت بخش‌های خصوصی، تعاونی و نهادهای مردمی برای سرمایه‌گذاری در بخش آب، تدوین برنامه جامع مدیریت مالی و افزایش بهره‌وری نیروهای شاغل در بخش آب را از دیگر اهداف بلندمدت شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان برشمرد.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان به وجود سه حوضه آبریز اصلی در استان اشاره کرد و یادآور شد: سالانه به طور میانگین ۱۰۶۱ میلی‌متر بارندگی در گیلان داریم و این میزان در فصل آبیاری ۲۲۰ میلی‌متر است.
مهندس آقابیگی، متوسط حجم نزولات جوی در گیلان را سالانه ۱۴ میلیارد و ۹۰۷ میلیون متر مکعب خواند و اظهار کرد: سالانه ۸۳۴۸ میلیون مترمکعب تبخیر و تعرق در استان داریم ضمن اینکه قابلیت منابع آب تجدید شونده در حوضه‌های داخلی ۶۵۵۹ میلیون مترمکعب است.
وی سهم آب‌های سطحی از منابع تجدید شونده را ۴۶۹۶ میلیون متر مکعب عنوان کرد و افزود: ۱۵ سال گذشته متوسط آب ورودی از حوضه سفیدرود ۲۰۰۰ میلیون متر مکعب به گیلان است.
این مسئول، حجم آب سطحی قابل دسترسی گیلان از منابع تجدیدشونده داخلی و حوضه سفیدرود را ۶۶۹۶ میلیون متر مکعب خواند و بیان کرد: حجم آب خروجی از استان به مرزهای بین‌المللی سهم ایران به دریای خزر ۶۹۲۵ میلیون متر مکعب است.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان با اشاره به وجود ۵۴ رشته رودخانه داخلی به غیر از سفیدرود در استان، تصریح کرد: یک رشته رودخانه مرزی در گیلان وجود دارد.
آقابیگی سهم آب‌های زیرزمینی از منابع تجدیدشونده را ۱۸۶۳ میلیون مترمکعب در گیلان ذکر کرد و گفت: چهار دشت با مساحت ۴ هزار و ۳۷۹ کیلومتر مربع در استان وجود دارد.
وی میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی گیلان را ۳۳۲ میلیون مترمکعب دانست و خاطرنشان کرد: تعداد ۴۸۲۰۶ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق در استان شناسایی شده است.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان تعداد چشمه‌های شناسایی شده در استان را ۱۵ هزار و ۷۸۵ دهنه ذکر کرد و یادآور شد: سالانه ۴۰۲ میلیون مترمکعب حجم تخلیه از چشمه‌های گیلان است.
آقابیگی از وجود یک قنات در گیلان خبر داد و اظهار کرد: سالانه ۱۶ میلیون متر مکعب آب از قنات مذکور برداشت می‌شود.
وی مجموع برداشت و مصارف آب گیلان از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی استان را ۳۵۰۰ میلیون متر مکعب عنوان کرد و افزود: سالانه ۲۷۲۲ میلیون متر مکعب آب در بخش‌های کشاورزی، آبزیان و امور مربوطه در گیلان مصرف می‌شود.
این مسئول با بیان اینکه سالانه ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب برای مصارف شرب شهرها و روستاهای گیلان مصرف می‌شود، تصریح کرد: سالانه ۷۰ میلیون مترمکعب مصرف آب صنعت در استان است ضمن اینکه سالانه ۶۰۰ میلیون متر مکعب مصارف زیست‌محیطی در گیلان داریم.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان به جایگاه این شرکت در تامین و عرضه آب اشاره کرد و گفت: دو سد مخزنی سفیدرود و شهربیجار در بهترین شرایط می‌توانند ۲۰۰۰ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز در بخش‌های مختلف مصرف را کنترل، مهار و به چرخه بهره‌برداری هدایت کنند در حالی که مجموع نیاز آبی استان در آینده و چشم‌انداز افق ۲۰ ساله ۵۰۰۰ میلیون متر مکعب است.
آقابیگی باقی مانده نیاز آبی گیلان را متکی به منابع زیرزمینی، رودخانه‌ها و آبخوان‌های مشرف به شبکه سفیدرود، رودخانه‌های داخلی و بارندگی به‌هنگام خواند و بیان کرد: منابع مذکور به دلیل نبود تاسیسات مطمئن کنترل و مهار قابل اعتماد و اتکا نیست بنابراین شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان در نظر دارد با اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت کمبودهای آبی استان را برطرف کند.
وی با بیان اینکه ۳/۳ درصد جمعیت کشور در گیلان زندگی می‌کنند، خاطرنشان کرد: ۷٫۳ درصد آب تجدید شونده آب در استان وجود دارد و این امر نشان دهنده وضعیت مطلوب قابلیت آبی گیلان است.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان، تکمیل عملیات اجرایی سدهای مخزنی شفارود و پلرود به همراه شبکه‌های مربوطه با هدف تنظیم سالانه ۳۷۷ میلیون مترمکعب آب در استان را از اولویت‌های این شرکت ذکر کرد و یادآور شد: سال گذشته سد شهربیجار با ظرفیت تنظیم سالانه ۱۶۵ میلیون مترمکعب به بهره‌برداری رسیده است.
آقابیگی اجرای نیروگاه سد شهربیجار، ساختمان‌های بهره‌برداری آزمایش و کاندوئیت این سد را از جمله برنامه‌های شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان دانست و اظهار کرد: جابه‌جایی و کوچ جنگل‌نشینان ساکن در بالادست مخزن سد شهربیجار پیگیری می‌شود.
وی آغاز عملیات اجرایی و احداث سدهای مخزنی دیورش، عزیزکیان، لاسک، خالصان، نیلرود، دیلمان و صیقلده با هدف تنظیم سالانه ۲۲۰ میلیون متر مکعب آب را از دیگر برنامه‌های شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان عنوان کرد و افزود: بیشترین بهره‌برداری از آب‌های سطحی را باید داشته باشیم تا بتوانیم به اهداف افق چشم‌انداز برسیم.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان، آب را محور تولید در آمایش سرزمینی خواند و بیان کرد: در افق سال ۱۴۰۴ استحصال آب را باید از ۳٫۵ میلیارد مترمکعب به ۵ میلیارد متر مکعب برسانیم و این امر نیازمند برنامه‌ریزی مناسب است.
منبع:پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون) کد خبر:۹۴۰۷۱۴۱۸۴۸۷ تاریخ انتشار:۱۳۹۴/۰۷/۱۴ ۰۲:۱۰
