۵/۸۴ درصد کشور ما خشک و نیمه‌خشک و ۵/۱۵ درصد آن مرطوب و نیمه مرطوب است تنها منبع آب کشور ما از اجتماع نزولات جوی و آبهای مرزی تامین می‌شود و حالا که خشکسالی و تغییر اقلیم بر تماس کشورها سایه افکنده بایستی مدیریت کنیم چرا که طبق طریف شاخص سازمان ملل و فالکن مارک ایران دچار بحران آب شده و مردم مهمترین مصرف‌کننده‌های آن باید این بحران را جدی بگیرند.
** ۷۲ درصد از بارش‌ها تبخیرمی‌شود
موجودی آب هر کشوری حاصل نزولات جوی و آبهای مرزی آن است و کشور ما به خاطر اقلیم خاص خود که وسعت بیشتری از آن خشک و نیمه خشک است مطمئناً آب زیادی را به خاطر اقلیم خود با تبخیر از دست می‌دهد.
روستایی رییس گروه دفتر پژوهش آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می‌گوید: نزولات جوی ایران ۴۱۳ میلیارد متر مکعب است که از این مقدار ۷۲ درصد تبخیر شده و فقط ۲۸ درصد که معادل ۱۱۷ میلیارد متر مکعب است باقی می‌ماند و آبهای مرزی که وارد دریاها و منابع آبی کشور ما می‌شود حدود ۱۳ میلیارد متر مکعب است که در نهایت ایران ۱۳۰ میلیارد متر مکعب آب دارد.
** امسال ۲۰ درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم
تغییر اقلیم و خشکسالی از یک طرف و اقلیم خاص ایران( خشک و نیمه‌خشک) از طرف دیگر دست به دست هم دادند و میزان بارش را به حدی چشمگیری کاهش دادند تا ایران به بحران آب برسد.
روستایی رییس دفتر پژوهش آب و خاک سازمان در این باره معتقد است: طبق آمار یک‌ماه گذشته از وزارت نیرو به این نتیجه رسیدیم که متوسط بارش در ۴۰ سال اخیر ۱۲۵ میلیارد متر مکعب در ۱۰ سال اخیر ۱۱۵ میلیارد متر مکعب و در ۵ سال اخیر به ۱۰۴ میلیارد متر مکعب رسده است.
چیت‌چییان وزیر نیرو در این باره می‌گوید: پانزده‌سال است کشور در خشکسالی مستمر قرار دارد به طوریکی بارش‌ها در بلند مدت از ۲۵۰ ملی‌متر به ۲۴۴ میلی‌متر کاهش پیدا کرده و امسال نیز به ۱۸۸ میلی‌متر رسیده و ۲۰ درصد کاهش داشته‌ایم.
کسری مخازن آب زیرزمینی از کل منابع آب سهمی برابر آبهای زیرزمینی است که متاسفانه در کشور ما به دلیل وجود چاه‌های غیر مجاز و آلودگی‌های ناشی از فاضلاب‌های شهری، صنعتی و زهاب‌های کشاورزی وضعیت این آبها سال به سال بحرانی‌تر شده است.
چیت‌چیان وزیرنیرو دراین بارمی‌گوید: هم اکون بیش از ۶ میلیارد متر مکعب در سال از منابع آب زیرزمینی بیش از ظرفیت آن برداشت می‌شود.
روستایی رییس دفتر پژوهش آب و خاک سازمان محیط زیست نیز معتقد است از ۱۳۰ مکیلیارد متر مکعب موجودی آب کشو، ۵۶ میلیارد متر مکعب به آبهای زیرزمینی و ذخایر اختصاص دارد که متاسفانه ۵/۶۱ میلیارد متر مکعب برداشت سالانه گزارش سده که با این حساب سالانه ۵/۵ میلیارد مترمکعب کسری مخازن اب‌های زیرزمینی را شاهد هستیم که ادامه این روال باعث فرونشست زمین و کسری آبهایی می‌شود که تجدیدناپذیرند.
** کشاورزی در صدر جدول مصرف‌کننده آب
روستیی رییس دفتر پژوهش آب و خاک سازمان محیط زیست در این باره می‌گوید: سهم مصرف بخش کشاورزی در ایران ۸/۹۲ درصد است که در جهان ۷۰ درصد بوده و این یعنی کشاورزی در ایران بالاترین میزان مصرف آب را به خود اختصاص داده در حالی که از ۵۱ میلیون تن تولیدات کشاورزی حدود۷/۷ میلیون تن مجموع ضایعات این بخش است هر۶۳ گرم محصول کشاورزی بطور متوسط یک‌متر مکعب آب مصرف می‌شود یعنی میزان هدر رفت آب برای ضایعات کشاورزی ۱۲ میلیون مترمکعب است که در واقع ۳ برابر حجم سد کرخه است.
روستایی در خصوص آمار مربوط به بخش شرب و صنعت می‌گوید: آب شرب در ایران ۶۵/۶ درصد که در جهان ۱۱ درصد است و صنعت ۲/۱۱ درصد که در جهان ۱۸ درصد برآورد شده است.
**سدهای ناکارآمد بحران آب را سرعت بخشیدند
دلیل احداث سد، ذخیره‌کردن روال آب و انتقال آن به پایین دست زمانی می‌تواند در منطقه‌ای کارآمد باشد که بصورت برنامه‌ریزی شده احداث شود.
روستایی رییس دفتر پژوهش آب و خاک سازمان در این باره می‌گوید: در حال حاضر ۱۳۱۰ سد، در حال اجرا، مطالعه و بهره‌برداری وجود دارد که متاسفانه در تعدادی از این‌ها به دلیل نفوذ ذینفعانی هم اکنون در برخی نقاط با توجه به خشکسالی و بارش کم در دراز مدت احداث این سدها روند فزونی بحران آب در مناطق را به اوج رسانده و بسیاری از مناطق آنها اب ندارند.
** موفقیت برای مقابله با بحران آب
سلیمانیان کارشناس حوزه آب و خاک در این باره می‌گوید: با تشکیل واحد ضربت صرفه‌جویی آب(پلیس آب) آموزش مشترکین نسبت به اهمیت آب و هحوه صرفه‌جویی در مصرف آن، مصوبات محدودکننده مصرف آب، نظارت شبانه‌روزی بر روند اجرای مصوبات از سوی مردم، افزایش جریمه روزانه مشترکین پرمصرف، جایژزین کردن چمن با گیاهانی که مقاومت بیشتری در برابر کم آبی دارند و در نهایت اصلاح شیوه آبیاری در بخش کشاورزی مطمئنا جنگ با بحران آب موفقیت آمیز است.
** چه باید کرد؟
مردم باید بحران آب را جدی بگیرند آگاهی مردم و حساسیت آنها، به انتقال واقعیت از جانب مسئولان در رسانه‌ها بر می‌گردد.
روستایی رییس دفتر پژوهش آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می‌گوید: بایستی مصارف هر خانوار را اولویت‌بندی کرده، آب شرب و مصرفی را جدا در واقع باید جیره‌بندی کینم طوریکه مصرف اضافی و هدر رفت آب ممنوع شود.
مسئولان به جای انتقال آب بین استانها بایستی از هدر رفت آب در همان منطقه مواجه با بحران آب جلوگیری کنند و وزارت نیرو استفاده از ابزارهای کنترل و جلوگیری از هدر رفت آب در کشور الزامی کنید.
روستایی از دیگر اقدامات مقابله با بحران را این گونه بیان می‌کند: چون بیشترین آب کشور ما صرف بخش کشاورزی می‌شود بایستی الزام‌سازی و مقرراتی با همکاری وزارت‌خانه کشاورزی انجام گیرد و کشاورزان متناسب با اقلیم هر منطقه به کشت بپردازند و روز به روز مواد غذایی کم آب را جایگزین الگوی غذایی پرآب کرد.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان کد خبر:۵۳۴۴۷۷۸ تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۴ – ۰۸:۱۴
