از سوی دیگر متوسط میزان بارندگی در دنیا طی یکسال ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیمتر و متوسط بارندگی در آسیا بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیمتر، متوسط بارندگی در کشور بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر و در استان اصفهان بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیمتر اعلام شده است.
بر اساس پیش‌بینی هایی که از سوی مسؤولان امر برای موضوع آب در سال ۲۰۲۵ صورت گرفته اگر مدیریت منابع آب نداشته باشیم، حدود ۴ میلیارد نفر در دنیا دچار کمبود آب شد و حدود ۲.۵ میلیارد نفر نیز در نقاطی زندگی می کنند که شرایط تنش آبی را تجربه می کنند.
در کشور ما سرانه آب تجدید پذیر حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب است که این سرانه در سال گذشته به ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافت و نشان از روند رو به افزایش خشکسالی دارد.
سرانه کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب آب برای هر نفر شرایط تنش آبی اعلام شده از این رو استان اصفهان با سرانه کمتر از ۱۰۰۰ مترمکعب نشان از شرایط تنش وارد شرایط بحران آب شده است .
با توجه به گزارشات ارائه شده از سوی وزارت نیرو برای سال جاری، ۵۱۷ شهر در کشور دارای شرایط تنش آبی و برخی استان‌های کشور از جمله اصفهان نیز دارای شرایط بحرانی آب هستند.
به روایت دیگر طبق گزارش های سازمان هواشناسی ، میزان بارندگی در استان اصفهان نسبت به کشور نصف و متوسط بارندگی کشور نسبت به جهان یک سوم است اما در بحث مصرف آب اوضاع بسیار متفاوت است و در صورتی که روند کنونی مصرف آب شرب در کشور ادامه یابد، بحران در منابع آبی شدیدتر می‌شود.
شرایط استان اصفهان در زمینه آب خاص است چرا که خشکی زاینده رود نه تنها بر کشاورزی، صنعت، شرب تأثیر می‌گذارد، بلکه از نظر اجتماعی، روانی و حتی بر میراث فرهنگی و حیات شهر اصفهان تأثیر گذار است.
شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در حال حاضر ۹۳ شهر را تحت پوشش آب شرب، بهداشتی و تصفیه فاضلاب قرار داده است که از این تعداد ۵۰ شهر و ۳۰۰ روستا به طور مستقیم از رودخانه زاینده‌رود آبرسانی می شوند، ضمن اینکه شهرهای یزد و کاشان نیز از رودخانه زاینده‌رود مشروب می‌شوند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان در گفتگوی اختصاصی با “قدس آنلاین” اظهارمی کند: براساس استانداردها امروز در کشور وارد مرحله تنش آبی شده‌ایم یعنی میزان سرانه آب تجدید پذیر برای هر نفر در سال کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب است.
هاشم امینی ادامه می دهد: اگر در شرایط تنش آبی، سرانه آب تجدید پذیر کمتر از یک هزار مترمکعب باشد دچار بحران آب شده‌ایم که استان اصفهان با سرانه ۹۰۰ مترمکعب وارد این مرحله بحرانی شده است.
وی با اشاره به این که حدود ۸۵ درصد آب شرب استان اصفهان از حوزه آب‌های سطحی یعنی زاینده‌رود و ۱۵ درصد آب از چاه‌های عمیق و قنوات در شهرستان‌های استان تأمین می‌شود، می گوید: سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در ۹۳ شهر و ۳۰۰ روستا از این منابع آبی بهره‌مندند.
مدیرعامل آب و فاضلاب اصفهان، متوسط بارندگی در دنیا را ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیمتر، در کشور ایران ۲۰۵ میلیمتر و در استان اصفهان ۱۱۰ میلیمتر اعلام و اظهار کرد: سرانه آب تجدید پذیر (آب ناشی از بارندگی که در شرب، کشاورزی و صنعت استفاده می‌شود) ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده که امروز به کمتر از ۱۱۰ میلیارد مترمکعب کاهش‌یافته است.
وی یکی از چالش‌های جدی حوزه آب به‌جز کاهش بارندگی را کاهش سفره‌های آب زیرزمینی به علت برداشت‌های غیرمتعارف می داند و اضافه می کند: بیش از ۸۵ حلقه چاه در حوزه آب شرب در استان اصفهان خشک‌شده و بسیاری از چاه‌ها از لحاظ کیفی دچار مشکل است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان به کاهش مصرف آب در این استان با وجود افزایش جمعیت و انشعابات آب اشاره و اظهار می کند: ما سال گذشته حدود ۰٫۸ درصد کاهش مصرف آب داشتیم که نشان‌دهنده همکاری خوب مردم در مدیریت مصرف است.
امینی می افزاید: پارسال حدود ۳۰ هزار انشعاب آب افزایش اضافه شد اما کاهش مصرف نیز به دست آمد.
افزایش تعرفه‌ای برای مشترکان پر مصرف
حدود ۸۳٫۷ درصد مشترکان استان اصفهان تا ۲۰ مترمکعب آب در ماه، ۱۵٫۴ درصد از ۲۰ تا ۴۰ مترمکعب و حدود ۰٫۹ درصد از ۴۰ مترمکعب به بالا در ماه مصرف می‌کنند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان یکی از اقدامات این شرکت برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب را اقدامات افزایش تعرفه‌ای برای مشترکان پر مصرف (بالای ۴۰ مترمکعب) اعلام می کند و می گوید: قیمت فروش هر مترمکعب آب دو هزار و ۳۱۰ ریال است در حالی که قیمت تمام شده آن حدود پنج هزار ریال است.
وی تصریح می کند: اصفهان و کرمان پارسال وضعیت قرمز داشتند، اما با وجودی که بستر رودخانه خشک بود، با مدیریت درست مصرف آب، ما جیره‌بندی و نوبت‌بندی آب در استان نداشتیم.
امینی اظهار امیدواری کرد: امسال که بستر رودخانه زاینده‌رود جاری است به گذراندن تابستان بدون مشکل در استان اصفهان کمک کند.
امینی استفاده از ابزار کاهنده مصرف آب را در این زمینه مثمر ثمر خوانده و می افزایدد: با این تجهیزات ۳۰ تا ۵۰ درصد مصرف آب در منازل کاهش می‌یابد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان تاکید می کند: براساس سند جامع آب استان در بخش تأمین، توزیع و مصرف آب ، ابتدا دستگاه‌های اجرایی برای آن پیش‌قدم و در مرحله بعدی، مکان‌های عمومی مانند هتل‌ها و بیمارستان‌ها دست به کار شدند.
وی یکی از اقدامات شرکت آب و فاضلاب اصفهان برای مدیریت بهتر آب را اصلاح شبکه‌های فرسوده آبرسانی عنوان و اضافه می کند: در سه سال گذشته ۳۲۸ کیلومتر از شبکه‌های فرسوده در استان اصلاح شد.
امینی با اشاره به قرارداد این شرکت با مرکز همکاری‌های خاورمیانه ژاپن جهت تشخیص نشت آب با استفاده از فناوری‌های نوین اظهار می کند: در سال گذشته ۱۵۰ لیتر بر ثانیه از نشتی‌های شبکه آب استان نشت گیری شد.
امینی همچنین با یادآوری راه‌اندازی سامانه مدیریت فشار و هوشمند سازی شبکه‌های آب توسط اداره آب و فاضلاب اصفهان برای نخستین بار در کشور ، اعلام می کند: میزان پرت شبکه‌های آبرسانی (آب بدون درآمد( از ۳۰ درصد در سال ۱۳۸۶ به ۱۷٫۵ درصد در زمان حاضر رسیده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان از یک هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال فاینانس چین در شبکه فرسوده فاضلاب اصفهان خبر داد و گفت: با استفاده از این فاینانس و روش‌های نوین به بازسازی و اصلاح شبکه فاضلاب استان می‌پردازیم.
جداسازی آب شرب و غیر شرب در دست مطالعه
موضوع مهم دیگر جداسازی آب شرب از آب بهداشتی است ، مساله ای که در دنیا شناخته شده است و این موضوع به صورت کلان در کشور جزو ضرورت‌هاست.
آب آشامیدنی فقط ۱۰ درصد مصارف خانگی را شامل می‌شود؛ بنابراین تفکیک آب شرب از آب بهداشتی کاری عقلانی و استراتژیک است.
موضوعی که این روزها از سوی مقامات ارشد وزارت نیرو مورد تاکید قرار گرفته و اجرای آن در مشهد به صورت پایلوت آغاز شده است.
به گفته مسؤولان ، پس از اجرای این طرح به صورت پایلوت در مشهد، پروژه جداسازی آب شرب از بهداشتی در مناطق جنوبی کشور از جمله سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، هرمزگان، خراسان جنوبی، بخش‌هایی از استان سمنان و اصفهان اجرا می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان درباره جداسازی آب شرب و غیر شرب در شبکه‌های آبرسانی می گوید: این اقدام اکنون فقط در شهرستان خور و بیابانک انجام می‌شود و در چند شهرستان دیگر در دست مطالعه است.
وی تأکید می کند: ایجاد تأسیسات جدید برای این کار سرمایه‌گذاری کلانی می‌خواهد درحالی‌که تجهیزات فعلی ما مطابق استاندارد جهانی، آب شرب را تأمین می‌کند و با همین امکانات می‌توانیم بهترین شرایط را داشته باشیم.
امینی بیلان آب در کشور را ۹۲ درصد در بخش کشاورزی و شش تا هفت درصد در بخش شرب و مابقی در بخش صنعت دانسته و معتقد است شرکت آب و فاضلاب نباید پاسخگوی بخش کشاورزی باشد.
به گفته وی، بخش کشاورزی باید به‌عنوان بخش تأثیرگذار اقدامات لازم را در زمینه مدیریت مصرف آب انجام دهد.
نصب پمپ های مکنده قانونی نباشد برخورد می کنیم
اگر از جمعیت ۴ و نیم میلیون نفری اصفهان هر کسی به اندازه یک و نیم لیتر آب روزانه صرفه‌جویی کند، میزان آب جمع آوری شده به اندازه ۴۰ هزار نفر است.
شرکت آبفای استان اصفهان نیز به منظور پیشگیری از بحران آب در ایام تابستان، مشترکان پرمصرف به ویژه در شهر اصفهان را شناسایی و اخطارهای لازم را به آنها اعلام کرده و هشدار داده است که در صورت عدم رعایت مصرف بهینه آب شرب آنها را قطع می کند کما اینکه در روزهای اخیر سه فقره کارواش پلمپ و ۹۴۱ فقره انشعاب غیر مجاز را شناسایی کرده است.
آبفای اصفهان همچنین از مدیران استان خواسته که فضای سبز خود را با آب شرب آبیاری نکنند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اما به نکته مهم دیگری در این راستا اشاره می کند و آن هم نصب پمپ های مکش آب بر روی شبکه های انشعاب آب است .
هاشم امینی به خبرنگار ما گفت: باید به صورت فنی و قانونی باشد تا حقوق شهروندان ضایع و تعدی نشود و در غیر این صورت با متخلفان برخورد خواهد شد؛ اگرچه ابزار قانونی برای برخورد با این افراد و جمع آوری این ابزارها وجود دارد، اما معتقدیم که خود مردم باید این موارد را رعایت کنند.
وی راه اندازی سامانه مدیریت هوشمند توزیع آب در ۱۳۲ نقطه شهر اصفهان برای مدیریت و توزیع عادلانه تر آب را از دیگر اقدامات آبفای استان اصفهان برشمرده و ادامه می دهد: یکی از پروژه های این شرکت، طرح انتقال آب به نقاط مرکزی، غرب و شمال غرب شهر اصفهان است که مشکل کاهش فشار آب در این مناطق را رفع می کند.
بحران آب همچنان در کشور جدی است و کماکان میزان مصرف از تأمین بسیار بالاتر است؛نرخ آب بها در ایران به حدی پایین است که حساسیت مشترکین را بر نمی انگیزد تا الگوی مصرف خود را اصلاح کنند.
اگر قهر طبیعت در سال های اخیر و تغییر شرایط آب و هوائی را هم که انسان مسیب آن است به عوامل فوق اضافه کنیم در می یابیم که بحران آب جدی است .
آنچه پر واضح است اینکه در صورتی که روند کنونی مصرف آب شرب در کشور ادامه یابد، منابع آبی کشور با بحران مواجه می‌شوند ؛ پس بایید قدر این نعمت بزرگ الهی را بدانیم و درحفظ آن بکوشیم.
منبع:قدس آنلاین کد خبر:۳۰۷۵۱۷ تاریخ انتشار: ۱۳۹۴/۶/۱۵ – ۰۸:۵۰
