امروز جلسه دفاع از پایان‌نامه دکتری پرویز جلیلی با موضوع اقتصاد آب در دانشگاه اصفهان با حضور اساتید رشته اقتصاد برگزار و به موضوع مدیریت متمرکز یا غیرمتمرکز آب پرداخته شد.
رحمان خوش‌اخلاق استاد راهنمای این پایان‌نامه صبح امروز (دوشنبه) در ابتدای جلسه دفاع با بیان اینکه موضوع کم آبی در حال تشدید شدن است، اظهار کرد: کم آبی و خشکسالی موضوعی جدی است که باید به جای اعمال مدیریت متمرکز و تحکمی، چارچوب بازاری و مدیریت غیرمتمرکز بر حق آبه‌ها شکل بگیرد.
وی افزود: دانشگاهیان و سازمان آب منطقه‌ای به دوتیم مقابل یکدیگر تبدیل شده‌اند و مجبوریم برای دریافت مجوز طرح‌ها به تیم مقابل مراجعه کنیم. این سازمان نیز که منافع خود را در این طرح نمی‌بیند، آنها را رد می‌کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هدف محققان جلب توجه عموم جامعه به این موضوع و به چالش کشیدن این نوع مدیریت است، ادامه داد: مشکلات فعلی در حوزه آب ناشی از مدیریت چند نهاد مختلف برای دسترسی به آب است که در قالب علمی انجام نمی شود.
هم‌چنین، پرویز جلیلی کامجو، دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان با اشاره به عنوان پایان‌نامه “تخصیص پایدار آب و عملی سازی آن در حوضه‌های مختلف” گفت: در تخصیص آب دو روش مدیریتی مهم وجود دارد. نخست تخصیص دولتی و متمرکز که بیشتر در کشورهای جهان سوم رایج است و دیگری تخصیص بازاری و غیرمتمرکز است.
وی اظهار کرد: نتایج مدیریت دولتی ناکارا و غیر بهینه بوده و این نوع مدیریت، بوروکراسی عریض، نبود انگیزه فردی، وابسته بودن به ابعاد جغرافیایی، فشارهای سیاسی و اجتماعی و مشکلات مختلف دیگر را دارا است. البته این مدیریت از مزایایی نظیر حفظ جنبه استراتژیک و توانایی سرمایه‌گذاری سنگین برخوردار است.
این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه روش مدیریت غیرمتمرکز یا بازاری همه معایب مدیریت دولتی را برطرف می‌کند، افزود: این روش معایبی نظیر همگن نبودن تنوع در حق آبه‌ها به دلیل تقدم تاریخی، شکست بازار به دلیل وجود اثرات خارجی، عدم انتشار اطلاعات به صورت کامل را دارا است. البته این مشکلات را می‌توان برطرف کرد و این مدل را ارتقا داد.
جلیلی ادامه داد: در دو دهه اخیر تمرکز متخصصان اقتصادی دنیا معطوف به شناسایی کاستی‌ها در بازار و طراحی فرآیند و مکانیسم‌هایی برای رفع این موارد است.
این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه تخصیص آب به عنوان یکی از منابع مورد چالش در اقتصاد ایران محسوب می‌شود، تصریح کرد: مطالعه موردی زاینده‌رود که موضوع آن در سال‌های اخیر از مهم‌ترین موانع توسعه استان است، برآورد تقاضای آب در بخش گردشگری و برآورد تقاضای آب در بخش محیط زیست در یک حوضه آبریز از جنبه‌های پژوهشی این پایان‌نامه است.
جلیلی اظهار کرد: تالاب گاوخونی اولین بخش خواستار آب در محیط زیست است که حدود یک دویستم مقداری که باید آب دریافت کند، آبگیری می‌شود.
وی با اشاره به پیشینه پژوهشی اقتصاد آب در ایران و خارج از کشور، گفت: در این پایان‌نامه روش تجزیه و تحلیل از طریق تابع تقاضای آب شرب مسکونی، آب کشاورزی، آب در صنعت و معدن، تمایل به پرداخت نهایی برای گردشگری، نیاز محیط زیستی زاینده‌رود و تمایل به پرداخت نهایی انجام شده است.
این دانشجوی اقتصاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه شروع بازار اولیه آب از طریق طراحی فرآیند و مکانیسم تطبیقی امکان پذیر است، ادامه داد: با این روش کشاورز می‌تواند آبی که خود مصرف نمی‌کند را به کشاورزان مناطق دیگر به فروش برساند و نیاز آبی آنها را برطرف کند.
در جلسه دفاع این پایان‌نامه که با حضور کارشناسان اقتصادی و پژوهشی سازمان آب منطقه اصفهان برگزار شد، رجبی کارشناس تحقیقات سازمان آب منطقه‌ای در پاسخ به انتقاد رحمان خوش‌اخلاق مبنی بر مدیریت تحکمی این سازمان متناسب با منافع سازمانی خود، گفت: نمی‌توان موضوعات مربوط به آب را با اقتصاد مربوط دانست؛ هم چنین باید فشارهای سیاسی و اجتماعی وارد بر سازمان که در عملکرد آن مؤثر است را در نظر گرفت.
خوش‌اخلاق نیز در جواب خواستار اهمیت بیشتر دادن به اقتصاد آب در سازمان آب منطقه‌ای شد و از مدیریت تحکمی و عدم استفاده آب منطقه‌ای از اقتصاد به شدت انتقاد کرد.
منبع:ایسنا کد خبر:۹۴۶-۵۹۳-۵ تاریخ انتشار:۱۶:۱۲:۵۱ ۱۳۹۴/۰۶/۰۲
