مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران گفت: در موضوع شوری کارون کسی پیگیر ورود پساب‌های نیشکر و حوضچههای پرورش ماهی به این رودخانه نیست.
“سیدمحمدرضا رضازاده” در نشستی خبری امروز خود اظهار داشت: پتانسیل تولید انرژی برقابی در کشور حدود ۳۰ هزار مگاوات است که اکنون ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه برقآبی در دست بهره‌برداری است، ساخت ۵ تا ۶ هزار مگاوات نیروگاه برقآبی در دست اجرا است و بقیه نیز تا مرز ۳۰ هزار مگاوات در دست مطالعه است.
وی افزود: در حال حاضر حدود ۱۴ درصد از ظرفیت نیروگاهی کشور در بخش برقآبی است که میزان استفاده از آن متناسب با شرایط آب و هوایی و نیاز شبکه برق متفاوت است.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه معمولا در ساعات پیک از تولید برق در نیروگاههای برقآبی استفاده می شود، گفت: در تابستان سال گذشته که گرمای هوا افزایش یافته بود، دیسپاچینگ ملی از ما خواست تا با رهاسازی بیشتر آب، برق بیشتری تولید کنیم.
وی ادامه داد: نیاز به تولید بیشتر برق در تابستان است در حالی که نیاز به آب در بخش کشاورزی در پاییز است و زمان نیاز این دو با هم تطبیق ندارد، سدی که به عنوان کلید تطبیق نیاز آبی دشت خوزستان با تولید برقآبی ایفا نقش می کند، سد گتوند است؛ این سد که در ادامه سلسله سدهای کارون بر روی این رودخانه احداث شده، پس از رهاسازی آب از سدهای بالادست کارون و تولید برق، از ورود این آب به خلیج فارس جلوگیری کرده و با جمع‌آوری آب‌های رهاشده، نیاز دشت خوزستان را به آب در پاییز را برطرف می کند.
رضازاده خاطرنشان کرد: از دیگر دستاوردهای بهره‌برداری از این سد، کنترل سیلاب‌هاست، سیلابی که در روزهای گذشته در رودخانه کن به وقوع پیوست و متأسفانه جان تعدادی از هموطنانمان را گرفت در مقابل سیلابی که فروردین ماه سال جاری در خوزستان اتفاق افتاد بسیار کوچک بود.
وی افزود: رودخانه کارون به صورت طبیعی حداکثر شاید قابلیت انتقال ۲ هزار مترمکعب دبی لحظه‌ای را دارد، اما سیلابی به بزرگی ۶ هزار مترمکعب دبی لحظه ای در حوضه کارون رخ داد که اگر سد گتوند نبود، اهواز را به زیر آب می برد و این سد، خوزستان را در برابر سیلاب، ایمن کرد.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه به دلیل تغییرات اقلیمی بازنگری بر روی طرح های سدسازی در کشور آغاز شد، گفت: تعدادی از طرح ها از جمله طرح سد و نیروگاه سازبن، سد و نیروگاه گرشا و سد و نیروگاه کرخه ۲ که در مرحله مطالعات بودند، از اولویت خارج شدند.
وی افزود: همچنین، برخی طرح‌های مورد تغییر در اهداف قرار گرفتند، از جمله طرح سد و نیروگاه بختیاری که ارتفاع آن از ۳۲۵ متر به ۲۷۵ متر و حجم مخزن آن از ۵ میلیارد مترمکعب به ۲٫۷ میلیارد مترمکعب و ظرفیت نیروگاه آن از ۱۵۰۰ مگاوات به ۷۵۰ مگاوات کاهش یافت، اما ساختگاه قبلی آن مورد تأیید مجدد قرار گرفت و این تغییرات از سوی وزارت نیرو به ما ابلاغ شده است.
رضازاده از مذاکرات شرکت آب و نیرو با شرکت‌های خارجی برای تأمین مالی طرح بختیاری خبر داد و گفت: تاکنون با یکی از شرکت های خارجی MOU به امضا رسیده که این طرح را به صورت فاینانس تأمین مالی کند اما همچنان مذاکرات با شرکت های خارجی که تمایل به سرمایه گذاری در طرح بختیاری دارند ادامه دارد.
این مقام مسئول در خصوص طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی گفت: این مسئله که از چندسال پیش مطرح شده بود، در طول سال گذشته مطالعات آن به پیش رفت اما برای سال جاری اعتبارات کافی برای مطالعات آن نیز تخصیص پیدا نکرد.
وی افزود: تاکنون با محیط زیست استان مازندران همکاریهایی برای بررسی روش های مختلف شیرین سازی آب انجام شده است و پیش بینی می شود مطالعات آن تا سال ۹۶ ادامه یابد.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه این شرکت در بحث انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه فقط کار مطالعات مرحله شناخت را انجام می دهد، گفت: اگر در مرحله شناخت به نتیجه برسیم که امکان اجرای این طرح وجود دارد، مطالعات ادامه خواهد یافت در غیراین صورت ادامه مطالعات این طرح ممکن است متوقف شود.
وی ادامه داد: در ارتباط با دریاچه ارومیه هم اکنون انتقال آب از سد “کانی سیب” با احداث تونلی ۳۶ کیلومتری به این دریاچه در حال انجام است که قطعات TBM حفاری این تونل در حال ورود به کارگاه است و امیدواریم در اوایل پاییز کار حفاری این تونل آغاز شود. دستگاه TBM دومی نیز برای حفاری قطعه دوم این تونل در بهمن ماه سال جاری وارد بندرعباس می شود و با احداث این تونل، ۶۵۰ میلیون مترمکعب در سال آب ازکانی سیب به دریاچه ارومیه منتقل خواهد شد.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه در سال جاری از منابع مالی صندوق توسعه ملی به ۱۱ پروژه این شرکت تزریق اعتبار خواهد شد، گفت: منابع مالی ما در نیروگاههای برقآبی شامل مواردی از قبیل بهای برق تولیدی نیروگاههای تحت مدیریت خودمان، به علاوه بهای تولیدی برقآبی سایر نیروگاههای کشور پس از کسر هزینه بهره برداری و همچنین بهای سوخت مصرف شده این نیروگاه‌ها است؛ در مجموع از تولید برق تاکنون به جز مقادیر تولید شده در سال جاری، حدود ۴۰۰ میلیارد تومان طلب داریم، حدود ۳۰۰ میلیارد تومان در طرح‌های برقآبی به پیمانکاران بدهکاریم و از بابت فروش اوراق مشارکت نیز ۳ هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی کشور بدهکاریم.
وی افزود: پیشنهاد ما این است که مثل چندسال قبل، بدهی شرکت‌های بزرگی چون آب و نیرو به دولت منتقل شود.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در پاسخ به سوالاتی در خصوص سد گتوند و حواشی مطرح شده پیرامون آن گفت: در خصوص سد گتوند در کل می توان چند سوال را مطرح کرد، اینکه چرا سد گتوند ساخته شد؟، چرا در این ساختگاه ساخته شد؟، آیا سازند گچساران دیده نشده بود؟، و در نهایت با بهره برداری از این سد در کارون چه خبر است؟
وی ادامه داد: همانطور که گفتیم سد گتوند به عنوان تبدیل و تطابق نیازهای برقی و آبی کشور در رودخانه کارون عمل می کند و اگر مخزنی به بزرگی مخزن سد گتوند نباشد، آبی که از سدهای بالادست برای تولید برق رهاسازی می شود به خلیج فارس می ریزد و پاییز با کمبود آب کشاورزی مواجه می شویم.
رضازاده تصریح کرد: ساختگاه فعلی سد با بررسی نقاط ضعف و قوت مختلف، تعیین شده است و اگر در جای دیگری این سد احداث می شد، مخزنی ۵ میلیارد مترمکعبی نداشتیم.
وی ادامه داد: سازند گچساران از ابتدا در این طرح دیده شده بود، پنل های بین المللی برای ان برگزار شده بود، مدل سازی شده بود و راهکارهای متعددی به صورت کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت رد این خصوص اندیشیده شده بود، از جمله اینکه در راهکار کوتاه مدت ما باید نرخ انحلال نمک را که تنها ۱۸ درصد از سازند گچساران را نمک تشکیل می داد، کاهش دهیم که بدین منظور احداث پتوی رسی انجام گرفت به طوری که پیش از هر مرحله آبگیری تا ۱۰ متر بالاتر از تراز نهایی، پتوی رسی ایجاد می شد.
وی افزود: زمانی در رسانه‌ها منعکس شد که پتوی رسی نشست کرده است، از ابتدا نیز قرار نبود پتوی رسی بر سر جای خود ثابت بماند، ما این پتو را از جنس رس انتخاب کرده بودیم که قابلیت انعطاف داشته باشد و با انحلال نمک روی لایه های رس و مارن سازند بنشیند و ضخامت لایه در عمل افزایش یابد.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران خاطرنشان کرد: فروچاله هایی که طی قرن ها در سازند گچساران ایجاد شده بود را با دوغاب رس پر کردیم و به جای ۳ تخلیه کننده، ۶ تخلیه کننده در رقومهای مختلف بدنه سد در نظر گرفتیم که بتوانیم با مدیریت مخزن، آب را از لایه های مختلف خارج کنیم.
وی ادامه داد: در کف مخزن نیز یک خط لوله ایجاد کردیم که بتوانیم آب را از کف مخزن نیز خارج کنیم.
وی توضیح داد که این اقدامات اختصاصا در سد گتوند و با توجه به سازند گچساران انجام شده و در دیگر سدها اجرا نمی گردد.
رضازاده با بیان اینکه دولت تصمیم گرفت برای پایان دادن به تمامی حواشی و شایعات پیرامون سد گتوند، یک نهاد علمی و خارج از بدنه دولت به بررسی این پروژه اقدام کند، گفت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با موسسه آب دانشگاه تهران با همکاری سایر دانشگاهها پروژه ای را به منظور بررسی مجدد راهکارهای اندیشیده شده تعریف کردند که این موسسه تاکنون گزارش های خود را ارائه داده اما هنوز این گزارش ها به تصویب نهایی برای ابلاغ نرسیده اند.
وی افزود: طبق گزارش هایی که تاکنون موسسه آب دانشگاه تهران به عنوان نهادی علمی و بی طرف ارائه کرده، مدیریت مخزن که اکنون نیز اجرا می شود به عنوان راهکار اول و انتقال آب از لایه های پایینی مخزن سد با خط لوله ای که تعبیه شده به حوضچه هایی تبخیری به عنوان راهکاری تکمیلی اعلام شده است. البته نتایج بررسی ها و گزینه های انتخاب شده قاعدتا توسط موسسه آب دانشگاه تهران و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام خواهد گردید.
این مقام مسئول با بیان اینکه آب رهاسازی شده از سد گتوند در مقطع سد تنظیمی EC مشخصی دارد، گفت: اما این عدد در اهواز به دوبرابر و در آبادان به سه برابر می رسد، چرا کسی پیگیر رشد ۲ تا ۳ برابری EC در رودخانه کارون پس از سد گتوند نیست؟
وی گفت: نمک سلول زنده نیست که خود رشد کند و افزایش یابد؛ اگر شوری کارون اضافه می‌گردد یعنی نمک های جدید به آن افزوده شده است.
وی افزود: کسی پیگیر ورود پساب‌های نیشکر و حوضچههای پرورش ماهی به کارون نیست, تا چه زمانی آلاینده های کارون می خواهند پشت سد گتوند مخفی شوند؟
رضازاده اذعان داشت: رودخانه راین که یکی از رودخانه‌های مهم اروپا است در سال‌های گذشته رودخانه‌ای آلوده بود که با همت کشورهای طول رودخانه و اعمال قوانین سختگیرانه احیا شد، کارون نیز رودخانه مهمی برای ایران است که باید با اعمال قوانین سختگیرانه احیا شود.
مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه هر دستگاهی باید مسائل زیست محیطی را در اجرای پروژه‌های خود مورد توجه قرار دهد، گفت: جایگاه سازمان محیط زیست جایگاهی مهم در اجرای پروژه های کشور است، که در فرآیند اجرای هر پروژه‌ای باید مجوز این سازمان اخذ شود و نظرات این سازمان در صدور مجوز زیست محیطی هر طرح جمع‌بندی و منعکس می شود.
رضازاده در پاسخ به اینکه برخی می گویند عمر سدسازی در جهان به پایان رسیده، گفت: اینکه کشورهای پیشرفته اقدام به ساخت سد نمی کنند به این دلیل است که اکثر کشورهای پیشرفته ۷۰ یا ۸۰ سال قبل از ما تمامی سدهایی که می توانستند احداث کنند را احداث کرده‌اند و کشوری چون امریکا ۶۰ تا ۷۰ هزار سد کوچک و بزرگ دارد و غالب سدهایی که تخریب شده‌اند نیز ارتفاع کمتر از ۳۰ متر داشته که یا عمر مفید آنها تمام شده و مخزن آنها با رسوب پر شده یا در زیر دست طرح مهمتری قرار گرفته اند.
وی ادامه داد: ما در غرب و شمال کشور رشته کوه‌های زاگرس و البرز را داریم که بیشتر بارندگی‌های کشور در این بخش‌های کوهستانی است در حالی که بقیه کشور را دشت ها و بیابان های کم باران فرا گرفته است و ما راهی جز مهار آب‌های سطحی در مناطق کوهستانی برای مدیریت منابع آبی کشور نداریم؛ در غیراین صورت این آب‌های روان از دسترس ما خارج می‌شوند.
منبع:پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون) کد خبر:۹۴۰۵۰۳۱۷۲۳۱ تاریخ انتشار: ۱۳۹۴/۰۵/۰۳ ۰۴:۲۳
