ارقام نشان میدهد که برحسب کالا و منطقه میران ضایعات محصولات کشاورزی در بخش توزیع متفاوت است.
بیش از ٧٠ درصد آب رودخانهها و آبهای زیرزمینی برای کشاورزی استفاده میشود. با افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد غذایی در آینده، جهان شاهد تخلیه سریع منابع آبی خواهد بود.
در برنامه محیطزیست سازمان ملل آمده است که در سال ٢٠٢۵ بیش از نیمی از جمعیت جهان در کشورها یا مناطقی زندگی میکنند که تنش آبی دارند. کاهش منابع آبی بههمراه تخریب زمین باعث خواهد شد که تولیدات کشاورزی در حدود ٣٠ درصد تا سال ٢٠٣٠ کاهش یابد.
این در حالی است که به دلیل افزایش جمعیت، افزایش مواد غذایی باید ۵٠ درصد بیشتر شود و برای تولید آن ٣٠ درصد آب بیشتر نیاز است. (UNEP,٢٠٠٩) با توجه به بحران آب و زمین و تغییر اقلیم، تلاش جهانی حول محور مقابله با کمبود آب و اطمینان از امنیت غذایی است.
برای این منظور دو پارادایم دنبال میشود: یکی اینکه در طرف عرضه با توجه به توسعه پایدار و اقتصاد سبز «چگونه تولید بیشتر داشته باشیم» و دیگری طرف تقاضاست که «مدیریت بهینه تقاضا برای کاهش ضایعات در زنجیره غذایی» چگونه باشد.
این دو پارادایم لازم و ملزوم هم هستند. در بحث مدیریت عرضه محصولات کشاورزی اطلاعات فائو نشان میدهد که ضایعات زنجیره عرضه بر حسب حلقههای آن متفاوت است. ضایعات مصرف برداشت، حمل و ذخیرهسازی موضوعاتی است که در شمارههای قبلی به آن پرداخته شد.
در این نوشتار به ضایعات بخش توزیع (ضایعات نظام بازار، از قبیل بازارهای عمدهفروشی، سوپرمارکتها، خردهفروشان و بازار فروش محصولات تازه) پرداخته میشود. اطلاعات فائو نشان میدهد که میزان ضایعات بخش توزیع گوشت برای اروپا چهار درصد، شمال آمریکا و اقیانوسیه چهار درصد، کشورهای صنعتی آسیا شش درصد، کشورهای صحرای آفریقا هفت درصد، کشورهای شمال آفریقا، غرب و مرکز آسیا پنج درصد، کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا هفت درصد و آمریکای لاتین پنج درصد است.
ملاحظه میگردد که ضایعات بخش توزیع گوشت در کشورهای شمال آفریقا و کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا بیشتر از مناطق دیگر است.
میزان ضایعات بخش توزیع ماهی و غذاهای دریایی برای اروپا ٩ درصد، شمال آمریکا و اقیانوسیه ٩ درصد، کشورهای صنعتی آسیا ١١ درصد، کشورهای صحرای آفریقا ١۵ درصد، کشورهای شمال آفریقا، غرب و مرکز آسیا ١٠ درصد، کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا ١۵ درصد و آمریکای لاتین هشت درصد است.
ضایعات بخش توزیع ماهی و غذاهای دریایی در کشورهای صحرای آفریقا و جنوب و جنوب شرقی آسیا بیشتر از مناطق دیگر است. برای سبزیها و میوهها میزان ضایعات بخش توزیع برای اروپا ١٠درصد، شمال آمریکا و اقیانوسیه ١٢ درصد، کشورهای صنعتی آسیا هشت درصد، کشورهای صحرای آفریقا ١٧درصد، کشورهای شمال آفریقا، غرب و مرکز آسیا ١۵درصد، کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا ١٠درصد و آمریکای لاتین ١٢ درصد است. ضایعات بخش توزیع سبزیها و میوهها در کشورهای صحرای آفریقا بیشتر از مناطق دیگر است.
برای شیر میزان ضایعات در بخش توزیع برای اروپا ٠,۵ درصد، شمال آمریکا و اقیانوسیه ٠.۵ درصد، کشورهای صنعتی آسیا ٠.۵ درصد، کشورهای صحرای آفریقا ١٠درصد، کشورهای شمال آفریقا، غرب و مرکز آسیا ٨درصد، کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا ١٠درصد و آمریکای لاتین هشت درصد است. ضایعات بخش توزیع شیر در کشورهای صحرای آفریقا و جنوب و جنوب شرقی آسیا بیشتر از مناطق دیگر است.
ارقام نشان میدهد که برحسب کالا و منطقه میران ضایعات محصولات کشاورزی در بخش توزیع متفاوت است.
کاهش ضایعات بخش توزیع و بازار محصولات کشاورزی برحسب کالا و منطقه جغرافیایی، یکی از راهکاری کاهش انتشار گازهای گلخانهای و جلوگیری از هدر رفت آب است.
در ایران نیز لازم است یکی از سیاستهای دولت به سمت تقاضا و مدیریت بهینه مصرف محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره باشد. هماکنون اخبار ناگواری درخصوص کمبود آب در کشور میخوانیم.
روستای چهاربره بروجرد در کمآبی میسوزد. درگیری و نزاع روستاییان بر سر آب مشکل تازهای در شهرستان بروجرد نیست و متأسفانه گواه آن کوچهای اجباری برخی خانوارها و ریختهشدن خون افراد در این راه است (خبرگزاری فارس)، آب در روستاهای کرمانشاه جیرهبندی شد، قربانیشدن یکنفر بهدلیل نزاع بر سر آب (مرصادنیوز)، با فرارسیدن فصل گرما و ماه مبارک رمضان نگرانی مردم برای آب آشامیدنی و مصرفی روزانه دو چندان شده است. (پایگاه خبری تحلیلی کهگیلویه). بحران آب در ایران جدی است و لازم است ضایعات در زنجیره مواد غذایی کاهش یابد که از هدررفت آبی که برای تولید آن مصرف میشود جلوگیری شود.
منبع:الف کد خبر:۲۸۲۱۲۴ تاریخ انتشار : شنبه ۲۰ تیر ۱۳۹۴ ساعت ۲۰:۵۱