مسلماً برای تعیین گونه های گیاهی برای کشت در فضای سبز هر منطقه متناسب با تمام شرایط میکروکلیمائی و زراعی آن منطقه و با توجه به مقاومت گیاهان نسبت به عوامل نامساعد تصمیم گیری می شود و با توجه به تنوع شرایط زراعی و به خصوص کیفیت و کمیت آب و خاک در مناطق مختلف شهر و استان این مقوله باید لحاظ شود.
علیهذا با توجه به تجارب کارشناسان و نتایج مطالعات و تحقیقاتی که تاکنون به دست آمده است در خصوص معرفی گیاهان مقاوم و یا نسبتاً مقاوم به خشکی طبق لیست ذیل تقسیم بندی می شود.
۱- چمن های مقاوم به خشکی
۲- درختان مقاوم یا نسبتاً مقاوم به خشکی
۳- درختچه ها و پیچ های زینتی مقاوم یا نسبتاً مقاوم به خشکی
۴- گلها و گیاهان زینتی مقاوم به خشکی
شایان ذکر است از کشت چمن های با نیاز آبی زیاد تحت عناوین چمن لولیوم، اسپرت، چهارتخم و تمام بذور چمن های وارداتی از اروپا و همچنین کشت غالب درختان انواع بید، صنوبر، سپیدار باید جداً جلوگیری نمود.
چمن های مقاوم به کم آبی
از دیرباز بذر چمن های مورد نیاز فضاهای سبز کشور و به تبع فضاهای سبز شهر توسط شرکت های وارد کننده از کشورهای اروپائی تأمین می شده و ارقام چمن های تعیین شده و محل تولید بذور اینگونه چمن ها مناسب شرایط مناطق مرکزی ایران نبوده و اکثراً نیاز آبی آنها زیاد بوده است و در فصول زراعی یک روز در میان و در فصول گرم هر روز نیاز به آبیاری دارند و به طور متوسط در هر دور آبیاری برای هر متر مربع چمن ۱۵ لیتر آب مورد احتیاج است بنابراین در هر هکتار برای هر بار آبیاری ۱۵۰ متر مکعب آب نیاز داریم.
از چمن های سردسیری ارقام فستوکا آراندیناسه برای مکان های آفتابی و فستوکاروبرا برای مکان های سایه آفتاب و از چمن های گرمسیری ارقامی از چمن های ژاپنی و چمن های آفریقایی توصیه می شوند که هم اکنون در ایستگاه شماره یک تحقیقاتی سازمان پارکها به تولید انبوه رسیده اند و آماده فروش می باشند بنابراین دستورالعمل اکید عدم استفاده از بذور چمن های وارداتی و به جای آن طبق یک طراحی صحیح استفاده از چمن های مقاوم سردسیری و گرمسیری و تلفیقی از بوته ها و درختان و درختچه های مقاوم به کم آبی در عرصه های فضاهای سبز به کار روند.
معرفی:
– نام فارسی: زبانگنجشک (ون)
– نام لاتین: Fraxinus excelsior
– نام انگلیسی: Com Ash
– نامهای محلی: وان، ون، وند، ونو، تلک، تلکوچی
– نام خانواده: Oleaceae
رویشگاه و مشخصات درخت
این درخت بومی جنگلهای شمال می باشد و انتشار آن در سرتاسر جنگلهای شمال از آستارا تا گلیداغی می باشد و نوعی از این درخت در سایر مناطق به صورت طبیعی و یا دست کاشت وجود دارد. ارتفاع این درخت به ۳۰ متر و قطر آن به ۷۰ سانتیمتر می رسد.
– زمان گلدهی: اسفند- فروردین
– زمان رسیدن بذر: شهریور- مهر
– تعداد بذر در کیلوگرم: ۱۱ هزار دانه
– روش تولید نهال: زمینی
– نحوه تکثیر: بذر
– زمان کاشت بذر: شهریور، مهر، اسفند
– سن انتقال نهال از نهالستان: یکساله
درختی خزان کننده، متوسط و بومی نواحی معتدله و شبه حاره نیمکره شمالی میباشد. در نزدیکی نهرها و آبراهه های دائمی بر روی خاکهای مختلف رشد میکند. میوه سامارا آن باید به محض رسیدن جمع شده و فوراکاشته شود یا لایه بندی گردد. این درخت به منظور کاشت در حاشیه خیابانها یا کانالهای آب به دلیل رشد سریع و چوب مرغوب آن ارزشمند است. دیگر گونه های زبانگنجشک بومی بخشهایی از خاور نزدیک نیازهای رویشگاهی مشابهی دارند. در گونه دیگر Fraxinus rotundifolia(زبانگنجشک) رویشگاه آن در مناطقی غیر از شمال کشور میباشد.
معرفی:
– نام فارسی: کاج تهران- کاج ایرانی
– نام لاتین: Pinus eldarica
– نام انگلیسی: Pine tree
– نامهای محلی: کاج تهران، کاج معمولی، کاج خواف
– نام خانواده: Pinaceae
رویشگاه و مشخصات درخت
این درخت بومی دشت الدار گرجستان است و از سال ۱۳۳۹ به ایران وارد شده است و به تدریج در نقاط مختلف کشور خصوصا مناطق مرکزی ایران کشت گردیده و سازگاری خوبی از خود نشان داده است و به همین علت به آن کاج ایرانی می گویند. ارتفاع این درخت ۳۰ متر و قطر تنه آن به ۷۰ سانتیمتر میرسد.
– زمان گلدهی: فروردین
– زمان رسیدن بذر: شهریور- مهر
– تعداد بذر در کیلوگرم: ۱۷ هزار دانه
– روش تولید نهال: زمینی- گلدانی
– نحوه تکثیر: بذر
– زمان کاشت بذر: شهریور- اسفند
– سن انتقال نهال از نهالستان: یکساله و دوساله
بارندگی در رویشگاه طبیعی آن ۳۵۰- ۲۵۰ میلیمتر است. گونه ای کم نیاز، قادر به رویش در خاکهای آهکی و حتی کمی شور اما خاکهای باتلاقی را نمی پسندد. به خشکی، سرما و گرما مقاوم است. به طوریکه گرمای ۶۵ و سرمای ۲۶- درجه سانتیگراد را تحمل میکند. در ۱۰-۸ سالگی شروع به زادآوری میکند و میوه های آن همچون میوه دیگر کاجها پس از دو سال از زمان لقاح میرسد. برای تهیه بذر معمولا مخروطها را در معرض آفتاب قرار میدهند. در هر کیلوگرم بذر این کاج ۲۷-۱۹ هزار دانه وجود دارد و قوه نامیه آنها حدود ۹۶- ۷۸ درصد است. توصیه می شود در مناطقی که بارندگی سالانه آنها کمتر از ۵۰۰-۴۰۰ میلیمتر است علاوه بر آبیاری پس از کاشت نهال در تابستان اول ۴ تا ۵ بار و در سال دوم ۱ تا ۲ بار آبیاری شود. از چوب آن میتوان در نجاری، فیبر سازی، مقوا سازی، جعبه سازی، قالب بتون، نئوپان سازی و غیره استفاده کرد اما برای کاغذ سازی زیاد مناسب نیست. کاج الدار به اندازه سایر کاجهای مدیترانه ای در جهان شناخته شده نیست و فقط معدودی از آن را برای جنگلکاری در مناطق خشک استفاده نموده اند. این گونه برای جنگلکاری در ایران با توجه به توان خارق العاده در تحمل گرما و سرما بسیار با ارزش است.
