دریاچه ارومیه در شمال غربی و در منطقه آذربایجان و بین دو استان آذربایجان شرقی و غربی واقع شده است، این دریاچه بزرگترین آبگیر دائمی آسیای غربی است که در غرب فلات ایران قرار گرفته است و پارک ملی دریاچه ارومیه پس از مرداب انزلی از جالب‌ترین و نغزترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران در ایران به شمار می‌رود.
مدت‌هاست که دریاچه ارومیه وضعیت خوشی ندارد و ناخوش بودن این دریاچه، زیست‌محیط منطقه را تغییر خواهد داد که نمونه بارز این تغییر، تبدیل هوای معتدل منطقه به هوای گرمیسیری با بادهای نمکی خواهد بود.
*چرا دومین دریاچه آب شور دنیا به خطر افتاد؟
اختصاص ۹۰ درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد درپی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی درپی حفر چاه از دلایل عمده خشک شدن این دریاچه است.
* احیای دریاچه ارومیه یک اولویت کشوری
در سفر اخیر روحانی به آذربایجان شرقی مطرح شد قرار است اعتبار مورد نیاز برای احیای این دریاچه اختصاص داده شود تا ۲۶ راهکارهای عملی ارائه شده که با حضور رئیس جمهور به تصویب رسیده به اجرا درآید.
* دریاچه ارومیه با تدابیر به انجام رسیده چطور است؟
علاوه بر بارش‌های اخیر وآزادسازی سدها برای افزایش تراز دریاچه ارومیه، ولی همچنان این دریاچه به علت اهمیت زیست‌محیطی برای منطقه و برای کشور و همچنان نیازمند توجه و حمایت است هم‌اکنون کاهش آب دریاچه نسبت به سال های قبل کمتر بوده، سال های قبل سطح آب دریاچه به میزان ۲۰ تا ۴۰ سانتی‌متر در برخی ماه‌ها کاهش می‌یافت ولی در سال جاری این میزان کمتر بوده و نزدیک ۹ یا ۱۰ سانتی‌متر گزارش شده است.
* استانداری با اجرای طرح‌های اطلاع‌رسانی آموزشی به حمایت از ارومیه می‌پردازد
خلیل ساعی، مدیر کل بحران استانداری آذربایجان شرقی در خصوص احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: وظیفه استانداری در احیای دریاچه ارومیه در راستای اجرای برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی است.
وی تصریح کرد: ۱۲ شهرستان در حوزه دریاچه قرار دارد که کارگاه‌های آموزشی مختلفی برای تمامی کشاورزان و خانواده‌های آنها برگزار شده است.
ساعی در خصوص وظایف دستگاه‌های اجرایی گفت: جهاد کشاورزی باید سالانه با کاهش ۸ درصدی آب صرفه‌جویی کند و در طول پنج سال ۴۰ درصد مصرف آب توسط این سازمان کاهش یابد و آب منطقه‌ای استان نیز باید اقداماتی در خصوص لایروبی انجام دهد و مسیرهای منتهی به دریاچه را لایروبی کند.
اداره کل منابع طبیعی استان نیز باید با کاشت گیاهان شورپسند بتواند جلوی ریزگردها را بگیرد.
ساعی در ادامه به نقش محیط‌زیست استان در خصوص شناسایی کانون‌های تولید ریزگردها در احیای دریاچه اشاره کرد و گفت: باید بحث احداث پل میان گذر در وسط دریاچه ارومیه مشخص شود که آیا در خشک شدن دریاچه مؤثر بوده است یا نه؟
ساعی گفت: زمانی که دستگاه‌های اجرایی به وظایف خود عمل کنند ریزگردهای نمک دریاچه تثبیت می‌شوند.
* رودخانه آجی‌چای به احیای دریاچه ارومیه می‌آید
رضا اللهیاری مجری طرح ساماندهی رودخانه‌‌های داخلی آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی گفت: با اجرای پروژه که شامل احداث کانال هادی در وسط رودخانه است، جریان آب رودخانه به کانال هدایت شده و از برداشت‌های بی‌رویه نیز جلوگیری خواهد شد که با اتمام پروژه آب رودخانه به راحتی به پیکره آبی دریاچه انتقال خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه رودخانه آجی‌چای از دامنه‌های جنوبی ارتفاعات سبلان سرچشمه می‌گیرد و با دریافت شاخه‌هایی از ارتفاعات بزقوش در جنوب سراب و سهند درجنوب تبریز، پس از عبور از پل خورخور در محل تلاقی با جاده جزیره اسلامی وارد دریاچه ارومیه می‌شود، افزود: طرح بازگشایی و لایروبی رودخانه آجی‌چای و سرشاخه‌های مؤثر پایین دست شهید مدنی تا پیکره آبی دریاچه ارومیه است و موقعیت محدوده طرح نیز شامل حوضه آبریز رودخانه آجی‌چای مهمترین حوضه آبریز بخش شرقی دریاچه ارومیه است.
وی با اشاره به پیشرفت فیزیکی اقدامات انجام شده در دریاچه ارومیه افزود: در حال حاضر ۵۸ دستگاه ماشین آلات سنگین درچهار جبهه کاری فعالیت داشته و تاکنون ۳۶ کیلومتر از کانال اصلی و ۳۰ کیلومتر از سواحل رودخانه انجام یافته و همچنان ادامه عملیات با سرعت فراوان در حال انجام است.
* کاهش ۲۰۰ میلیون متر مکعبی حجم دریاچه ارومیه
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به اقدامات صورت گرفته توسط این شرکت در خصوص احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: ما برآیند بارش‌ها و جاری شدن آب رودخانه‌ها را در دریاچه ارومیه مشاهده می‌کنیم، می‌توان گفت این برآیند با سال گذشته تفاوت زیادی نداشته باشد.
حسینی‌لر با اشاره به سطح تراز آب امسال دریاچه ارومیه افزود: سطح تراز آبی این دریاچه یک میلیون و ۲۷۰ هزار و ۵۰ متر است، در حالی که تراز آبی دریاچه در سال گذشته یک میلیون و ۲۷۰ هزار و ۶۵ بوده است که این آمار نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
وی همچنین وسعت امسال دریاچه را دو هزار و ۴۰۴ کیلومتر مربع اعلام کرد در صورتی که این عدد در سال گذشته دو هزار و ۴۷۸ کیلومتر مربع بوده است.
حسینی‌لر با بیان اینکه حجم دریاچه ارومیه امسال ۴۲/۲ میلیارد متر مکعب بوده است، تصریح کرد: در سال گذشته حجم دریاچه ۶۲/۲ میلیارد متر مکعب بوده است که حجم دریاچه نسبت به سال گذشته کاهش کمتری نسبت به سال‌های قبل یافته است.
وی افزود: احداث پل وسط این دریاچه، افزایش دمای هوا و افزایش تبخیرها، علت اصلی کاهش ۲۰۰ میلیون متر مکعب سطح تراز آبی دریاچه است.
* تراز آبی دریاچه متعادل می‌شود؟
حسینی‌لر، در ادامه گفت: با جاری شدن آب‌ها از زرینه‌رود و دیگر رودخانه‌ها حجم زیادی از آب به داخل دریاچه سرازیر می‌شود و تراز آبی رودخانه را متعادل‌تر می‌کند.
وی به آزادسازی آب‌های سدها از طرف آذربایجان غربی اشاره کرد و افزود: در سال گذشته آب سه سد از طرف آذربایجان غربی به داخل این دریاچه آزادسازی شده است و از طرف آذربایجان شرقی نیز تنها سد قلعه چای آزادسازی شده است.
وی در پایان گفت: بزرگترین سدهای بزرگ در سمت آذربایجان غربی واقع شده است و ضرورت دارد که از این سمت آب بیشتری به داخل دریاچه انتقال و آزادسازی شود.
منبع:گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران کد خبر: ۵۲۲۱۹۶۶ ۱۵ خرداد ۱۳۹۴ – ۲۲:۰۸
