یک مقام مسئول در وزارت نیرو با اعلام اینکه ۸ استان در حوضه آبی سفیدرود دارای شرایط پُرتنش آبی هستند گفت: ۵۴ رودخانه در پُربارش ترین استان کشور بدون استفاده مناسب به دریا می ریزند.
سیدمرتضی موسوی گفت: حوضه سفیدرود از حوضه های پُرچالشی است که قسمت هایی از استان های زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل، همدان، قزوین، کردستان و استان البرز را در بر گرفته و در نهایت در پایاب به استان گیلان منتهی می شود.
مدیرکل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های دریای خزر و دریاچه ارومیه با تاکید بر اینکه در حوضه آبریز سفیدرود شرایط پُرتنشی داریم و در صورتی که چاره اندیشی نشود شرایط بدتری را شاهد خواهیم بود اظهارداشت: برای فائق آمدن بر این شرایط، باید تعادلی را میان منابع و مصارف ایجاد کنیم و به اصلاح روند برداشت از منابع آب این حوضه بپردازیم.
وی مساحت حوضه سفیدرود را بالغ بر ۵۹ هزار کیلومتر مربع عنوان کرد و ادامه داد: به جز ۸ استانی که محدوده جغرافیایی آنها در این حوضه قرار می گیرد، استان تهران نیز به جهت آبی که از شاهرود می گیرد از حوزه سفیدرود بهره مند است.
موسوی با بیان اینکه استان گیلان با ۱۰۶۱ میلیمتر بیشترین بارش را در کشور داراست و هرچه از دریای خزر دور می شویم میزان بارش ها نیز کاهش می یابد افزود: میانگین متوسط بارش های جوی در ۱۵ سال اخیر ۱۰۶۱ میلیمتر در گیلان بوده که در فصول مختلف به ۲۲۰ میلیمتر نیز کاهش می یابد.
این مقام مسئول در وزارت نیرو بیان داشت: در بالادست استان گیلان استان هایی وجود دارند که دارای بارش اندکی هستند و این استان ها که در حوضه سفیدرود واقع شده اند بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ میلیمتر بارش سالانه دارند و آب حوضه سفیدرود آب از یک منطقه خشک و نیمه خشک تا منطقه کاملا مرطوب جاری است.
مدیرکل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های دریای خزر و دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه حوضه سفیدرود جزو حوضه های پُرفرسایش است گفت: دو رودخانه اصلی قزل اوزون و شاهرود در این حوضه جاری هستند که استان های همدان، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، قزوین از رودخانه قزل اوزون و استان های تهران و البرز و قزوین از رودخانه شاهرود مشروب می شوند و در نهایت این دو شاخه در سفیدرود به هم ملحق شده و به گیلان می رسند.
وی با بیان اینکه در حوضه سفیدرود، استان های بالادستی از شرایط مناسبی برخوردار نیستند اظهارداشت: استان آذربایجان شرقی دارای ۸ منطقه مطالعاتی ممنوعه بوده که با کسری مخزن مواجه است و استان های دیگر نیز دارای شرایط مشابه بوده و در آینده این امکان وجود دارد که روان آب های زیادی به سمت استان گیلان که در انتهای این حوضه قرار گرفته، جاری نشود.
این مقام مسئول در وزارت نیرو خاطرنشان کرد: برای فائق آمدن بر این شرایط باید تعادلی را میان منابع و مصارف ایجاد کنیم؛ بپذیریم که کارنامه خوبی را در مدیریت سفیدرود نداریم و باید به اصلاح روند برداشت از منابع آب این حوضه بپردازیم.
موسوی تصریح کرد: یکی از اقدام‌های مناسب در به وجود آوردن شرایط پایدار این است که با توجه به اینکه شرایط روان آب ها در حوضه سفیدرود کاملا پُرتنش بوده و بیانگر کاهش ۵۰ درصدی است و از سویی نیز ما باید بدانیم که می‌خواهیم چه میزان از منابع آب تجدیدپذیر این حوضه را بهره برداری کنیم.
مدیرکل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های دریای خزر و دریاچه ارومیه افزود: وزارت نیرو به عنوان متولی آب کشور بایستی شرایط طرح های توسعه منابع آب را سنجش نماید تا ضمن توجه به بازنگری شرایط بارش و روان آب ها، ظرفیت قابل تحمل منابع آب این حوضه را برای اینکه شرایط زیست محیطی را تخریب نکند و به لحاظ کیفی آب مطمئنی را برای مردم فراهم نماید، بسنجد و توجه داشته باشد تا طرح ها به صورت اقتصادی اجرا شود تا منافع مناسبی را عاید مشترکان نمایند.
وی در خصوص تغییرات ظرفیت پتانسیل آب تجدید پذیردر حوضه سفیدرود و آورد رودخانه گفت: آب تولیدی استان ها در حوضه سفیدرود بالغ بر ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب است که بیش از ۵۶ درصد روان آب ها کاهش یافته است؛ در حالی که منابع آب استراتژیک و ذخایر آب استاتیک ما در شرایط ناپایداری قرار دارد و ما شاهد کاهش روزافزون آب در آبخوان و در برخی نقاط نیز شاهد فرونشست زمین هستیم که این موضوع ما را مجاب می کند تا سیاست گذاری های مناسب تری را برای مدیریت منابع آب این حوضه اعمال کنیم.
این مقام مسئول در وزارت نیرو ادامه داد: یکی از اقدام‌هایی را که همراهی سازمان محیط زیست را می طلبد و بخش آب نیز باید ملاحظات زیست محیطی را در این استان ها رعایت کند این است که طرح های خود را با تمهیداتی که سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرده هماهنگ نماید تا مناطق جنگلی آسیب نبیند و جایگزینی مناسبی را فراهم آورد تا بتواند کاهش منابع آبی که در آینده استان گیلان را تهدید می کند جبران نماید.
موسوی هدف از ساخت سد سفیدرود را تنظیم دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب منطقه برای شالیزارهای گیلان ذکر کرد و اضافه کرد: گیلان دارای ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار است که ۱۷۱ هزار هکتار آن وابسته به شبکه آبیاری و زهکشی سد سفیدرود و ۶۷ هزار هکتار آن خارج از شبکه بوده و به شبکه سنتی آبخور معروف است و این شبکه ۵۰ درصد نیاز آبی خود را وابسته به سفیدرود می داند و چنانچه این ۵۰ درصد از سفیدرود تامین نشود، کشاورزان منطقه دچار آسیب خواهند شد.
مدیرکل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های دریای خزر و دریاچه ارومیه ضمن بررسی راه های برون رفت از این تنش آبی گفت: استفاده بهینه از منابع آبی استان ها و امکان سنجی میزان آب مورد نیاز برای استفاده از حوضه آبریز به ما کمک خواهد کرد تا میزان کسری آب را از منابع داخلی هر استان جبران نماییم.
وی ادامه داد: بدون احتساب سفیدرود در استان گیلان ۵۴ رودخانه موجود است که بالغ بر ۴ میلیارد مترمکعب آب را بدون اینکه استفاده مناسبی از آن صورت پذیرد، روانه دریای خزر می کنند، لذا باید اجازه بدهیم استان های بالادستی که خود آنها دچار کمبود تامین آب حتی برای شرب هستند، بتوانند از منابع آبی خود استفاده کنند و از طرفی نیز آبخوان های خود را تغذیه نمایند تا از بحران آب زیرزمینی نجات پیدا کنند.
موسوی با بیان اینکه استان های بالادستی به جز استان گیلان، همگی با مشکل کمبود منابع آب زیرزمینی مواجه هستند ادامه داد: ما نمی توانیم از استانی که خود دچار مخاطره آبی است و کمبود آب دارد انتظار داشته باشیم اجازه دهند آب در این رودخانه ۵۰۰ کیلومتری جاری شود و به گیلان برسد.
این مقام مسئول در وزارت نیرو تصریح کرد: چاره ای جز این نیست که طرح های توسعه منابع آبی که در گیلان شناسایی شده اند این امکان را فراهم کنند تا طرح های توسعه منابع آب اجرا شود تا بتوانند کمبودی را که دارند با این طرح ها جبران نمایند.
منبع: افکار نیوز کدخبر:۴۱۹۸۸۳ ۱۲ خرداد ۱۳۹۴ ۰۱:۴۵
