معاون وزیر جهاد کشاورزی با اعلام هشدارهایی در خصوص چالش آب کشور گفت: توان لازم برای مدیریت منابع آب کشور وجود ندارد.
عباس کشاورز در نشست مشترک معاونت های زراعت، باغبانی، آب و خاک و مدیریت های ستادی و استانی پیرامون توسعه سامانه های آبیاری موضعی که امروز چهارشنبه (۱۵ اردیبهشت) در معاونت آب و خاک جهاد کشاورزی در البرز برگزار شد، گفت: میزان روان آب‌های کشور به دلایل متعدد از جمله تغییرات اقلیمی کاهش چشمگیری داشته است.
وی افزود: در پنج سال اخیر اثرپذیری روان آب‌ها از بارندگی تا حد زیادی کاهش یافته است و با وجود اینکه در برخی مناطق ۴۵ تا ۵۰ درصد رشد بارندگی داشتیم اما حجم آب‌های روان منطقه تغییر خاصی نداشته است.
کشاورز خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در سال جاری بارندگی‌ها در حوزه رودخانه کرخه ۵۵ درصد بیش از نرمال بود ولی سد کرخه سرریز نکرد.
این مسئول ادامه داد: در دهه ۸۰ سد کرخه دارای ۵٫۵ میلیارد ذخیره آبی بود اما در حال حاضر این ذخیره به ۳٫۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافته و با وجود بارندگی‌های اخیر نه به آن اضافه شده است و نه سهمیه‌ای دارد که به هورالعظیم بدهد.
کشاورز با بیان اینکه تمام حوزه‌های کشور با این مشکل مواجه هستند، افزود: برخی تغییر اقلیم را مسبب اصلی چالش آبی کشور می‌دانند اما به نظر من عامل اصلی این وضعیت فشار بیش از حد ما به طبیعت است.
وی اضافه کرد: ۱۵ سال پیش در این کشور ۱۳ رودخانه جریان داشت که در همه فصل ها جاری بود اما در سال های اخیر این تعداد به پنج رودخانه رسیده است.
معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: در برنامه ششم توسعه توافق شده است تا ۱۱ میلیارد متر مکعب از برداشت آب های زیرزمینی را کاهش دهیم؛ پس از این به بعد نه تنها نمی‌توانیم به آب‌های زیرزمینی فشار وارد کنیم بلکه باید از حجم برداشت‌ها بکاهیم.
کشاورز به آمار دشت‌های بحرانی کشور اشاره کرد وافزود: در دهه ۵۰ فقط ۴۰ دشت بحرانی کشور بحرانی بود اما در حال حاضر ۳۳۰ دشت از ۶۰۹ دشت کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد.
این مسئول به اهمیت آب‌های مرزی و مشترک اشاره و یادآور شد: در هیچ کدام از دولت‌های قبل به این ظرفیت توجه نشد و این دولت اولین دولتی است که اهمیت آب‌های مرزی و کنترل آن را مورد توجه قرار داده است.
وی افزود: امکان توسعه کشاورزی دیگر در کشور وجود ندارد؛ پس نباید ظرفیت جدیدی برای کشاورزی در کشور ایجاد کنیم و مواظب باشیم تا زمین‌های کشاورزی از این میزان بیشتر نشود.
کشاورز ادامه داد: اگر تدابیر لازم برای مدیریت کشاورزی و منابع آب کشور اجرایی نشود همانند این است که برای تخریب کشور مسابقه گذاشته‌ایم.
این مسئول تصریح کرد: کل سدهای کشور برای ذخیره ۴۸ میلیارد مترمکعب آب ساخته شده است اما در پنج سال اخیر هیچگاه بیش از ۲۵ میلیارد متر مکعب آب پشت این سدها ذخیره نشده است.
معاون وزیر کشاورزی با بیان اینکه چالش آب کشور نباید باعث خودباختگی ما شود، افزود: دنیا در مقابل چنین وضعیتی تسلیم نشده است و با وجود اینکه برخی از کشورها حتی سرانه آب کمتر از ما داشته اند ولی به کشاورزی خود امیدوار بوده اند.
وی مصر را نمونه یک کشور کم آب ولی فعال در تولیدات کشاورزی عنوان کرد و گفت: مصر فقط ۵۳ میلیارد آب برای کشاورزی دارد اما سالانه ۱۰۰ میلیون تن کالا از این آب تولید می کند؛ پس ما نیز نباید نگران باشیم.
کشاورز بزرگترین نگرانی را نه از کمبود آب بلکه از عدم درک این شرایط دانست و عنوان کرد: نگرانی بزرگ این است که ما این شرایط را درک نکنیم و تدابیر لازم برای مقابله با آن را تدارک نبینیم.
این مسئول خاطرنشان کرد: کشاورزی کشور امروز به یک تحول تکنولوژیک توام با سرمایه نیازمند است تا این مشکلات را پشت سر بگذاریم.
وی ادامه داد: ما باید کشاورزان را آگاه کنیم تا کشاورزی با آب کمتر را سرلوحه کار خود قرار دهند و در خط مقدم این آگاه سازی نیز پژوهشگران قرار دارند.
معاون وزیر کشاورزی بر اهمیت تولید ارقام جدید تاکید کرد وافزود: البته تولید ارقام جدید هم باید با نگاه به مصرف آب کمتر صورت بگیرد.
وی تصریح کرد: اگر این اقدامات صورت نگیرد در آینده مشکلات ما بیشتر خواهد شد.
کشاورز اعلام کرد: کل کشاورزی کشور در پنج سال آینده باید به صورت نشاکاری صورت بگیرد؛ تمام تقویم های کشت باید عوض شود؛ سبزی و صیفی تا حد امکان باید در گلخانه‌ها تولید شود و نگرش به تولیدات کشاورزی به کل باید تغییر کند.
وی ادامه داد: محصولاتی نیز که امکان تولید گلخانه‌ای ندارند باید به وسیله آبیاری میکرو و با پوشش مالچ تولید شوند.
کشاورز اهمیت اصلاح روش‌های آبیاری در کشاورزی کشور را گوشزد کرد وگفت: آبیاری میکرو نسخه غیر قابل اجتناب است و توصیه می‌کنیم که مسئولان به هیچ وجه آبیاری بارانی را در هیچ منطقه‌ای تجویز نکنند.
وی خاطرنشان کرد: شرایط کم آبی در حال حاضر به گونه‌ای است که فرصت زیادی برای مقابله با آن در اختیار ما نمانده است؛ بنابراین به نظر من در مناطقی از کشور که متوسط بارندگی زیر ۲۵۰ میلیمتر است حتی آبیاری میکرو هم تجویز نشود.
این مسئول با بیان اینکه کشاورزی کشور به یک اراده ملی برای اصلاح نیازمند است گفت: مزارع کشاورزان باید به ایستگاه تحقیقاتی تبدیل شود.
معاون وزیر کشاورزی در پایان اعلام کرد: ما در مقام سیاست گذاری در حوزه مدیریت منابع آب باید برخورد تندتری داشته باشیم؛ مدیران آب توان لازم را برای مدیریت این منابع ندارند و پدر کشور را در آورده اند؛ نباید اجازه تشدید اشتباهات گذشته را داد.
منبع:ایسنا کد خبر:۹۵۰۲۱۵۰۹۴۴۴ تاریخ انتشار:چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ – ۱۵:۵۳
