یکی از چالش‌های ناشی از افزایش جمعیت زمین، نیاز فزاینده بشر به منابع آبی است و این در حالیست که حجم دریاچه‌ها و رودخانه‌ها رو به کاهش است.
بشر برای رفع تشنگی، تولید غذا، انرژی، استخراج مواد معدنی خام از زمین و بسیاری از فعالیت‌های دیگر به آب نیاز دارد.
میانگین حجم آب مورد نیاز هر خانوار چهار نفره روزانه می تواند به ۴۰۰ گالن یا حتی بیشتر برسد که در کنار آن باید حجم بالای استفاده از منابع آبی در امور کشاورزی، تولیدی و صنایع را نیز در نظر گرفت. همچنین الکتریسیته که به عنوان عامل محرک پیدایش تمدن برشمرده می شود از طریق توربین‌هایی تولید می‌شود که برای کار کردن به میزان زیادی آب نیاز دارند.
این در حالیست که با بالا رفتن دمای هوا ناشی از تغییرات اقلیمی، برخی از بزرگترین دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریاهای جهان با گذشت زمان در حال کوچکتر و خشک شدن هستند. زمانی که مقدار آب مصرفی بشر بیش از میزان آب تولیدی باشد که طبیعت وارد چرخه محیط زیست می‌کند، مجموع ذخایر آبی کاهش می‌یابد.
سایت «شبکه طبیعت مادر» در مطلبی به معرفی دریاچه‌ها و رودخانه‌هایی پرداخته که کاملا خشک شده یا در حال خشک شدن هستند:
– دریاچه پوپو: زمانی دریاچه پوپو دومین دریاچه بزرگ بولیوی بود اما اکنون این دریاچه خشک شده است. تصاویر گرفته شده از این دریاچه در آوریل سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد که میزان آب بسیار ناچیزی در آن باقی مانده است. همچنین تصاویر ماهواره‌ای ناسا در ژانویه ۲۰۱۶ نشان دهنده بستر خشک شده دریاچه در سمت راست آن است. خشکسالی، تغییرات اقلیمی و تغییر مسیر آب از منبع اصلی دریاچه در کاهش ذخایر آبی آن نقش داشته است.
– رودخانه کلرادو: این رودخانه پس از عبور از پارک ملی کوه راکی در ایالت کلرادوی آمریکا از چهار ایالت دیگر و بخش‌هایی از مکزیک گذشته و به خلیج کالیفرنیا می‌ریخته اما اکنون جریان آب پیش از رسیدن به دهانه تاریخی رودخانه به مسیرهای دیگری کشیده شده و مسیر آن برای آبیاری محصولات کشاورزی، تامین آب روستاها و شهرها و پرکردن استخرها تغییر یافته است. هر آنچه از جریان آب باقی می‌ماند و از مرز بین ایالات متحده و مکزیک می‌گذرد برای مکزیک به حساب می‌آید و میزان آب ناچیزی که باقی مانده بر اثر فاضلاب ناشی از فعالیت در زمین‌های کشاورزی ایالات متحده آلوده شده است. همچنین وقوع چند سال خشکسالی به طور چشمگیری میزان بارش لازم برای تامین آب رودخانه کلرادو را کاهش داده است.
– دریاچه آرال: این دریاچه که در منطقه‌ای در مرز قزاقستان و ازبکستان واقع است مجموعه نامرتبط از حوضچه‌های کوچک حاوی آب دریاست. دریاچه آرال از دهه ۱۹۶۰ و هنگامیکه اتحادیه جماهیر شوروی اقدام به تغییر مسیر رودخانه‌های تغذیه کننده دریاچه آرال برای آبیاری زمین‌های کشاورزی کرد، عقب نشینی کرده است. در سال‌های اخیر اقداماتی صورت گرفته تا میزان جریان آب بیشتری وارد این دریاچه شود اما به نظر نمی‌آید با این روش‌ها بتوان این دریاچه را به حجم اولیه خود برگرداند. دریاچه آرال یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های انسانی در تاریخ است.
– حوضه بدواتر: خوشبختانه نقش انسان در کاهش ذخیره آبی این دریاچه کمرنگ تر بوده است. تنها عاملی که باعث عقب نشینی آب حوضه بدواتر می‌شود چرخه طبیعی است. بدواتر در حقیقت دریاچه‌ای فصلی است که پس از بارش باران و پیش از بخار شدن آب بوجود می‌آید. این دریاچه در دره مرگ کالیفرنیا، ۸۵ متر پایین تر از سطح دریا و به عنوان کم ارتفاع ترین منطقه در آمریکای شمالی واقع شده است.
– دریاچه چاد: طبق بررسی سازمان ملل این دریاچه در آفریقا میزان ۹۵ درصد حجم آب خود را در فاصله سال‌های ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۸ از دست داده است. این دریاچه کم عمق به دلیل تغییر الگوهای بارش باران، از بین رفتن جنگل‌ها و افزایش تقاضای جمعیت اطراف آن به شدت آسیب دیده است. این دریاچه در سال ۱۹۰۸ و بار دیگر در سال ۱۹۸۴ خشک شد.
– دریاچه اونز: تا اوایل دهه ۱۹۰۰ دریاچه اونز در شرق «سیرا نوادا» در ایالت کالیفرنیا جریان آبی به طول ۱۹ کیلومتر و عمق هفت تا ۱۵ متر داشت. در سال ۱۹۱۳ آب تامین کننده دریاچه اونز توسط دپارتمان آب و نیروی لس‌آنجلس تغییر مسیر پیدا کرد. سطح آب این دریاچه به تدریج کاهش یافت و به سطح فعلی رسید که بیشتر قسمت‌های آن خشک شده است.
– دریاچه پاول: این دریاچه که در منطقه مرزی ایالت‌های آریزونا و یوتای آمریکا قرار دارد با ساخت سدی روی رودخانه کلرادو ایجاد شد. این سد که ۲۱۶ متر ارتفاع دارد در سال ۱۹۶۳ تکمیل شد اما تا ۱۷ سال پس از آن آبی در آن جریان پیدا نکرد و پس از آن چندین کیلومتر از زیستگاه‌های حیات وحش به زیر آب فرو رفتند. امروز این دریاچه به منطقه‌ای تفریحی تبدیل شده است.
– دریاچه مید: در حدود یک دهه دریاچه مید در ایالت نوادای آمریکا مجموع حجم آب خود را بیش از ۶۰ درصد از دست داده است. خشکسالی‌های مداوم و افزایش تقاضای منابع آبی تاثیرات نامطلوبی بر سطح آب این دریاچه داشته به گونه‌ای که در یک ماه حدود یک متر از عمق آن کاسته شده است.
منبع:ایسنا کد خبر:۹۴۱۱۱۹۱۲۱۵۲ تاریخ انتشار:دوشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ – ۱۰:۳۱
