کشور ما، سرزمینی پهناور و سرشار از منابع طبیعی است اما در عین حال به لحاظ جغرافیایی در منطقه خشک و کم آبی واقع شده است. تا جایی که متوسط بارندگی سالانه آن در حدود یک سوم متوسط جهانی بارش است و علاوه بر این، همین میزان بارش اندک هم توزیع زمانی و مکانی نامتوازنی دارد. این موضوع تنوع زیستی و طبیعی گسترده ای در داخل مرزهای کشور به وجود آورده است.در سال های اخیر به واسطه وقوع تغییرات اقلیمی و گرم تر شدن دمای هوا، میزان بارش و رواناب های سطحی هم کاهش یافته است و کشور را بیش از پیش با بحران آب درگیر کرده است. اما به راستی ریشه همه مشکلات آب ناشی از پدیده های جوی و آب و هوایی نیست بلکه ضعف های مدیریتی سال های گذشته، نمود بیشتری در بروز این بحران دارد.دکتر حسین صدقی؛ استاد آب دانشگاه علوم و تحقیقات در این زمینه معتقد است: ریشه اصلى بحران آب در سرزمین ایران را باید مازاد مصرف بر تولید آب و به ویژه مصرف بى رویه آب ذخیره شده در منابع زیرزمینى و سفره هاى سطحى یعنى تالاب ها دانست. مساله بسیار مهم در موضوع تولید آب در کشور، بحث رژیم هیدرولوژى و به عبارت دیگر اقلیم آب سرزمین ایران است.وی می افزاید: این پیچیدگى ها و حساسیت ها مسلما در مناطق خشک و کم آب مثل ایران بسیار بیشتر از مناطق مساعد براى تولید آب است. شاید گفته شود که ذخیره سازى از طریق سدسازى مى تواند تاحدودى در رژیم استحصال نقش داشته باشد. هیچ تضمینى وجود ندارد که لطمات چنین اقداماتى از منافع حاصل بیشتر نباشد.صدقی با اشاره به ریشه های بحران آب در کشور، تصریح می کند: ریشه بحران آب در کشور، عدم آگاهى کافى از طبیعت عرصه هاى تولید و اجراى برنامه هاى برداشت و مصرف متکى بر مطالعات تکرارى غیراصولى و غیرعلمى است که صدالبته نشان از عدم تسلط مدیریت در تشخیص زمان و ابعاد بحران و بى تفاوتى در مقابل هجمه هاى لجام گسیخته و ناروا به منابع آب دارد.این استاد دانشگاه مدیریت صحیح منابع آب در ایران را کاری سهل و ممتنع توصیف و خاطرنشان می کند: در چارچوب موازنه هیدرولوژى در هر یک از عرصه هاى تولید آب، نباید اجازه داد که میزان برداشت و مصرف در مقاطع زمانى مختلف از کسرى از تولید آب تجدیدپذیر تجاوز کند. این به مفهوم آن است که در هیچ شرایطى همه آب سطحى یک حوضه و بخش تجدیدپذیر ذخیره ها را از سیستم موازنه خارج نکنیم. توسعه پایدار همین معنا را دارد یعنى به هیچ عنوان مقدار آبى را که براى ادامه حیات خود سیستم لازم است به مصرف دیگرى تخصیص ندهیم و از نظر کیفى نیز به آن آسیب وارد نسازیم. اما در مقابل می بایست به این نکته توجه کرد که مدیریت آب در عرصه ها با ملاحظه و رعایت شرایط پایدارى و زنده ماندن سیستم تولید امکانپذیر است. این کار آسانى نیست و هرچه سیستم ضعیف تر باشد رعایت آن مشکل تر مى شود.
منبع:پایگاه خبری تحلیلی آب ایران کد خبر:۱۵۱۵۲ تاریخ انتشار: ۲۱ / ۵ / ۱۳۹۴
